ذوب مس، یخ خام فروشی را آب می‌کند

به گزارش می متالز، دست دست کردن مسوولان، دست‌های پشت پرده، بهانه‌های زیست محیطی و یا زنجیر‌های دست و پاگیر تحریم‌ها در راه اندازی کارخانه فرآوری مس هر چه هست، عایدی جز این ندارد که خام فروشی، گرد و خاک ناشی از این برداشت‌ها را بر منظر اقتصاد این منطقه بنشاند.
صنایع الکترونیکی برای اینکه توانی برای کار داشته باشند، به اتصال الکترون‌ها و الکترود‌ها بر روی قطعات الکترونیکی وابسته اند و بخش قابل توجه‌ای از این قطعات از مس ساخته می‌شود.
بعضی از آن‌ها اندازه بند انگشتی دارند، اما با همین ریز بودن، دست خیلی از مراکز تولیدی را در حنا گذاشته اند، چرا که بستگی دارد کی و چگونه از آن ور آب بیایند.
یکی از این مراکز، بزرگترین تولید کننده برد‌های الکترونیکی در کشور است که ۵۰ تا ۶۰ درصد برد‌های الکترونیکی کشور را تولید می‌کند و در آذربایجان شرقی فعال است.
مجموعه دکتر صبحی که این درد را با تمام وجود لمس کرده است، می‌گوید: حداقل در ۲۰ تا ۳۰ درصد بدنه همه قطعات الکترونیکی مس استفاده می‌شود و به نوعی پایه‌های قطعات الکترونیکی بر آلیاژ مس استوار است.
 

قطعات الکترونیکی، وابسته مس است

پیش از شیوع ویروس کرونا، موجودی انبارشان از قطعات الکترونیکی به شدت افت پیدا کرده بود و هم اکنون دنبال راه کار جدیدی هستند تا بتوانند تحریم‌ها را دور بزنند.
البته این صرفا مشکل این مجموعه نیست چرا که در برآورد اولیه، سایر شرکت‌های فعال در حوزه ساخت برد‌های الکترونیکی اعم از لوازم خانگی و خودرو با این مشکل دست به گریبان هستند.
براساس آمار و ارقامی که دکتر صبحی ارائه می‌دهد این شرکت ها، سالانه حداقل ۱۰۰ میلیارد تومان معادل ۶ میلیون دلار قطعات الکترونیکی وارد می‌کنند که در ساخت ۲۰ درصد از این قطعات، مس به کار رفته است.
هر چند این شرکت، راه اندازی خط تولید قطعات الکترونیکی ظرف ۳ سال آینده را جزء برنامه‌های میان مدت خود اعلام می‌کند، اما از سایه سنگین وابستگی این صنعت به مس، در هراس است.
 

صنایع هر چقدر فناورانه تر؛ وابستگی اش به مس افزون‌تر

واقعیت دنیای صنعت این است که صنایع هرچقدر پیشرفته‌تر باشد، وابستگی آن‌ها به مس افزون‌تر است؛ این واقعیت، درد دیگری از وابستگی صنایع با فن آوری بالا را به مس رو می‌کند.
رئیس انجمن قطعات خودروی کشور می‌گوید: زیرساخت‌های تولید خودرو هیبریدی در تبریز فراهم است.
البته هیچ دلیلی بر رد این ادعا وجود ندارد، وقتی تبریز کارخانه‌های مادری، چون ایدم (موتور‌های الکتریکی)، موتوژن (موتور‌های الکترونیک)، گیربکس و بلبرینگ سازی، ظرفیت‌های گسترده در قطعه سازی خودرو، همچنین شرکت‌های تولید برد‌های الکترونیکی را دارد.
پاشایی رئیس انجمن صنایع نیرو محرکه و قطعات خودرو کشور ادامه می‌دهد: می‌توان خط تولید خودرو‌های هیبریدی را با جذب سرمایه در آذربایجان‌شرقی ایجاد کرد.
اما آنچه که بیش از نیاز به سرمایه گذار، برای اجرای این طرح احساس می‌شود، تامین قطعات مرتبط با مس برای سرهم شدن موتور این خودرو است.
همه این‌ها نشان می‌دهد، برای ریل‌گذاری فعالیت‌های صنعتی و تجاری به "مس" نیاز اساسی وجود دارد؛ و موید این مطلب است که یک شاخصه به تنهایی نمی‌تواند، موتور این خودرو را در تبریز روشن کند، چندین عامل در کنار هم می‌توانند کلید شروع کار را بزنند.

