به گزارش می متالز، معدن انگوران یکی از معادن بزرگ سرب و روی در کشور بوده که حجم بالای ذخایر این معدن، برای سالها جوابگوی عمده صنعت روی کشور بود. وجود این معدن باعث شده بود که بحث اکتشاف و بهرهبرداری از سایر معادن که عموما جزو معادن کوچک نیز بهشمار میرفتند، در سالهای گذشته مطرح نباشد. البته در سال 1385 که معدن انگوران دچار ریزش شد، کمبود خاک در کشور بهوجود آمد و زمینهساز توجه به اهمیت و لزوم اکتشاف و بهرهبرداری از سایر ذخایر روی در کشور شد.
ظرفیت عملی و اجرایی کارخانههای روی کشور تولید سالانه 450 هزار تن فلز روی است؛ اما سال گذشته میزان تولید شمش روی کشور تنها 150 تا 160 هزار تن بود. علت اصلی این امر عدم کفاف ماده معدنی فعلی تولید شده در کشور در تامین نیاز کارخانههای شمش روی است. کمبود ماده معدنی در سالهای اخیر زمینهساز توجه بیشتر به بحث اکتشاف و پیدا کردن راهکارهای عملی جهت اقتصادی کردن تولید از معادن کوچک بوده است.
طبق اطلاعات فعلی موجود، معادن کوچک روی کشور به لحاظ ذخایر چندان غنی نیستند. بهعنوان مثال معدن انگوران دارای ذخیره روی با عیار متوسط 20 درصد بود و خاک تولیدی از این معدن بدون نیاز به فرآوری به واحدهای تولید روی فرستاده میشد. اما عیار متوسط ذخایر روی در دنیا و کشور 4 تا 5 درصد است و وقتی عیار معدنی پایین باشد نیاز است که یک واحد خردایش و فرآوری نیز در کنار آن ایجاد شود که خاک کمعیار برداشت شده از معدن را فرآوری کرده و به عیار بالا تبدیل کند و سپس به بازار مصرف برساند.
در حال حاضر تعداد زیادی معدن روی کوچک در کشور در حال فعالیت هستند که هر یک از این معادن بهصورت انتخابی به فعالیت میپردازند. برخی در کنار معدن واحد خردایش و فلوتاسیون دارند و محصول فرآوری شده خود را به شرکتهای تولیدکننده فلز روی میفرستند. همین امر موجب افزایش بهرهوری این واحدها میشود. اگر در معادن کوچک عیار معدن نسبتا بالا و نسبت باطلهبرداری به ماده معدنی پایین باشد و در کنار آن استخراج به روش روباز صورت گیرد، بهرهبرداری از معدن، اقتصادی و بهصرفه خواهد بود.
اما در معادن بزرگ شرایط تفاوت دارد بهعنوان مثال معدن مهدیآباد که یکی از بزرگترین ذخایر روی دنیا است با وجود عیار حدود 5 تا 6 درصدی روی، و میزان زیاد باطله نسبت به فلز تولیدی، بهعلت حجم بالای تولید و پایین آمدن قیمت تمام شده در نهایت بهصرفه خواهد بود.
تولید مقرون به صرفه معدن علاوه بر این موارد، به فاصله معادن تا بازار مصرف نیز بستگی دارد. در حال حاضر شرایط حملونقل برای مواد معدنی اهمیت زیادی پیدا کرده است. در صورتی که فاصله معدن تا محل مصرف زیاد باشد، قیمت تمام شده نیز بالا میرود و همین امر موجب عدم صرفه اقتصادی خواهد شد.