خبر ناخوشایند برای فولادسازان

 الهه ظفری، تحلیلگر وکارشناس بازار سرمایه

به گزارش می متالز، از آنجاکه سرانه مصرف فولاد در کشورها به عنوان معیاری برای توسعه‌یافتگی به کار برده می‌شود، بنابراین میزان تولید و مصرف این محصول ارتباط تنگاتنگی با میزان توسعه‌یافتگی کشورها دارد. در ایران نیز این صنعت عمری بیش از 4 دهه داشته اما هنوز تا رسیدن به جایگاه مناسب خود راه طولانی در پیش دارد.

البته کشورمان به دلیل مزیت‌هایی از جمله گاز و انرژی، مواد اولیه همچون سنگ‌آهن و نیروی‌انسانی مستعد تولید فولاد در مقایسه با برخی از تولیدکنندگان آن در جهان شرایطی را فراهم کرده است که حتی در وضعیت رکود بازارها دوام آورده و بتواند در چرخه رقابت باقی بماند. این مزیت در زمانی که قیمت‌های جهانی به شدت کاهش پیدا می‌کنند و شرکت‌ها وارد فاز زیان‌دهی می‌شوند بیشتر از پیش خودنمایی می‌کند. در چنین مواقعی بازار وارد فاز دامپینگ می‌شود؛ اما به دلیل همین مزیت‌ها فولادسازان ایران قادر خواهند بود در مقابله با رقبای خارجی مقاوم‌تر عمل کنند.

باید توجه داشت که وضعیت بازار داخلی و نیز شرایط فولادسازان داخلی، به میزان زیادی به تقاضای این محصول در بازار بستگی دارد. بر اساس نمودار زیر بیشترین سهم تولید فولاد بر اساس گروه مشتریان مربوط به بخش ساخت‌وساز است.

 بررسی لایحه بودجه ۱۳۹۷ نشانگر کاهش ۱۰ هزار میلیاردی بودجه‌های عمرانی در سال آینده است. پیش‌بینی ۶۰ هزار میلیارد تومانی برای بودجه‌های عمرانی در سال آینده گرچه این رقم را به واقعیت نزدیک کرده است، اما نسبت به رقم مصوب سال‌جاری تا ۱۰ هزار میلیارد تومان کاهش دارد. جداول لایحه بودجه سال آینده نشان می‌دهد که دولت ۶۰ هزار و ۴۳۱ میلیارد تومان برای طرح‌های عمرانی در قالب تملک دارایی‌های سرمایه‌ای در نظر گرفته است؛ این رقم در قانون بودجه سال ۱۳۹۶ حدود ۷۱ هزار و ۳۶۷ میلیارد تومان بود؛ به عبارتی بودجه طرح‌های عمرانی در سال آینده ۱۸ درصد کاهش یافته است. بحث کاهش بودجه طرح‌های عمرانی در وضعیت صنعت فولاد و تولیدات این بخش تاثیرگذار خواهد بود. در سال آینده مصرف فولاد در کشور با کاهش مواجه می‌شود و از طرف دیگر با توجه به هدف جذب سرمایه‌گذاری خارجی حدود 20 میلیارد دلار این رقم تنها حدود 10 میلیارد دلار اتفاق افتاده که این موضوع به معنای کاهش ایجاد زیرساخت‌ها و اجرای پروژه‌های عمرانی و در نتیجه کاهش مصرف فولاد است و احتمالا کشور با مازاد تولید فولاد روبه رو باشد. در سال جاری حدود 21 میلیون تن تولید فولاد در کشور اتفاق خواهد افتاد در حالی‌که بیشترین مصرف داخلی این محصول 24 میلیون تن بوده است که از کل تولید امسال 8 میلیون تن صادرات و 3میلیون تن واردات خواهیم داشت.

 با توجه به بررسی‌های صورت گرفته میزان تقاضا برای سال آینده حدود 16 میلیون تن خواهد بود که در صورت عدم تمرکز بر صادرات خبر خوشایندی برای فولادسازان نیست. این در حالی است که با کاهش تعرفه واردات فولاد به کشور، تجار ایرانی با استفاده از یوزانس نسبت به واردات فولاد و دمپینگ در بازار اقدام می‌کنند به طوری که فولاد وارداتی 10 درصد زیر قیمت تمام شده عرضه می‌شود. دلیل این امر واردات فولادی با هزینه مالی 6 درصدی است، در حالی‌که هزینه مالی تولید در داخل 28 تا 30 درصد است و اختلاف موجود بین این دو رقم عاملی برای فروش فولاد زیر قیمت تمام شده است.

از سوی دیگر، بر اساس نظر کارشناسان سهم هزینه انرژی در تولید فولاد در دنیا 13 تا 15 درصد است که در ایران به 3 تا 5 درصد می‌رسد ولی در مقابل هزینه بالای مالی این اختلاف قیمت را جبران می‌کند. به طوری که هزینه تأمین‌مالی در برخی کشورها حدود 3 درصد است اما در ایران حدود 18 درصد و در نتیجه درصورت افزایش قیمت حامل‌های انرژی و عدم کاهش هزینه تأمین مالی، باز برای تولیدکنندگان فولاد داخلی مشکل‌ساز خواهد بود.