برای واکاوی هر چه بیشتر وابستگی صنایع استان به مس؛ بهتر است تصویری کلی نیز از وضع صنایع و معادن آن ارائه دهیم.
به گفته‌ی رئیس اداره صنایع غیر فلزی سازمان صمت آذربایجان شرقی، استان با مجموع ۳ هزار و ۲۰۰ واحد صنعتی فعال، از نظر تعداد رتبه ۴ و از نظر سرمایه گذاری رتبه ۸ کشوری را دارد.
مرندی می‌گوید: یک هزار و ۹۶۸ واحد در دسته صنایع کوچک، ۹۲۴ واحد در دسته صنایع متوسط، تعداد ۱۴۹ واحد در دسته صنایع بزرگ و ۱۵۹ واحد صنعتی نیز در گروه صنایع پیشرفته دسته بندی می‌شوند.
 

آذربایجان شرقی، رنگین کمانی از معادن

پایین بودن سهم صنایع با فن آوری بالا که بیشترین مصرف مس را دارند، وقتی قابل تامل می‌شود که بدانیم کشور شیلی با دارا بون ۳۲ درصد ذخایر مس دنیا، مقام اول و ایران با ۴ درصد ذخایر مس دنیا، مقام هفتم در جهان را دارد، که از این ۴ درصد، حدود یک و نیم درصد آن متعلق به آذربایجان شرقی است.
سرپرست معادن استان، آذربایجان شرقی را از نظر تنوع معادن فلزی، رنگین کمانی از معادن توصیف می‌کند چرا که از مجموع ۶۸ نوع ماده معدنی موجود در کل کشور، ۵۲ نوع آن در استان ما واقع شده است.
به گفته خانم رحمانی، مهمترین مواد معدنی فلزی موجود در استان شامل مس، طلا، نقره و جیوه است و مناطق شمالی استان ظرفیت مس و طلا از جمله معدن مس سونگون، هفت چشمه، مزرعه، انجرد، مسجدداغی، مزرعه شادی و اندریان را دارا است.
 

سهم استان در تولید مس بر دوش معدن مس سونگون است

معدنی در ۱۲۰ کیلومتری تبریز، ۲۵ کیلومتری ورزقان در دل جنگل‌های ارسباران؛ بهشت گمشده آذربایجان معروف به منطقه "قره داغ" واقع است.
محدوده اکتشافی معدن، یک ۸ ضلعی به مساحت ۳۸ کیلومترمربع است.
بلندترین نقطه از معدن، ارتفاع ۲ هزار و ۴۰۰ متری و نقطه انتهایی معدن هم یک هزار و ۶۰۰ متر مربع است؛ در واقع ماده معدنی در گستره ۸۰۰ متر از دل این کوه، جا خوش کرده است.
قدمتی به درازای ۲۰۰ سال دارد، آن زمان برداشت‌ها از معدن، به صورت موضعی بود، ولی غنای این خاک، از سال ۶۰ پرآوازه؛ و برداشت‌ها بیشتر و بیشتر شد.
سال ۶۸ قرار شد، زمین‌های روستا‌های اطراف معدن خریداری شود، سال ۷۳ وقتی روستا‌های حومه مس سونگون، از سکنه خالی شد، استخراج از این معدن توسط شرکت ملی مس ایران حالت عملیاتی گرفت و نزدیک ۱۰ سال در این معدن باطله برداری شده تا روی معدن باز شود.
از لحاظ زمین شناسی در زمره معادن پیچیده دنیا محسوب می‌شود، چرا که تیپ‌های مختلف مواد معدنی به صورت تزریقی و نه رگه‌ای در منطقه وجود دارد و در هم رفتگی مواد باطله و معدنی به قدری بالاست که استخراج را با مشکل مواجه می‌کند.
حمیدرضا گلچین مسوول بخش زمین شناسی معدن مس سونگون می‌گوید: سنگ اینجا از نوع "کوارتز مونزونیت پورفیری" است و به دوره سوم زمین شناسی برمی گردد.
بیشتر به کولوسئوم، میدان نبرد گلادیاتور‌های رومی شبیه است، حالت پلکانی دارد؛ پورفیری بودن معدن کار اکتشاف را سخت کرده است، اما رو باز بودن معدن، یک امتیار بزرگ برای اکتشاف محسوب می‌شود.
 

