جهش تولید از مسیر تحریک تقاضا می‌گذرد

به گزارش می متالز، هجدهمین نشست کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران به منظور بررسی راهکارهای منتهی به جهش تولید به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شد. در این جلسه، اغلب فعالان عضو این کمیسیون تحریک تقاضا را راه‌حل اصلی جهش تولید برشمردند و البته راهکارهایی را نیز برای تحریک طرف تقاضا عنوان کردند؛ راهکارهایی چون، تسهیل صادرات، خرید و فروش اعتباری و نیز تهاتر بدهی‌ها و مطالبات فعالان اقتصادی و دولت.

در ابتدای این جلسه، فریال مستوفی که ریاست این کمیسیون را بر عهده دارد با اشاره به اینکه تداوم فعالیت‌های تولیدی به ویژه با مشکلات پدید آمده دشوار شده است، گفت: نامگذاری سال‌ها به عناوین اقتصادی طی سال‌های گذشته، مرسوم شده که متاسفانه یا این عناوین و شعارها محقق نمی‌شود یا درصد کمی از آن تحقق می‌یابد.

او با انتقاد از نبود یک استراتژی کلان در کشور افزود: تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی با مشکلاتی نظیر بی‌ثباتی اقتصاد کلان، عدم‌شفافیت، تصمیمات خلق‌الساعه و قیمت‌گذاری مواجه هستند و کمک‌هایی که در سال‌های گذشته به بنگاه‌های تولیدی صورت گرفته، به بیراهه رفته است.

مستوفی با بیان اینکه سالانه 700 الی800 هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده و 30 درصد آن به بخش صنعت و معدن اختصاص یافته است، ادامه داد: پرسش قابل طرحی که پس از نامگذاری امسال وجود دارد، آن است که جهش تولید به معنای افزایش تیراژ است یا ارتقا کیفیت؟ این پرسش از آن جهت حائز اهمیت است که اگر هدف افزایش تیراژ تولید باشد در مقابل این سیاست باید تقاضا هم ایجاد شود. در عین حال باید مشخص شود که سرمایه‌گذاری روی کدام صنایع دارای مزیت است. یا به چه میزان نقدینگی نیاز است.

رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران با اشاره به مطالعه مرکز خدمات سرمایه‌گذاری برای شناسایی بخش‌های اولویت‌دار صنعتی بر اساس روش میک‌مک گفت: ما در این مطالعه حتی توانستیم بخش‌های پیوندی، مستقل، خودمختار و وابسته را نیز شناسایی کنیم و این مطالعه در مقطع کنونی برای سیاستگذار قابل استناد است.

خرید و فروش اعتباری برای تحریک تقاضا

در ادامه این جلسه، رضا پدیدار، عضو کمیسسیون بازار پول و سرمایه نیز با تاکید بر اینکه جهش تولید، زمانی اتفاق ‌می‌افتد که جهش تقاضا به وجود آید، پیشنهاد خرید و فروش اعتباری مانند آنچه در دیگر کشورها در دستورکار قرار گرفته است را مطرح کرد و گفت: برای ایجاد تقاضا لازم است که دولت و دستگاه‌های اجرایی، خط اعتباری برای فعالان اقتصادی فراهم کنند.

تولید بر اساس مزیت

عباس آرگون، نایب‌رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران نیز با بیان این پرسش که جهش تولید با چه هدفی صورت خواهد گرفت؟ ادامه داد: اگر هدف، تولید برای فروش است، توجه به بازارهای داخلی و خارجی بسیار حائز اهمیت است. در واقع به جای توجه صرف به عرضه باید به این نکته بسیار مهم توجه نشان دهیم که بازار چه کالاهایی را ‌می‌طلبد و سپس به سراغ تولید آنها برویم. چنانچه تولید بدون توجه به نیازهای بازار صورت گیرد، این رویه به منزله اتلاف منابع خواهد بود. از این رو باید مشخص شود که کشور در چه بخش‌هایی دارای مزیت است که کالاهایی با حداقل قیمت تولید شود.

آرگون در ادامه نقبی هم به بازار وضعیت این روزهای بازار سرمایه زد و با اشاره به اینکه در ماه‌های نخستین سال 1399 به میزان کل سال 1398 سرمایه وارد بورس شده است، گفت: اکنون زمان آن است که بانک‌ها و هلدینگ‌های بزرگ به این حجم تقاضا در بازار سرمایه توجه نشان دهند و دارایی‌های خود را به بازار عرضه کنند. سپس این دارایی‌ها را از بازار ثانویه به بازار اولیه منتقل کرده و برای تولید ظرفیت‌سازی کنند. به بیان دیگر، اکنون باید سرمایه‌ها به سمت بخش‌های مولد هدایت شود. به نظر ‌می‌رسد، در سال جاری تداوم تولید اولویت بیشتری نسبت به جهش تولید داشته باشد.

سه اولویت برای جهش تولید

شهاب جوانمردی دیگر عضو این کمیسیون نیز ضمن تاکید بر اولویت‌گذاری برای جهش تولید، سه اولویت را برشمرد؛ به گفته او، تولید محصولات راهبردی، تولید کالاهای صادرات‌محور و تولید با کالاهایی با ارزش افزوده بالاتر با توسعه شرکت‏های دانش‌بنیان جزو این اولویت‌هاست. او ادامه داد:پس از اولویت‌بندی باید به سوی تسهیلگری حرکت کنیم؛ در این مسیر، تسهیلگری در امر واردات به همان میزان حائز اهمیت است که تسهیلگری صادرات مهم است. در واقع اگر قرار است صادرات بیشتری داشته باشیم باید واردات بیشتری هم انجام گیرد، به ویژه اگر به دنبال توسعه شرکت‌ها و محصولات دانش‌بنیان هستیم.

