ویراژ خاطره سازهای قدرتمند، رهاورد عراق پساداعش

به گزارش می متالز، امید او این بود که خودرو قدیمی‌اش یعنی شورولت کوپه مدل ۱۹۹۵ میلادی (۷۴-۱۳۷۳) پس از ۳ سال جنگ و تحولات سیاسی، سر جایش باقی مانده باشد. امید نشوان ناامید نشد زیرا پس از بازگشت متوجه شد خودرو قدیمی‌اش آسیب چندانی ندیده و تنها کمی به‌واسطه خمپاره‌ای که در نزدیکی‌اش به زمین خورده صدمه دید. او دراین‌باره گفت: «حس غیرقابل‌وصفی داشتم، وقتی آن را دیدم از خوشحالی در پوست خود نمی‌گنجیدم.»او ۱۰ روز را صرف تعمیر و نونوار کردن خودرویش کرد و سپس به بغداد، پایتخت و محل زندگی فعلی‌اش بازگشت. این سفر ۱۳ ساعت به‌طول انجامید و وقتی به بغداد رسید مردم جلویش را می‌گرفتند تا با خودرو قدیمی‌اش عکس بگیرند. نشوان خاطره آن روز را مانند یک رویا، هم برای خودش و هم برای مردم می‌دانست. نشوان ۴۹ساله که پدر ۶ فرزند است، عضو کوچکی از یک جامعه کوچک هوادار خودروهای «وینتیج» است که امید دارند اکنون که داعش از عراق بیرون رانده شده، به علاقه واقعی خود برسند.
خودروهای قدیمی در جهان به دسته‌های گوناگون تقسیم می‌شوند که خودروهای کلاسیک، عتیقه و وینتیج از جمله این دسته‌بندی‌ها به‌شمار می‌آیند. نظرها درباره دسته‌بندی کردن خودروها در این طبقه‌بندی متفاوت است اما به‌طور کل وینتیج به خودروهایی گفته می‌شود که با انجام تعمیرات و بروزرسانی‌هایی، قابل استفاده دوباره با همان قدرت پیشین می‌شوند؛ این یعنی استفاده از خودروهای قدیمی با برخی امکانات جدید.
این خودروها تنها برای موزه یا مجموعه‌دارها کاربرد ندارند و شانس استفاده را به علاقه‌مندان خود می‌دهند.
 برای بسیاری از عراقی‌ها این خودروها یادآور روزهای شاد این کشور هستند؛ روزهایی پیش از دهه‌ها جنگ و آشوب که آنها امیدوارند با تمام شدن جنگ دوباره شاهدش باشند. محمود که یک پیکاپ جی‌ام‌سی مدل ۱۹۶۴ (۴۳-۱۳۴۲) دارد، می‌گوید: «این خودروها مدلی الهام‌بخش دارند که اجازه می‌دهند شادی روزهای خوب گذشته را احساس کنید.» این پیکاپ حالا در گاراژ یک مکانیکی در بخش قدیمی موصل است؛ جایی‌که یک منطقه محافظت‌شده از سوی نیروهای امنیتی به‌شمار می‌آید.محمود ۲ خودرو وینتیج دیگر هم دارد که یکی دوج کورونت مدل ۱۹۵۷ (۳۶-۱۳۳۵) و دیگری پیکاپ دوج ۱۹۶۷ (۴۶-۱۳۴۵) است اما نیروهای نظامی امریکایی مستقر در عراق این خودروها را در سال ۲۰۰۶ (۸۵-۱۳۸۴) و پس از هشدار به او درباره پارک کردن آنها در خیابان بدون انجام تعمیرات لازم توقیف کردند. نیروهای امریکایی به این بهانه که داعشی‌ها می‌توانستند از آنها برای کار گذاشتن بمب‌های کنار جاده‌ای استفاده کنند، این ۲ خودرو را از کنار خیابان بردند. او پس از اینکه خودروهایش از سوی نیروهای امریکایی توقیف شدند، برای آنها اشک ریخت.تاریخچه استفاده از این نوع خودروها در عراق به دوره بین کشف نفت خام در این کشور در دهه ۲۰ (سال‌های ۱۲۹۹ تا ۱۳۰۹ خورشیدی) و دهه ۷۰ میلادی (دهه ۵۰ خورشیدی) یعنی روزگار رونق نفتی در این کشور بازمی‌گردد. در دهه ۷۰ میلادی (دهه ۵۰ خورشیدی) عراق سرشار از ثروت نفتی بود و برخی از بهترین جاده‌های این کشور در همین دوره زمانی کشیده شدند.بسیاری از زیرساخت‌های عراق در دوره جنگ تحمیلی علیه ایران و جنگ خلیج‌فارس نابود شد. همچنین تحریم‌هایی که در دهه ۹۰ میلادی (دهه ۷۰ خورشیدی) علیه این کشور از سوی امریکا وضع شد، تامین قطعات موردنیاز این خودروها را در عراق سخت کرد. در سال‌های پرهرج‌ومرج پس از حمله ۲۰۰۳ (۸۲-۱۳۸۳) به رهبری امریکا به عراق بسیاری از مجموعه‌دارها در این کشور یا خودروهایشان را پنهان کردند یا آنها را قفل نگه داشتند اما هیچ‌یک از آنها نمی‌توانستند به‌واسطه انفجار روزانه بمب و کشیده شدن دیواره‌های دفاعی و سیم‌های خاردار در سراسر بغداد و شهرهای دیگر عراق لذت رانندگی با این خودروها را بچشند. اکنون بسیاری از این موانع دیگر وجود ندارد و برخی مجموعه‌دارها با خیالی راحت‌تر گنجینه‌های خودرویی خود را در خیابان‌ها نشان می‌دهند.