واردات مصنوعات مسی به سرزمین معدن مسی

اما در این مدت، آنچه دست آذربایجان شرقی را از این ظرفیت غنی، گرفته است شکسته شدن سکوت کوهستان و غرور سنگ‌ها زیر چرخ‌های دامپ تراک‌های غول پیکر یا همان کامیون‌های معدنی است و در نهایت تنها منظره چشم نواز، رد چرخ‌های کامیون‌ها بر جاده‌های استان است که شیره این منطقه را با عنوان کنسانتره حمل می‌کنند.‌
می‌توان گفت: حلقه مفقوده در این میان نداشتن دسترسی به فراوری کنسانتره مس و تبدیل آن به "شمش مس" یا "کاتد مس" است، همان که ما را ناگزیر به واردات مصنوعات مسی از سایر کشور‌ها می‌کند.
آمار‌هایی که اداره کل گمرکات استان ارائه می‌دهد، موید این موضوع است که در سال گذشته بیش از ۵ تن انواع مصنوعات مسی به ارزش ۴۰۰ میلیون دلار از گمرکات استان وارد شده است.
خانم اورنگی می‌گوید: این مصنوعات شامل صفحه ورق و نوار برنز، میله و پروفیل مسی، ورق نازک و لوازم و اتصالات لوله کشی از آلیاژ‌های مسی است که از مبدا کشور‌های ترکیه، ارمنستان و چین و از گمرک‌های سهلان و جلفا وارد استان شده است؛ و آماری دیگر از اداره کل صمت استان بیانگر این است که در مجموع واردات و ثبت سفارشی که در سال گذشته در گمرکات استان برای مصنوعات مسی انجام شده است، ۱۱۳ تن به ارزش یک میلیون ۱۳۰ هزار یورو بوده است.
شاید در وهله نخست ارزش این حجم از واردات زیاد به چشم نیاید، ولی وقتی این موضوع که این محصولات شامل پروفیل مس، مس ورقی، سیم لاکی و پودر برنز با خمیر مایه کنسانتره مس و با ارزش افزوده بالا وارد کشور می‌شوند، تعلل در اجرای طرح کارخانه کاتد در منطقه را مورد سوال قرار می‌دهد.
 

