به گزارش می متالز، شدت رکود کنونی اقتصاد جهان از زمان بحران مالی ۲۰۰۸ بیسابقه است. در پی آن بحران، تولیدات صنعتی جهان در فصل چهارم ۲۰۰۸ بیش از ۷ درصد سقوط کرده بود.
روند کاهشی فعلی تولیدات صنعتی جهان در حالی است که این تولیدات پیش از این نیز در مسیری نزولی قرار داشت، امری که از کند شدن موتور رشد اقتصاد جهانی در طول سال ۲۰۱۹ حکایت دارد. شیوع جهانی طاعون «کووید-۱۹» این روند نزولی را در فصل نخست ۲۰۲۰ شدت بخشید. عمده کشورها از ماه مارس (انتهای فصل نخست) تاکنون فعالیتهای اقتصادی خود را متوقف کردهاند، توقفی که در برخی کشورها نظیر چین زودتر اتفاق افتاد (از آغاز ۲۰۲۰). با این شرایط انتظار میرود در فصول پیشرو تولیدات صنعتی اقتصادهای پیشرفته و عمده اقتصادهای درحالتوسعه با کاهش بسیار شدید مواجه شود.
اقتصادهای صنعتی که تعطیلی کسبوکارهایشان از انتهای فصل نخست آغاز شده، برای فصل نخست ۲۰۲۰ کاهش ملایمی را از سطح تولیدات صنعتی خود گزارش کردهاند. در این فصل تولیدات صنعتی این گروه از کشورها به طور میانگین نسبت به فصل اول ۲۰۱۹ با کاهش ۵/ ۲ درصدی مواجه شد. البته در پی تداوم رشد اقتصادی ضعیف برای سه سال پیاپی، پیش از این نیز تولیدات صنعتی این کشورها روندی نزولی را تجربه میکرد. در فصل نخست ۲۰۲۰ تولیدات صنعتی آمریکای شمالی ۴/ ۲ درصد افت داشت. در کنار شیوع «کووید-۱۹»، تداوم نااطمینانیهای تجاری و تنشهای تعرفهای، بهویژه میان آمریکا و چین، عاملی مضاعف برای افت تولیدات این منطقه بود. به دلایل مشابه، تولیدات صنعتی اقتصادهای صنعتی اروپا نیز در این فصل با کاهش ۴/ ۴ درصدی مواجه شد. در منطقه شرق آسیا اما به لطف عملکرد قدرتمند کرهجنوبی و تایوان، سطح تولیدات صنعتی فصل نخست امسال نسبت به دوره مشابه سال گذشته بدون تغییر ماند.
چین، بزرگترین کارخانهدار جهان، در فصل نخست ۲۰۲۰ بهشدت از «کووید-۱۹» آسیب دید، جایی که تولیدات صنعتی کاهش بیسابقهای را به ثبت رساند. بر اساس ارقام شاخص تعدیلشده با تغییرات فصلی، تولیدات صنعتی چین در فصل نخست ۱/ ۱۴ درصد سقوط کرد، سقوطی که عمدتا ناشی از اجرای محدودیتهای مقابله با ویروس کرونا بود. البته پیشتر و در سال ۲۰۱۹ نیز تولیدات صنعتی چین روندی رو به کاهش را در پیش گرفته بود. تولیدات صنعتی در سایر اقتصادهای نوظهور و درحالتوسعه (غیر از چین) که هنوز در فصل نخست گرفتار «کووید-۱۹» نشده بودند اما کاهش ملایم ۸/ ۱ درصدی را ثبت کرد. این عملکرد اقتصادهای نوظهور و درحالتوسعه عمدتا متاثر از رشد حلزونیبود که بهدنبال کاهش سراسری سال ۲۰۱۸ اتفاق میافتاد. اقتصادهای درحالتوسعه آسیا-پاسیفیک (منطقه غرب اقیانوس آرام شامل شرق آسیا، جنوب آسیا، جنوب شرقی آسیا و اقیانوسیه) که در سالهای اخیر رشدهای خیرهکنندهای را به ثبت رساندند، کاهش منفی ۵/ ۲ درصدی را برای تولیدات صنعتی فصل نخست ۲۰۲۰ خود گزارش کردند. ویتنام در میان معدود کشورهای این منطقه بود که عملکرد قدرتمند خود را با رشد مثبت ۹/ ۷ درصدی حفظ کرد، جایی که تولیدات صنعتی هند در فصل نخست ۴/ ۵ درصد دیگر سقوط کرد.
کشورهای منطقه آمریکای لاتین شاهد کاهش ۸/ ۲ درصدی درتولیدات صنعتی فصل نخست خود بودند. در این منطقه تولیدات صنعتی اکوادور رشد ۴/ ۱ درصدی را به ثبت رساند، در حالی که تولیدات آرژانتین، مکزیک و برزیل به ترتیب با کاهش ۳/ ۶، ۴/ ۳ و ۲/ ۲ درصدی مواجه شد. از طرفی برآوردها از آمارهای محدود قاره آفریقا حاکی از آن است که تولیدات صنعتی این قاره در فصل نخست حدود ۲/ ۰ درصد افزایش یافت، افزایشی که در فصل چهارم ۲۰۱۹ روی نرخ یک درصد قرار داشت.
آمارهای تازهترین گزارش «یونیدو» به طور مشخص نشان میدهد تولیدات صنعتی جهان گرفتار شوکهای خارجی (همچون ویروس کرونا) شده است. ریسکها و نااطمینانیهای دیگر شامل بالا آمدن مرزها و مقررات تجاری و همچنین خروج انگلیس از اتحادیه اروپا (موسوم به برگزیت) که در اواخر ۲۰۱۹ عامل اصلی روند کاهشی تولیدات صنعتی جهان بودند، در جایگاه ثانویه قرار گرفتهاند. با توجه به اینکه فعالیتهای صنعتی و کارخانهای یکی از موتورهای اصلی رشد اقتصادها محسوب میشود، کاهش در تولیدات این بخش اثرات جدی بر اقتصاد جهانی میگذارد. «کووید-۱۹» دولتها را در سراسر جهان مجبور کرد تا فورا برای محدودسازی شیوع این ویروس و حمایت از اقتصادهای ملی خود واکنش نشان دهند. البته هنوز مانده است اثرات اقتصادی این واکنشها به طور کامل نمایان شود. در این رابطه این احتمال وجود دارد که تولیدات صنعتی جهان با تحول روبهرو شود، به این خاطر که کشورهای جهان، بهویژه اقتصادهای صنعتی، متوجه وابستگی بالای خود به واردات شدند، وابستگیای که ریشه در برونسپاری تامین منابع فعالیتهای تولیدی در گذشته دارد.