سعد النعیمی، پیرمرد ۶۵ ساله عراقی است که ۶ خودرو وینتیج خود را جلوی کافی‌شاپش در بغداد پارک کرده است. خودرو شورولت بل‌ایرز سبز و آبی مدل ۱۹۵۴ (۳۳-۱۳۳۲) و ۲ خودرو تونسون از میانه دهه ۶۰ (دهه ۴۰) در میان این خودروها هستند. در میان ۳ خودرو دیگر نیز یک شورولت مدل ۱۹۵۲ (۳۱-۱۳۳۰) و یک تونسون مدل ۱۹۵۹ (۳۸-۱۳۳۷) دیده می‌شود.النعیمی دراین‌باره می‌گوید: «وقتی شما امنیت داشته باشید، دل و جرات این را پیدا می‌کنید که پول‌هایتان را از جیب‌تان درآورید و از این زیبایی‌ها لذت ببرید.» به‌گفته النعیمی، بسیاری از عراقی‌هایی که اهل مناطق آسیب‌دیده از جنگ هستند، از فروش خودروهای قدیمی خود ناامید هستند، این درحالی‌است که با خروج تدریجی نیروهای داعش از این کشور در ۳ سال گذشته مدل‌های قدیمی بیش از پیش در بازار خودرو این کشور پیدا می‌شوند. آخرین خرید این مجموعه‌دار یک شورولت مارون مدل ۱۹۵۲ (۳۱-۱۳۳۰) از استان صلاح‌الدین این کشور بود که صدمه بدی به آن وارد شده بود. داعشی‌ها در سال ۲۰۱۵ (۹۴-۱۳۹۳) از این استان عراق خارج شدند. او خود قطعات یدکی موردنیاز این خودروهای آسیب‌دیده را از اروپا و امریکا سفارش می‌دهد و آنها را تعمیر می‌کند.دولت عراق نیز برای خود گنجینه‌ای از خودروهای قدیمی دارد که شامل یک دستگاه از مدل کمیاب جیپ لوون مدل ۱۹۰۴ (۸۳-۱۲۸۲) و چند مدل لوکس دیگر است که بین سال‌های ۱۹۲۱ (۱۳۰۰-۱۲۹۹) تا ۱۹۵۸ (۳۷-۱۳۳۶) همزمان با دوران پادشاهی سلسله هاشمی تولید شده‌اند. یکی از این خودروهای وینتیج یک مرسدس-بنز مدل ۱۹۳۶ (۱۵-۱۳۱۴) است که آدولف هیتلر، رهبر آلمان نازی، به دولت عراق هدیه داده بود. دیگر خودروهای قدیمی دولتی در عراق زمانی متعلق به عدی صدام حسین، فرزند صدام حسین، دیکتاتور پیشین عراق بودند. بدنه برخی از این خودروها بازسازی شده اما موتورهایشان همچنان کار نمی‌کنند؛ ضمن اینکه سایر خودروها نیز در وضعیت بدی هستند.

به‌گفته احمد شاکور ۳۹ساله، یکی از کارشناسان خودروهای قدیمی در عراق، از این نوع خودرو اکنون به‌احتمال زیاد بیش از ۱۰۰ دستگاه باقی مانده باشد. به گفته او یک‌سوم خودروهای قدیمی اکنون در موصل هستند و بسیاری از آنها ممکن است آسیب جدی دیده یا نابود شده باشند. او که اکنون مراحل پایانی راه‌اندازی یک نمایشگاه خودروهای وینتیج در نجف را انجام می‌دهد، به‌دنبال اثبات این نکته مهم است که عراق هنوز کار مهمی در این زمینه انجام نداده است.به‌هرحال آنها که سالم هستند و صاحبان‌شان را یافته‌اند احتمال دارد در سال‌های آینده بسیار بیشتر از گذشته در خیابان‌های عراق به چشم بخورند زیرا حالا ثبات و امنیت بیشتری در این کشور دیده می‌شود و مردم می‌توانند بدون ترس از داعش از این نوع خودروها در کنار خودروهای مدرن استفاده کنند.
منبع: CNBC