حرکت لاک پشتی راه اندازی کارخانه مس کاتد و اراده مسوولان

اما اتفاقاتی که روزانه در معدن ثبت می‌شود، تحویل روزانه ۴۵ هزار تن ماده معدنی به واحد سنگ شکن است که به ازای هر ۴۵ هزار تن ماده معدنی، نزدیک ۱۰۰ هزار تن هم ماده باطله از معدن استخراج و به دامپ‌های باطله هدایت می‌شود.
این یعنی ماشین آلات سنگین با کمک ۳ هزار و ۵۰۰ نفر شبانه روز چنگ در دامن این معدن انداخته اند و در نتیجه سالانه در ۲ واحد تغلیظ، موفق به تولید ۳۰۰ هزار تن کنسانتره مس می‌شوند.
اما وقتی جایی برای تبدیل این کنسانتره به شمش مس وجود نداشته باشد، ناگزیر این کنسانتره ها، راهی بندر عباس برای صادرات و یا مس سرچشمه برای تبدیل شدن به مس کاتد می‌شوند.
طرح راه اندازی کارخانه مس کاتد ۱۰ سالی است که روی میز مطالعه است و تیم تحقیقاتی دانشگاه تبریز، اجرای آن را سبک و سنگین کرده است.
واعظی عضو این تیم تحقیقاتی می‌گوید: طرح امکان سنجی احداث کارخانه‌ی مس کاتد در مس سونگون اواخر سال ۹۸ به نتیجه رسید؛ مطالعاتی که برای راه اندازی هر چه سریعتر این کارخانه در منطقه لازم است.
به گفته وی نقطه ضعف مجتمع مس سونگون این است که سالهاست اجرای مس کاتد با وجود بررسی تمام جوانب، هنوز روی کاغذ مانده است و عملا خاک می‌خورد.
البته حرکت لاک پشتی اجرای طرح مس کاتد، به چیزی غیر از اراده مسئولان استانی مربوط می‌شود، اینکه مدیریت ارشد استان خود پیگیر اجرای هرچه سریعتر آن است، اما این طرح چوب تحریم‌ها را می‌خورد.
از چند سال پیش شرکت‌های خارجی اعم از کاندایی و اروپایی ادعای مشارکت در اجرای این طرح داشتند که به مرور، پا پس کشیدند و آخرین بار شرکتی از چین، وارد گود شد که با بالا گرفتن تحریم‌ها علیه ایران، از ادامه راه، جا زد.
به گفته واعظی ساختمان‌های اداری، انبارها، سوله‌ها و به عبارتی سازه‌های عمرانی مس کاتد تقریبا ۸۰ درصد حل شده است و حالا منتظر است، قلب کارخانه یا همان واحد پالایش که قرار است، مس ۹۹ درصد تولید کند؛ پمپاژ کنسانتره ۲۷ درصدی را انجام دهد.
واعظی به اهمیت مس کاتد به عنوان ماده اولیه و استراتژیک در صنایع پیشرفته اشاره کرده و می‌گوید: این ماده برای اینکهدر شرکت‌های دانش بنیان به عنوان خوراک مصرف شود، اغلب به کابل‌های یونی تبدیل می‌شود.
وی همچنین به عنوان رئیس پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی می‌گوید: هم اکنون از مجموع ۸۰۰ شرکت دانش بنیان و فناور استان، فعالیت حداقل ۵۰ شرکت دانش بنیان و فناور، ارتباط مستقیم با مصرف مس کاتد دارند.
در کنار وابستگی صنایع پیشرفته به مس و اینکه قیمت جهانی آن، براساس میزان مصرف کشور چین تعیین می‌شود؛ رونق سایر صنایع پایین دستی و ظرفیت بالای اشتغالزایی را نیز به ارمغان می‌آورد.
او می‌گوید: صرفا کارخانه کاتد ظرفیت اشتغالزایی برای ۵۰۰ نفر دارد، اما با مطالعاتی که برای اجرای شهرک صنعتی مس در حال انجام است، می‌توان با کاتد تولید شده در مجتمع مس سونگون؛ سایر صنایع از جمله تولید کابل، مفتول‌های سیمی و حتی ظروف مسی را نیز در این شهرک رونق داد.
رئیس پارک علم و فناوری استان با اشاره به ضرورت ورود به مصارف جدید مس در صنایع مختلف یادآور می‌شود: قطعا راه اندازی این کارخانه برای شرکت‌های دانش بنیانی که در حوزه الکترونیک و آلیاژی فعالیت می‌کنند، نقطه عطف خواهد بود.
 