محمد‌هادی موقعی که به نمایندگی از انجمن لیزینگ در این جلسه حضور یافته بود، از دگرگونی شیوه‌های تولید پس از شیوع ویروس کرونا سخن گفت و افزود: به نظر‌می‌رسد پس از این دوران، استانداردهای جدیدی در تولید کالاها به ویژه در تولید مواد غذایی تدوین شود که به کاهش دخالت دست در فرآیند تولید منجر شود. به بیان دیگر استفاده از تجهیزات و اتوماسیون تغییر ‌می‌کند و به نظر ‌می‌رسد سرمایه گذاری در این بخش‌ها بسیار سودآور خواهد بود.

 در ادامه این جلسه، افشین کلاهی، عضو کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران نیز عنوان کرد که باید تکلیف اینکه قرار است در تولید چه کالاهایی جهش صورت گیرد، مشخص شود؛ بدین معنا که حوزه‌های دارای مزیت مشخص شده و تولید در این بخش‌ها تبلیغ شود.

تغییر بینش سیاستگذاران ضرورت جهش تولید

احمدرضا فرشچیان، دیگر عضو این کمیسیون هم با بیان اینکه اصلی‌ترین راهکار جهش تولید، تغییر دیدگاه‌ها و سیاست‌هاست، افزود: تا زمانی که بینش دولتمردان صادراتی نشود، مشکل تولید کشور حل نخواهد شد.

او همچنین با اشاره به اینکه موج فعلی ورود سرمایه به بورس نمی‌تواند به خدمت تولید درآید، گفت: افراد این سرمایه‌ها را با نیت کسب منفعت زودهنگام وارد بازار کرده‌اند و به محض کسب سود لحظه‌ای از بازار خارج خواهند شد. بنابراین این سرمایه‌ها نمی‌تواند در جهش تولید موثر واقع شود.

 با این حال عباس آرگون، نایب‌رئیس کمیسیون، بر این عقیده بود که در صورت مدیریت صحیح بازار، جهش تولید از محل اقبال مردم به بازار سرمایه محقق خواهد شد. فریال مستوفی نیز در مقابل به این نکته اشاره کرد که جهش تولید، بدون تامین مالی رخ نخواهد داد و آنچه در بازار سرمایه حاکم شده، نوعی جابه‌جایی سرمایه است.

 در ادامه این جلسه، علیرضا توکلی کاشی، معاون توسعه کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران با اشاره به پیشنهاد مطرح شده مبنی بر توسعه ابزارخرید و فروش اعتباری گفت: در حال حاضر در موضوع تأمین اعتبارات خرد مشکلی وجود نداشته و این موضوع به صورت کیف الکترونیکی در حال انجام است. البته بانک مرکزی به بهانه خلق نقدینگی با توسعه آن برای تأمین اعتبارات کلان مخالفت ‌می‌کند. از این رو، کمیسیون باید در این خصوص با بانک مرکزی وارد مذاکره شود.

او افزود: بانک مرکزی نرخ بازار بین بانکی را به کمتر از 10 درصد رسانده و در مقابل به بانک‌ها اجازه داده است که گواهی سپرده 18 درصدی صادر کنند. بنابراین نوعی تشویش را در نظام بانکی شاهد هستیم.

موقعی نیز در ادامه با اشاره به ابزار‌های موجود اعلام کرد که صنعت لیزینگ نسبت به تامین منابع خرد و تامین منابع مورد نیاز خرید ماشین‌آلات آمادگی دارد. در عین حال، جوانمردی این پیشنهاد را مطرح کرد که استفاده از ابزار تهاتر بدهی‏ها و مطالبات شرکت‌ها از دولت در یک سبد جامع ‌می‌تواند بدون افزایش نرخ تورم به تحریک تقاضا منتهی شود.

 در ادامه این جلسه، مهدی حیدری، اقتصاددان و استاد مدرسه کسب و کار اتاق تهران با اشاره به اینکه سیاست‌های دولت در سال 1399 در حوزه بورس، آثار طولانی‌مدتی بر حاکمیت شرکتی خواهد گذاشت، ادامه داد: پرسش قابل طرح این است که دولت در شرایطی که نیاز مالی دارد، چرا نسبت به انتشار اوراق اقدام نمی‌کند؟ دولت ‌می‌تواند اوراق پروژه‌های توجیه‌پذیر خود را منتشر کند و بانک‌ها که اکنون با مازاد منابع دارند، آن را خریداری کنند.

 در پایان این نشست مقرر شد پیشنهادات در خصوص جهش تولید مورد جمع‌بندی قرار گرفته و به هیات رئیسه اتاق بازرگانی تهران ارائه شود. همچنین تصمیم گرفته شد، کمیسیون بازار پول و سرمایه در نشست آتی با دعوت از نمایندگان بانک مرکزی و کانون بانک‌ها و موسسات اعتباری خصوصی به بررسی موضوع اعتبارات خرد و کلان بپردازد.