دلایل تعویق ساخت 32 کیلومتر خط ریلی شلمچه به بصره

به گزارش می متالز، در میان کشورهای همسایه، عراق یکی از بزرگ‌ترین مقاصد صادراتی ایران و مصرف‌کننده تولیدات کشورمان است که حجمی در حدود سالانه ۱۲ میلیون تن کالا را شامل می‌شود اما این در حالی است که این کشور خط ریلی مشترک با کشورمان ندارد.

 طبق نظر کارشناسان حمل بار با حجم بالا از طریق جاده منطقی نیست و جابه‌جایی کالا از طریق حمل‌ونقل ریلی با امنیت بیشتر، مقرون‌به‌صرفه تر و خسارات کمتر زیست‌محیطی همراه است.

بااین‌وجود، سال‌هاست که پروژه اتصال راه‌آهن شلمچه به بصره و سپس از بصره با خط آهن به بندر لاذقیه سوریه، معطل ۳۲ کیلومتری است که بار‌ها کلنگ احداث آن بر زمین‌خورده شده و حتی در قوانین بودجه سنواتی نیز هزینه احداث این خط آهن درج‌شده است.

عباس خطیبی معاون ساخت و توسعه راه‌آهن، بنادر و فرودگاه‌های شرکت ساخت و توسعه زیربناهای کشور اظهار کرد: برای پیشبرد این خط ریلی سال گذشته سفری به عراق داشتیم و با طرف عراقی جلسات متعددی برگزار کردیم و موضع را در خاک عراق پیگیری کردیم. 

وی افزود: اما مشکلات داخلی عراق در سال گذشته و همچنین شیوع ویروس کرونا مزید بر علت شد که باز تکمیل این پروژه ریلی به تعویق بیفتد.

خطیبی با بیان اینکه  بنیاد مستضعفان قرار است این پروژه را از محل منابع داخلی خود احداث کند، گفت: شرکت ساخت اساس‌نامه شرکت احداث پروژه را در حال حاضر با بنیاد قطعی کرده است و بنیاد مستضعفان در حال ثبت شرکت در منطقه اروند و آبادان است و زمانی که این شرکت ثبت شود، قاعدتاً اسناد و مدارک مثبت را از طریق وزارت امور خارجه  برای طرف عراقی ارسال خواهیم کرد.

وی افزود: یکی از الزاماتی که کار اجرایی در آن منطقه دارد این است که، مجری ایرانی پروژه بتواند زمین را در آن منطقه تحویل بگیرد یعنی آن‌که مسیر 32 کیلومتری برای احداث این خط ریلی را بتوانیم از طرف عراقی تحویل بگیریم.

معاون ساخت و توسعه شرکت ساخت در خصوص مشکلات این پروژه ریلی گفت: مسیر مشکلات آن‌چنانی ندارد و شاید اصلی‌ترین بخش این خط ریلی، پلی است که باید بر روی شط العرب ساخته شود.

وی بیان کرد: اگر طرف عراقی تاکنون زمین را تحویل داده بود نصف عملیات اجرایی احداث این پروژه انجام‌شده بود زیرا این منطقه ازنظر توپوگرافی منطقه دشتی است و عملیات سبک راهداری دارد اما چون موفق نشده‌ایم زمین را تحویل بگیریم کار اجرایی را نتوانسته‌ایم در منطقه شروع کنیم.

در حال حاضر درصد بسیار بالایی از زیرساخت ریلی اتصال کشورمان به عراق و سوریه در هر سه کشور موجود است، اما مهم‌ترین حلقه مفقوده این فرآیند، احداث ۳۲ کیلومتر خط آهن میان «شلمچه» در ایران و «بصره» در عراق است. 

به گفته کارشناسان، حمل‌ونقل ریلی فواید زیادی به لحاظ امنیت، سهولت در جابه‌جایی کالا در حجم بالا و صرفه اقتصادی برای  این دو کشور دارد، زیرا هم به سهولت صادرات کالای ایرانی به عراق کمک می‌کند و هم در تسهیل واردات از کشور چین به عراق تأثیرگذار است.

یکم خردادماه ۹۸ بود که ‌هیئت وزیران به پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی تصویب کرد که شرکت ساخت و توسعه زیربنا‌های حمل و نقل کشور به نمایندگی از وزارت راه و شهرسازی مجاز است به منظور تأمین مالی پروژه راه‌آهن شلمچه- بصره به طول تقریبی (۳۵) کیلومتر و پل بزرگ در مسیر آن با برآورد تقریبی ۶ هزار میلیارد ریال تا مرحله بهره‌برداری نسبت به انعقاد قرارداد به صورت (BLT) شامل طراحی و احداث پل و مسیر راه‌آهن (شامل زیرسازی و روسازی) و راه‌اندازی تا تحویل آن با شرکت پروژه احداث راه‌آهن و پل شلمچه – بصره به سهامداری بنیاد مستضعفان با رعایت قوانین و مقررات مربوط اقدام کند.

در همین رابطه گفته می شود وزارت حمل و نقل عراق با اتصال راه‌آهن و ساخت  خط ریلی شلمچه-بصره موافق است، اما‌ وزارت خارجه عراق در تعیین خطوط مرزی مخالفت‌هایی دارد و مشکلات این خط ‌آهن و کندی کار مربوط به آن‌ها است. به همین دلیل وزارت حمل و نقل عراق اعلام کرده تا وزارت خارجه عراق اجازه ندهد امکان واگذاری زمین برای ساخت این خط‌آهن، از سوی آنها وجود ندارد.