در آینده، گره صنعت با مس باز می‌شود

در یک بررسی کلی تر، با در نظر گرفتن جمعیت ۷.۷ میلیارد نفری جهان، و پیش بینی اینکه تا سال ۲۰۳۴ به ۹ میلیارد نفر برسد، این موضوع تقاضای جهانی برای فلز را افزایش خواهد داد.
از طرفی در شرایط فعلی برای میزان انرژی که در دنیا مصرف می‌شود، سهم الکتریسته در حال حاضر ۱۹ درصد در نظر گرفته شده و در برنامه ریزی برای سال ۲۰۵۰ این میزان انرژی به ۴۹ درصد ارتقا خواهد یافت.
مهمترین عنصری که در این ارتقا تاثیر به سزایی دارد عنصر مس است؛ پیش بینی می‌شود میزان تقاضای مس برای ۱۵ سال آینده بین ۶ تا ۸ میلیون تن ارتقا پیدا کند.
هم اکنون سالانه در دنیا نزدیک به ۲۴ میلیون تن مس کاتدی در حال تولید است و پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۵ با توجه به افزایش جمعیت جهانی و روند رو به رشد تقاضا، یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون نفر به جمعیت جهان و ۸ میلیون تن به تقاضای جهانی مس اضافه شود.
مدیر عامل شرکت ملی مس ایران می‌گوید: هم راستا و همسو با شرایط بین المللی و افزایش تقاضا؛ شرکت ملی صنایع مس ایران، برنامه ریزی برای توسعه این صنعت را در دستور کار قرار دارد.
براساس همین آمار، شرکت ملی مس ایران سال گذشته، با تولید ۲۵۰ هزار تن مس کاتدی، رکورد تولید را شکست و برای تحقق شعار سال یا همان "جهش تولید" بالغ بر ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون یورو بعلاوه ۲۰ هزار میلیارد تومان برای اجرای برنامه‌های توسعه‌ای اختصاص داده است.

اردشیر سعد محمدی می‌گوید: سرمایه گذاری‌های این شرکت اغلب برای تسهیل دست یابی به مس کاتد است.
وی می‌افزاید: مثلا در سال گذشته، تولید کاتد برای نخستین بار در عمر تاریخ مس، به ۲۵۰ هزار تن افزایش یافت و فروش نیز با فزونی گرفتن از تولید به رقم ۲۵۲ هزار تن رسید و نسبت به سال ۹۷، رکورد تناژی با ۲.۵ برابر و به ارزش یک میلیارد دلاری ثبت شد.
مدیر عامل شرکت ملی مس ایران، نقطه عطف این سرمایه گذاری‌ها را ارتقای ظرفیت تولید مس از ۳۰۰ هزار تن به ۵۵۰ هزار تن آنهم با اختصاص ۴ هزار میلیارد تومان اعلام می‌کند که بخش اعظمی از این تعهدات با راه اندازی کارخانه کاتد در معدن مس سونگون محقق خواهد شد.
 

راه اندازی کارخانه کاتد مس؛ در اولویت برنامه‌ها

در تکمیل این صحبت‌ها مدیر عامل مجتمع مس سونگون نیز می‌گوید: برای اجرای طرح‌های توسعه مس آذربایجان، بالغ بر ۵۷۰ میلیون یورو، به علاوه یک هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان، در دستور کار قرار گرفته است که ۴۰۰ میلیون یورو از آن برای اجرای کارخانه مس کاتد در نظر گرفته شده است.

