سعودی و امید به آینده انرژی

به گزارش می متالز، اگرچه مشخص نیست که بعد از بحران کنونی، تقاضا تا چه میزان افزایش می‌یابد، برخی از کشورهای وابسته به انرژی از این فرصت برای ایجاد یک اقتصاد مدرن و کاهش وابستگی‌ها استفاده می‌کنند. عربستان سعودی به صورت ویژه در طی چند سال گذشته و با روی کار آمدن ولیعهد اصلاح‌طلب پادشاهی نفت‌خیز سعودی، برنامه‌هایی در جهت تحول در اقتصاد این کشور درنظر گرفته است که تحولات اجتماعی و همچنین سرمایه‌گذاری‌های فیزیکی در حوزه تکنولوژی و زیرساختی را شامل می‌شود.

برای افزایش فعالیت‌های اقتصادی لازم است که زنان به عنوان نیروی کار مشارکت بیشتری داشته باشند که در حال حاضر بر اساس محاسبات ۲۳ درصد (میانگین جهانی ۴۸ درصد است) برآورد شده است.

به منظور تأمین اعتبار برنامه جاه‌طلبانه چشم‌انداز ۲۰۳۰ ، بخشی از سهام جواهر تاج پادشاهی اقتصاد عربستان سعودی، یعنی شرکت آرامکو برای تأمین بودجه نوسازی (مدرن‌سازی) در بورس عرضه شد. با این وجود تنها ۲۵.۶ میلیارد دلار پیشنهاد شد و به‌جای بورس لندن و نیویورک در بورس داخلی عربستان سعودی عرضه شد چرا که خریداران نتوانستند انتظارات را برآورده کنند.

با وجود عدم موفقیت عرضه اولیه، این امیدواری وجود دارد که سیکل طبیعی قیمت نفت یک فرصت مجدد به اصلاح‌طلبان سعودی بدهد و به احتمال زیاد آخرین شانس است.

بر اساس اطلاعات تأیید نشده، عربستان سعودی به پتانسیل فروش خطوط لوله تجاری که می‌تواند میلیاردها دلار آورده برای این کشور به همراه داشته باشد، چشم دوخته است.

غول انرژی عربستان سعودی برای دستیابی به یک توافق بالقوه با شرکت جی پی مورگان چیس (JPMorgan Chase) و گروه مالی میتسوبیشی تلاش می‌کند. با این وجود تاکنون یک رویه رسمی آغاز نشده است، چرا که شرایط موجود تا شرایط ایده‌آل فاصله زیادی دارد. در عوض بانکداران و مشاوران بین‌المللی برای زمانی که قیمت نفت دوباره رشد کند و آن را به بازار عرضه کنند، معامله‌ای را فراهم خواهند کرد.

عربستان سعودی به چیزی که آخرین سیکل بزرگ قیمت نفت را ایجاد می‌کند امید زیادی دارد، چرا که بودجه لازم برای نوسازی را فراهم می‌کند. تاریخچه حوزه نفت نشان می‌دهد که در هر دو یا سه دهه یک سیکل اتفاق می‌افتد، جایی که قیمت بالا می‌رود و سپس سقوط می‌کند. سیکل قبلی زمانی که ویروس کرونا اقتصاد را ویران کرد و تقاضا را در ماه مه تقریباً ۳۰ میلیون بشکه یا ۳۰ درصد کاهش داد، به پایان رسید. با فرض سیکل ۲۰ یا ۳۰ ساله، دوره آینده در جایی بین سال‌های ۲۰۴۰ و ۲۰۵۰ به پایان می‌رسد. اگرچه پیش‌بینی‌های افزایش قیمت تا حدود زیادی قطعی و مشخص نیست، اما این فرض منصفانه‌ای است که بپذیریم تقاضا در پایان این دوره به طور قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.

عربستان سعودی به یک ترکیب از شرایط مطلوب برای به حداکثر رساندن مزایای برخورداری از دومین ذخیره اثبات‌شده نفت و برخی از کمترین هزینه‌های تولید در جهان بسیار امیدوار است.

مشخص نیست که آیا اهداف جاه‌طلبانه محمدبن سلمان در سیکل بعدی و البته آخرین محقق شود. اشتباهات متعدد در سیاست خارجی مانند جنگ یمن، قتل روزنامه‌نگار جمال خاشقچی و خروج قطر از شورای همکاری‌های خلیج فارس از جمله چالش‌های جدی بر سر راه برنامه‌های عربستان سعودی است.

همانطور که قبلاً گفته شد، برنامه‌های نوسازی عربستان سعودی مؤلفه‌های فیزیکی و اجتماعی دربر دارد. بخش اعظم منابع مالی برای سرمایه‌گذاری در فناوری و زیرساخت‌ها در نظر گرفته شده است. اما در جنبه‌های اجتماعی دلایل مذهبی و فرهنگی دستیابی به آن به مراتب دشوارتر است.

جامعه عربستان سعودی تا حد زیادی به یارانه‌ها و کمک‌های نقدی مستقیم وابسته است تا سطح زندگی نسبتاً بالایی را فراهم کند. هنگامی که درآمدهای حاصل از انرژی طی چند دهه کاهش می‌یابد، تغییرات عمده رفتاری باید نیروی کار را مؤثرتر و پویاتر کند. دستیابی به ابعاد اجتماعی نوسازی بسیار دشوار است و سال‌ها طول می‌کشد که در شرایط عادی به آن دست یافت. با توجه به چالش‌های بزرگ و سبقه ضعیف رهبران سعودی به نظر می‌رسد که احتمالات به نفع آنها نیست.