قطعات «های‌تک»، عامل توسعه اما مغفول‌مانده

به گزارش می متالز، رضا هاشمی، از انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرویی در گلایه به نحوه عملکردها در قبال صنعت قطعه گفت: بهانه‌ای که این روزها برای تامین قطعات شنیده می‌شود این است که چون تیراژ تولید مدل‌های جدید خودرویی پایین است تولید قطعات آن برای قطعه‌سازان داخلی صرفه اقتصادی ندارد به‌این‌ترتیب از طرف قطعه‌سازان حرف خود را می‌زنند درحالی‌که این سخن قطعه‌ساز نیست. 
 او افزود: من به‌عنوان سازنده اعلام می‌کنم تولید می‌تواند صرفه اقتصادی داشته باشد به‌شرطی که روش آن را بدانیم به‌طور نمونه اگر قطعه‌ساز بداند قرار است در سال ۱۰هزار دستگاه تولید شود این تعداد قطعه را نخست به شکل سی‌بی‌یو و زمانی که این تعداد به ۵هزار دستگاه افزایش پیدا کرد به‌صورت سی‌کی‌دی وارد و مونتاژ می‌کند و زمانی که تولید به ۱۰۰هزار دستگاه رسید فعالیت خود را برای داخلی‌سازی آن ادامه می‌دهد.
 وی تاکیدکرد: قطعه‌ساز باید از همان ۲هزار دستگاه نخست، همکاری خود را با کارخانه مادر آغاز کند. با این تعامل آرام‌آرام تغییرات این خودروسازان در واحد صنعتی محقق و درنهایت قطعه مورد نظر در کشور داخلی‌سازی می‌شود. این فعال صنعت قطعه عنوان کرد: در این زمینه خودروساز واقعیت را به قطعه‌ساز نمی‌گوید در حالی‌که اگر قرار است ۲هزار خودرو از یک مدل در ابتدای همکاری بین‌المللی تولید شود قطعه‌ساز باید از ابتدا حضور داشته باشد؛ در غیر این صورت با رسیدن تولید به ۵ تا ۱۰۰هزار دستگاه قطعه‌ساز نمی‌تواند کاری از پیش ببرد. او گفت: درحال‌حاضر در صورت رسیدن به ۵۰هزار خودرو، همکاری خودروسازان با قطعه‌سازان آغاز می‌شود درحالی‌که صنعتگری که تاکنون وارد همکاری نشده، نمی‌تواند در فرصت کوتاه سرمایه‌گذاری و تولید کند زیرا این مسئله زمان‌بر است. او ادامه داد: از دیگر چالش‌هایی که این مشکل را دوچندان می‌کند این است که قطعه‌سازان عملکردهای تحمیلی از سوی خودروسازان را می‌پذیرند.

قطعه‌ساز، قطعات موردنیاز را وارد کند

هاشمی در پاسخ به این پرسش که شما به‌عنوان یک قطعه‌ساز برای بهتر شدن روند قراردادها و حضور قطعه‌سازان چه پیشنهادی دارید، گفت: به‌عنوان کسی که بیش از ۵۰ سال در صنعت خودرو فعالیت داشته و با توجه به شناختی که از بازار کشور و صنعتگران دارم بر این نکته تاکید می‌کنم که قطعه‌ساز داخلی توان تولید قطعاتی مانند ترمز، گیربکس، موتور، دیفرانسیل و... را دارد و قادر به افزایش عمق ساخت داخل است.
 او تصریح کرد: اگر حتی تیراژ ۲هزار دستگاه باشد طرف خارجی باید ملزم شود صنعتگر ایرانی را به زنجیره تامین خود متصل کند بنابراین زمانی که این اتفاق افتاد قطعه‌ساز ایرانی قطعات موردنیاز را وارد کرده و به‌این‌ترتیب با سازندگان بین‌المللی آشنا می‌شود و درنتیجه رشد حاصل از ارتباط با طرف خارجی تاثیر مثبت روی صنعت قطعه داخل می‌گذارد و کم‌کم با توجه به شناخت و اطلاعات به‌دست آمده قطعات در داخل تولید و تامین خواهد شد. 
عضو هیات‌مدیره انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرویی این روش را باعث ارتقا و رشد همزمان خودروسازان و قطعه‌سازان دانست و گفت: قطعه‌ساز نخست با سرمایه و کار کم همراه با خودروساز فعالیت خود را شروع می‌کند و زمانی که او سرمایه خود را افزایش داد قطعه‌ساز نیز در راستای عملکرد خودروساز به افزایش سرمایه خود می‌پردازد.
 وی اظهار کرد: اما آنچه دیده می‌شود این است که واقعیت از قطعه‌سازان پوشیده می‌ماند و او را در جریان کارها قرار نمی‌دهند. 
هاشمی تاکید کرد: با این توضیح در صورت پایین بودن تیراژها نیز لازم است قطعه‌سازان، قطعات مورد نیاز را وارد کنند و همراه با افزایش تیراژ به سمت داخلی‌سازی بروند؛ به‌این‌ترتیب خود را با روند تولید هماهنگ کنند.