رضا شریفی با اشاره به اکتشافات اخیر در محدوده معدن می‌گوید: در این اکتشافات به ذخیره بالای یک میلیارد تن با عیار ۶ دهم درصد و کل ذخیره مس محتوا بالای ۶ میلیون تن مس دست پیدا کرده ایم که در حال حاضر دومین معدن بزرگ ایران است.
او همین افزایش ذخیره معدن را دلیل موجهی بر توسعه کارخانه‌های تولید کنسانتره دانسته و می‌گوید: در کنار فعالیت ۲ فاز تغلیط با ظرفیت تولید هر کدام ۱۵۰ هزار تن کنسانتره ۲۵ درصدی، فاز ۳ در دست اجرا و فاز ۴ در دست مطالعه است و تا ۳ سال دیگر، ظرفیت از ۳۰۰ هزار تن به حدود ۵۰۰ هزار تن افزایش خواهد یافت.
سهم مجتمع مس سونگون در صادرات بین ۵۰ تا ۶۰ درصد و در تولید کل کنسانتره شرکت ملی مس ۳۰ درصد است"، این را مدیر بازرگانی صنایع مس منطقه آذربایجان می‌گوید.

شرکت صنایع ملی مس ایران سال گذشته تقریبا ۲۵۰ هزار تن کاتد به ارزش تقریبی ۲۳ هزار میلیارد تومان فروش داشته است.
سخاوت خیرخواه ادامه می‌دهد: ۲۸ تا ۳۰ درصد تولید مس کشور را از نظر تناژ و ارزش ریالی، مجتمع سونگون بر دوش می‌کشد.
وی می‌گوید: این میزان از تولیدات، روزانه توسط ۵۰ کانتینر بارگیری و به راه آهن منتقل می‌شود.
عواید حاصل از فروش کنسانتره مس سونگون، هم اکنون برای شرکت ملی صنایع مس ایران با احتساب ۳۱۰ هزار تن کنسانتره مس با قیمت هر تن حدود یک هزار و ۱۸۰ دلار، در مجموع ۳۶۵ میلیون و ۸۰۰ هزار دلار در سال است.
 

خام فروشی، به ضرر صنعت مس تمام می‌شود

اما نکته‌ای که حائز اهمیت است این است که فارغ از ارز آوری موقت، خام فروشی به ضرر صنعت مس تمام می‌شود، و هر چه زودتر باید فکری برای راه اندازی کارخانه کاتد کرد.
مدیر عامل مجتمع مس سونگون یکی از پیش نیاز‌های راه اندازی کارخانه مس کاتد را به کار افتادن کارخانه آهک اهر و معدن آهک هیداراته عنوان کرده و می‌گوید: تا افتتاح راه چندانی ندارد و قرار است شهریور ماه امسال به بهره برداری برسد.
وی با بیان اینکه با راه اندازی کارخانه مس کاتد با ظرفیت تولید ۱۰۰ هزار تن کاتد در سال، گام مهمی در تحول صنایع پایین دستی برداشته خواهد شد می‌گوید: تا پایان امسال قرار است با راه اندازی کارخانه لیچینگ، ۳ هزار تن مس کاتد برای نخستین بار به روش هیدرومتالوژی استحصال شود.
 

پیمانکار طرح؛ تا پایان نیمه اول سال تعیین تکلیف می‌شود

مدیر عامل مجتمع مس سونگون، وعده‌ای که از عملیاتی شدن طرح ذوب و پالایش سونگون می‌دهد تعیین تکلیف پیمانکار طرح تا پایان نیمه اول سال و عملیاتی شدن طرح تا افق ۱۴۰۳ است.
مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری آذربایجان شرقی هم به لغو یک طرفه قرار داد از سوی طرف‌های چینی اشاره کرده و می‌گوید: طرح بعد از ۶ ماه روی زمین ماندن در آذر ۹۸ در قالب آگهی فراخوان جذب پیمانکار داده شده است.
طاهر روحی ادامه می‌دهد: هم اکنون برای از سرگیری اجرای این طرح، ۴۵ پیمانکار اعلام آمادگی کرده اند که از این میان ۹ نفر انتخاب شده اند، و تا انتخاب پیمانکار نهایی راه چندانی نمانده است.
او یادآور می‌شود: اصرار مسوولان بر ایجاد کارخانه کاتد نه صرفا ظرفیت اشتغالزایی آن برای ۵۰۰ نفر است، بلکه ایجاد فرصت برای فعالیت شرکت‌های دانش بنیان، جان گرفتن صنایع پایین دستی و احداث شهرک صنعتی مس در منطقه و در نتیجه پایین آمدن قیمت تمام شده است.
سوالی که مطرح است؛ آیا این میزان از فعالیت معدنی در منطقه عوارض زیست محیطی دارد یا نه؟
 

