ایجاد استاندارد جدید برای کاهش تلفات انسانی معدنی در معادن زغال‌سنگ

به گزارش می متالز، تازه‌ترین آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت گویای آن است که بیش از پنج هزار و ۶۰۰ معدن فعال در سطح کشور وجود دارد که تعداد ۱۱۵ معدن مربوط به زغال‌سنگ است و سهم اشتغال بیش از ۱۷ هزار نفری را به خود اختصاص داده اند.

ظرفیت زغال‌سنگ کش ور در سال گذشته سه میلیون و ۴۰۰ هزار تن اعلام شد، میزان تولید هم یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن کنسانتره برآورده شده و در سال ۹۷ هم به میزان یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن کنسانتره تولید شد.

معادن زغال‌سنگ و تلفات انسانی

بررسی ها نشان می‌دهد، بیشترین آمار تلفات انسانی معدنی در ایران و دیگر کشورهای جهان مربوط به معادن زغال‌سنگ است و مناطق طبس (خراسان جنوبی)، زرند (کرمان)، زیرآب و سوادکوه (مازندران) شاهرود (سمنان) و استان گیلان در ایران از جمله مناطق زغالخیز کشور محسوب می‌شود.

شمار حوادث معدنی ایران از ۸۷۶ مورد در سال ۲۰۰۹ میلادی (۱۳۸۸ خورشیدی) به یک هزار و ۱۷۷ مورد در سال ۲۰۱۲ (۱۳۹۱) افزایش یافت. در ایران بخش زیادی از حوادث ناشی از کار از سوی کارفرمایان گزارش نمی‌شود.

آمار بیش از هزار نفری تلفات ناشی از کار در ایران

در سال ۹۶ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی آمار تلفات ناشی از کار در ایران در سال های ۸۹، ۹۰ و ۹۱ به ترتیب یک هزار و ۱۶۷ نفر، یک هزار و ۲۷۳ نفر و یک هزار و ۱۹۹ نفر اعلام کرد، اما در سال های ۹۵- ۱۳۹۲ روند معکوس تلفات انسانی شتاب گرفت، بگونه ای که سال ۹۲ شمار تلفات یک هزار و ۹۲ نفر، سپس در ۹۳ به یکهزار و ۸۴ نفر، سال های ۹۴ و ۹۵ نیز به ترتیب ۹۰۳ و ۸۱۴ نفر جانباختگان حوادث کار بودند.

براین اساس روزانه بطور متوسط ۲.۲ نفر در اثر حوادث ناشی از کار جان خود را از دست می‌دهند که حداقل ۶ برابر این رقم براثر بیماری‌های ناشی از کار فوت می‌کنند.

مرگ و میر ناشی از معادن زغال سنگ در جهان بالا است

مرگ و میر ناشی از معادن زغالسنگ در جهان بالا ارزیابی شده و در ایران از ۱۳۷۲ به بعد تعداد ۱۰۵ نفر بر اثر حوادث در معادن زغالسنگ جان باختند و در اردیبهشت ۱۳۹۶ براثر انفجار معدن زمستان یورت استان گلستان تعداد ۴۳ نفر جان خود را از دست دادند و بیش از ۷۰ نفر مجروح شدند.

بررسی پیشینه تاریخی مشکل قیمت زغال‌سنگ تحویلی از سوی تولید کنندگان به ذوب آهن گویای آن است که رضایت نداشتن نسبت به نرخ زغال‌سنگ تحویلی، به عنوان یکی از عواملی بود که در این معادن به استاندارد سازی ایمنی به منظور حفظ جان نیروی فعال در معادن و حفظ سرمایه‌های ملی کم توجهی یا بی توجهی می‌شد، اما اکنون که تکلیف قیمت این ماده معدنی روشن شده، انتظار می‌رود بهره برداران به ارتقای ضریب ایمنی در معادن زغالسنگ توجه جدی داشته باشند.

