چالش های صنعت فولاد و آینده مصرف و قیمت سنگ آهن

به گزارش می متالز، بهرام سبحانی در هشتمین همایش چشم انداز صنعت فولاد ایران با نگاهی به بازار فولاد که با حضور وزیر صنعت، رئیس هیئت عامل ایمیدرو و... برگزار شد با اشاره به اهمیت مواد اولیه در تولید فولاد گفت: طبق برآوردهای به عمل آمده در حال حاضر بیش از یک میلیارد تن آهن قراضه درجهان موجود است و از آنجا که استفاده از کوره های قوس الکتریکی نسبت به روش کورۀ بلند از نظر زیست محیطی سالم تر است و تولیدکنندگان رغبت بیشتری به استفاده از کوره های قوس الکتریکی نشان می دهند، تقاضا برای سنگ آهن به مرور کاهش می یابد. این در حالی است که طبق نظر تحلیل گران این حوزه، قیمت سنگ آهن به تناسب قیمت فولاد، افزایش نخواهد یافت.

وی با اشاره به جایگاه صنعت فولاد ایران گفت: بر اساس ارزیابی مؤسسۀ جهانی ورلد استیل،ایران در حال حاضر تولید 21.7 میلیون تن فولاد را به خود اختصاص داده که اگر تولید ۵۵میلیون تن فولاد که در سند چشم انداز افق ۱۴۰۴ پیش بینی شده، محقق شود، می تواند جایگاه خود را تا رتبۀ هفتم ارتقا دهد.

این مقام مسئول به میزان مصرف سرانۀ فولاد کشورهای مختلف در جهان اشاره کرد و با تأکید بر اینکه در حال حاضر مصرف سرانۀ فولاد در ایران حدود ۲۳۰ کیلوگرم است،گفت: این رقم در اسپانیا حدود ۲۷۳، لهستان ۳۴۰ و میانگین جهانی ۲۰۸ کیلوگرم است که با این حساب سرانۀ مصرف ما از میانگین مصرف جهانی قدری بیشتر است اما در مقایسه با کشورهای پیشرفته صنعتی از جمله آلمان و کرۀ جنوبی کم است.

سبحانی با اشاره به چالش های پیش روی صنعت فولاد گفت: با فرض اینکه اهداف سند چشم انداز و ایجاد ظرفیت و تولید ۵۵میلیون تن فولاد محقق شود و جمعیت نیز به ۹۰میلیون نفر افزایش یابد، با حدود ۲۰ تا ۲۵ میلیون تن مازاد فولاد مواجه می شویم که راهی جز صادرات آن نخواهیم داشت.کارخانه های پایین دستی فولاد معمولاً از چهار ماه قبل، محصول موردنیاز را سفارش می دهند، از این رو مهمترین بحث در حوزۀ صادرات محصولات فولادی، برنامه ریزی برای صادرات و بازاریابی مناسب است. باید به خاطر داشته باشیم نمی توان یک شبه به بازارهای صادراتی مناسب دست یافت بنابراین برای حفظ این بازارها نیز هنگام رشد یا رکود مصرف داخلی باید برنامۀ مدونی داشته باشیم تا بازارهای صادراتی که با مشقت زیاد به دست آمده، تحت الشعاع قرار نگیرد.

وی در زمینه مکان و نوع فناوری ایجاد صنعت فولاد گفت: برای صادرات مهم است که بدانیم باید از چه فناوری استفاده کنیم تا بتوانیم محصول موردنیاز بازارهای دنیا را تأمین کنیم. باید بدانیم می خواهیم چه محصولی با چه کیفیتی و با چه هزینه و قیمت تمام شده ای تولید کنیم.وقتی قرار شد محصول صادراتی تولید کنیم باید این محصول با هزینه های رقابتی تولید شود که قطعاً نمی توان با واحدهای کوچک زیر یک میلیون تن به ارزش افزوده مناسب دست یافت. فقط در واحدهای بزرگ که زنجیرۀ تولید در آنها کامل است، می توان به تولید رقابتی دست یافت. در غیر این صورت هریک از زنجیره ها به دنبال سود خود خواهند بود و به طور قطع پس از گذشت مدت زمان کوتاهی واحدهای کوچک و با بازدهی کم تعطیل خواهند شد.

مدیرعامل فولاد مبارکه با تأکید بر اهمیت نقش بهره وری در صنعت فولاد ادامه داد: موضوع بهره وری در صنعت در همۀ موارد ازجمله بهره وری در مواد اولیه باید در نظر گرفته شود، باید مشخص باشد با ورود چه میزان مواد اولیه به کارخانه می خواهیم به چه میزان تولید برسیم و در این فرایند تمامی راه های هدر رفت را کنترل و پایش کنیم. همچنین در همین خصوص باید بدانیم در بخش بهره وری نیروی انسانی نیز چه تمهیداتی باید در نظر داشته باشیم. باید از وضعیت رقبای جهانی خود در این خصوص و همچنین میزان مصرف انرژی به ازای هر تن تولید باخبر باشیم. در غیر این صورت عملکرد موفقیت آمیزی در تولید داخلی و صادرات نخواهیم داشت.

سبحانی موضوع کاهش هزینه ها در حمل مواد اولیه و محصول را مهم دانست و گفت: همانگونه که اشاره شد اگر هنگام احداث کارخانه های فولاد به جانمایی کارخانه،فناوری آن، و کامل بودن زنجیرۀ تولید آن واحد تولیدی توجه داشته باشیم، برای کاهش هزینه های حمل ونقل نیز گام بلندی برداشته ایم، چراکه پراکندگی زنجیرۀ فولاد همواره هزینه های ناخواسته زیادی را به واحد تولید تحمیل می کند. به طور قطع در زنجیرۀ حمل اگر قرار باشد مواد اولیه از معدن برای تولید گندله، آهن اسفنجی، فولاد خام، انجام عملیات نورد و تبدیل ورق نورد شده به سایر محصولات فولادی هربار به کارخانه ای حمل شود، تولید اقتصادی و رقابت با بازارهای جهانی امکانپذیر نخواهد بود، از این رو اجرای طرح های توسعه و احداث کارخانه های فولاد در کنار هم و به ویژه در کنار بنادر توجیه اقتصادی دارد.

وی تصریح کرد: عمده ترین مشکلات فراروی صنعت فولاد ایران چیزی غیر از موارد مذکور نیست، چنانچه در طرح های توسعۀ آتی این موارد لحاظ شود، با تصمیمات صحیح می توان فرصت های ارزشمندی در این صنعت به وجود آورد و در این حالت است که تولید ۵۵میلیون تن فولاد عملیاتی خواهد بود و می تواند بازده و توجیه اقتصادی داشته باشد.