با طرح مسائل زیست محیطی، چوب لای طرح کاتد مس گذاشتند

برخی از بومی‌های این منطقه معتقدند: برخی دست‌های پشت پرده، با طرح مسائل زیست محیطی، چوب لای چرخ راه اندازی کارخانه مس کاتد گذاشتند در حالی که در اجرای این طرح، خطوط قرمز مسائل زیست محیطی رعایت خواهد شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی در این ارتباط می‌گوید: ارزیابی اولیه زیست محیطی برای راه اندازی مس کاتد، به سال ۹۲ برمی گردد، اما به علت مسکوت ماندن طرح، تاکنون هیچ اقدام اجرایی برای بررسی دوباره صورت نگرفته است.

حمید قاسمی یادآور می‌شود: آنچه که مسلم است؛ با راه اندازی کارخانه ذوب سونگون و براساس فرایند‌های طبیعی گاز so۲ تولید می‌شود، بنابراین باید این گاز حذف شود، که بهترین راه ایجاد کارخانه اسیدسولفوریک است.
براساس برنامه ریزی‌های صورت گرفته در مجتمع مس سونگون و منطبق با استاندارد‌های جهانی، کارخانه اسیدسولفوریک مجتمع مس سونگون باید چند ماه زودتر از کارخانه ذوب وارد مدار شود و پیش بینی شده است برای تست گرم کارخانه، از مشعل گوگردسوز استفاده شود تا تست‌های عملیاتی آن به طور صحیح انجام شود.
اظهارات مطرح شده مسوولان نشان می‌دهد با وجود اینکه استان از ظرفیت خوبی در بخش معدن برخوردار است، اما از این ظرفیت در بخش معدن به اندازه مطلوب استفاده نمی‌شود.
در دهه پنجم انقلاب، سیاست‌های دولت در حوزه صنعت و معدن، بر مدار معدن و جایگزینی معدن به جای نفت متمرکز شده، تا جایی که متخصصان معدنی از این دهه با عنوان انقلاب معدنی دیگر یاد می‌کنند که هم راستا با بیانیه گام دوم انقلاب است.
 

صنعت مس، صنعتی بی خطر برای سرمایه گذاری

مس، فلزی نسبتا قرمز رنگ با ارزش بالاست که برخلاف فولاد، روی و آلومینیوم به علت هدایت الکتریکی و حرارتی بالا، هیچ جایگزینی ندارد.
به علت محدودیت معادن مس، قیمت مس بالاست و سرمایه گذاری در صنعت مس بی خطر بوده و صنعتی آینده دار، قابل اتکا و مقرون به صرفه شناخته می‌شود.
قرارگیری ایران بر روی کمربند جهانی مس، این مزیت سرمایه گذاری را ایجاد می‌کند تا در ایجاد اشتغال، قطع وابستگی به درآمد‌های سودآوری، گردش مالی و ایجاد اقتصاد سالم با مشارکت عمومی نقش بی بدیلی ایفا کند.
راه اندازی معادن کشور از جمله معدن مس سونگون و تکمیل چرخه تولید مس، با راه اندازی کارخانه تولید مس کاتد سونگون، در کنار ایجاد صنایع پایین دست همانند صنایع کابل و سیم و شهرک‌های صنعتی، نه تنها یخ خام فروشی را آب می‌کند؛ می‌تواند نقش بسزایی در افزایش تولید ناخالص داخلی، اشتغال و محرومیت زدایی منطقه قره داغ و البته استان داشته باشد.