کارشناسان و دست‌اندرکاران بر این نکته تاکید دارند که سازمان نظام مهندسی معدن ایران به عنوان یک مرجع رسمی باید ضمن تلاش در ارتقای سطح استاندارد فعالیت معادن زغال‌سنگ، نسبت به اجرای دقیق مقررات ایمنی نظارت لازم را داشته باشد.

رییس پیشین سازمان مزبور در مهر ماه ۹۶ اعلام کرد: اعمال مقررات سخت گیرانه ایمنی در معادن زغال‌سنگ باید پیاده شود و پس از وقوع حادثه در معدن زمستان یورت گلستان، (اردیبهشت ۹۶) از همه ۱۱۵ معدن زغال‌سنگ بازدید و دستور تعطیلی چند معدن هم صادر شده است.

اجرای دستورالعمل‌های فنی برای جلوگیری از تکرار حوادث تلخ در معادن کشور

رمضانعلی سبحانی‌فر عضو کمیسیون صنایع و معادن در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه دولت نسبت به ایمن‌سازی معادن به صورت جدی اقدماتی انجام داده یا خیر گفت: ‌«بعد از حادثه یورت آزادشهر یکسری دستورالعمل‌های جدی فنی به معادن داده شد و مقرر شد بازنگری اساسی در این زمینه انجام بگیرد.»

بیمه کارگران مشاغل سخت و زیان آور در دستور کار کمیسیون صنایع و معادن قرار گرفت

وی ادامه داد:«قرار شد ابزار و امکانات لازم در این زمینه فراهم و همچنین بحث بیمه کارگران مشاغل سخت و زیان آور لحاظ شود.»

سبحانی‌فر افزود:«در سال های گذشته در نوع برداشت‌ها و تونلهایی که ایجاد می‌شد بی‌توجهی‌هایی انجام می‌گرفت و با اتخاذ طرح‌های مناسب و مهندسی شده توسط دولت سعی شد در نوع برداشت‌ها تغییراتی لحاظ شود.»

حوادث معدن در کشور کاهش یافته است

عضو کمیسیون صنایع و معادن در پاسخ به این سوال که ایا حوادث معدنی نسبت به گذشته کاهش پیدا کرده یا خیر افزود:«حوادث معادن با توجه به امکانات و تاسیسات جدید کاهش پیدا کرده و همچنین ظرفیت برداشت از معادن نسبت به گذشته بیشتر شده است.»

با استانداردهای جهانی فاصله زیادی داریم

وی فاصله برداشت ازمعادن ایران را با استانداردهای جهانی زیاد دانست و گفت: «نوع برداشت از معادن در کشور ما به صورت سطحی است و برداشت عمقی و تونلی کمتر اتفاق می‌افتد اما برداشت از معادن در کشورهای دیگر با توجه به نوع برداشت‌ها و امکانات و تجهیزات به مراتب قوی‌ترو بهبود یافته‌تر است.»

سازمان نظام مهندسی نهاد ناظر بر ارتقای سطح استاندارد در ایمنی و برداشت از معادن است

شهناز نوایی کارشناس ارشد خانه معدن نیز در این‌باره گفت: «در اردیبهشت 96 که حادثه معدن زمستان یورت اتفاق افتاد به دستور آقای نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت وقت، سازمان نظام مهندسی و وزارت کار موظف شدند که در مورد رعایت ایمنی و کنترل حادثه گزارشی را تهیه کنند. در این گزارش مقصرین شناخته شدند و به دادگاه احضار شدند.»

وی افزود:‌ «سازمان نظام مهندسی به عنوان یک نهاد ناظر موظف است که برای ارتقای سطح استاندارد معدن زغال سنگ تلاش کند و نظارتهای لازم را داشته باشد.»

کارشناس ارشد خانه معدن اظهار کرد:‌ «در این زمینه تلاشهایی هم صورت گرفته و از 115 معدن بازدید به عمل آمد و تعدادی از معادن را که به درستی فعالیت نمی‌کردند، تعطیل کردند.»