سهم صفر قطعه‌سازان در داخلی‌سازی قطعات «های‌تک»

حسین بحرینیان، از دیگر قطعه‌سازان داخلی و عضو هیات مدیره انجمن قطعه‌سازان خراسان رضوی درباره انتظار این صنعت از انعقاد قراردادهای خودرویی گفت: داخلی‌سازی به ۳ شکل است؛ بعضی قطعات با فناوری پایین (low Tech) هستند که به دانش زیادی نیاز ندارند مانند رینگ و...، بخش دوم قطعات مربوط به فناوری متوسط (Medium Tech) و دسته سوم قطعات با فناوری بالا (High Tech) بوده که نیازمند دانش فنی زیاد است. او ادامه داد: در قراردادهایی که تا امروز بسته شده روی تولید قطعات های‌تک پافشاری زیادی نشده به‌طوری‌که اگر تحریم‌ها دوباره علیه کشور اعمال و شرایط سختی حاکم شود (آنچه در سال‌های ۹۰ تا ۹۲ اتفاق افتاد) به‌دلیل نبود قطعه‌سازان قطعات های‌تک دوباره تولید خدشه‌دار شده و افت پیدا می‌کند؛ قطعاتی مانند سیستم ترمز ای‌دی‌اس، سیستم ای‌ام‌اس، سیستم هیدرولیک فرمان و... زیرا وابستگی صنعت خودرو داخل به این قطعات زیاد است. وی تاکید کرد: ازاین‌رو لازم است قطعات را تفکیک کرد و پیگیر قطعات های‌تک بود زیرا قطعات بخش اول و دوم صنعتگران را با سیستم روز دنیا پیوند نمی‌دهد و باعث نمی‌شود پیشرفت زیادی داشته باشیم بلکه تولید محصولات های‌تک باید در داخل شروع شود. داخلی‌سازی رینگ، لاستیک، شیشه، بدنه و... تاثیر زیادی در دانش فنی این صنعت نخواهد داشت درحالی‌که به این مسئله توجه زیادی نمی‌شود. این فعال صنعت قطعه افزود: با توجه به میزان مصرف داخل که کمترین آن یک‌میلیون و ۶۰۰ تا ۲میلیون خودرو است تولید قطعات های‌تک به‌طور قطع توجیه‌پذیر می‌شود.
او تصریح کرد: با وجود پیگیری‌های انجمن این امر مغفول مانده و تنها به صرف اعلام درصدهای داخلی‌سازی در همان دو بخش نخست، عنوان می‌شود پیشرفت زیادی داشته‌ایم درحالی‌که ۳۰درصد پایانی قطعات، محصولات مهمی است که از سهم صنعتگران داخلی کاسته می‌شود.

چه قطعاتی داخلی‌سازی می‌شود؟

بحرینیان در پاسخ به این پرسش که اگر انجمن قطعه‌سازی کشور در قراردادهای خودروسازان حضور داشت چه تغییراتی اعمال می‌شد، گفت: ساده‌ترین مسئله فهرست قطعاتی است که برای داخلی‌سازی مورد توافق قرار گرفته است. اگر برای همیشه سهم داخلی‌سازی تنها به شیشه و لاستیک و... وابسته باشد بومی‌سازی واقعی اتفاق نمی‌افتد بلکه باید بتوان در پلتفرم شرکت‌های داخلی نظر داد یا قطعات مورد نیاز از سوی قطعه‌سازان انتخاب شود. او تصریح کرد: این موضوع نکته مهمی است زیرا سهم کمک اقتصادی صنعت خودرو به کشور درصد بالایی است. درنتیجه باید به شرکتی که بیشترین سهم پرداخت ارزش افزوده را در اقتصاد کشور داشته، بهای بیشتری داد. وی تاکید کرد: سهم داخلی‌سازی بالا باعث افزایش اشتغال و رونق اقتصادی می‌شود و اگر این بومی‌سازی مربوط به قطعات های‌تک شود به طور قطع شاهد رشد و توسعه صنعت خودرو و قطعه خواهیم بود زیرا تا زمانی که این فناوری در اختیار شرکت‌های مادر و زنجیره تامین آنها باشد، می‌توانند از شرکت‌های داخلی سود بیشتری طلب کنند. عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان خراسان رضوی معتقد است باید در ۶۰ یا ۷۰درصد داخلی‌سازی به این نکته مهم توجه شود زیرا تاثیر زیادی در وابستگی و خودکفایی این صنعت دارد. او اظهار کرد: البته سرمایه‌گذاری برای تولید قطعات های‌تک به بالای ۳۰میلیون یورو هزینه نیاز دارد و زمانی که بازار عرضه ۲میلیون خودرو باشد این امر سرمایه‌گذاری را توجیه می‌کند بنابراین سیاست‌گذاران باید روی این مسئله توجه بیشتری داشته باشند. این فعال صنعت قطعه توضیح داد: شرکت‌های بزرگی چون بوش و... به چین رفته‌اند و دولت چین با ابزارهایی این شرکت‌ها را ناگزیر به تولید در این کشور کرده است. امروز بوش در چین سایت تولیدی قطعات های‌تک خودرو را دارد و همین مسئله می‌تواند برای ایران نیز اتفاق بیفتد. بحرینیان گفت: داخلی‌سازی این قطعات در داخل باعث می‌شود تا نیروهای بومی به کار گرفته شوند و دانش فنی به کشور ورود کند و توسعه محقق شود.

سخن آخر

به نظر می‌رسد صنعت خودرو کشور در قراردادها باید این‌گونه عمل کرده و طرف خارجی را ملزم به راه‌اندازی سایت برای تولید قطعات های‌تک کند تا توسعه مورد انتظار محقق شود.