سرنوشت آشغال‌های دوست‌داشتنی/ آیا زباله‌های الکترونیکی امحاء می‌شوند؟

به گزارش می متالز، تورج فتحی  درباره نحوه بازیافت و امحاء پسماندهای الکترونیک اظهار داشت: پسماندهای الکترونیک کاملا قابل بازیافت هستند، یعنی تقریبا اغلب تجهیزات و مواد داخل ضایعات قابلیت استفاده مجدد دارد و می‌توانند دوباره در چرخه تولید محصولات جدید کاربرد داشته باشند. رویکرد دنیا نیز امحای این پسماندها نیست، چون باارزش هستند.

زباله طلاست

وی افزود: خیلی از اجزای الکترونیکی پسماندهای مربوط مادر بورد، بورد گوشی و تبلت‌ها فلزات گران‌قیمتی مثل طلا و پلاتین دارند، بنابراین استحصال و بازیابی این فلزات، از ضایعات ارزشمند است و ارزش افزوده بالایی دارد، یعنی اگر بخواهیم یک معدن طلای متوسط به لحاظ میزان تولید روزانه را با یک کارگاه بازیابی پسماند الکترونیک مقایسه کنیم ارزش افزوده و طلایی که از یک کارگاه استحصال بازیابی پسماند الکترونیک تولید می‌شود بیشتر از یک معدن طلا است. بنابراین نباید تصور کنیم اینها پسماندهایی هستند که باید دفن و زباله‌سوزی شوند.

90 درصد پسماندهای الکترونیک قابل بازیابی هستند

این کارشناس محیط زیست خاطرنشان کرد: بالغ بر 90 درصد زباله‌های الکترونیک قابل بازیابی هستند، میزان ناچیزی که باقی می‌ماند ترکیباتی است که الزاما برای ساخت مواد اولیه بکار رفته و ارزش اقتصادی بازیابی نداشته و از طریق زباله‌سوزی امحا می‌شوند.

مدال‌های المپیک از زباله‌ها ساخته شدند

وی به استفاده بهینه کشورهایی مثل ژاپن از زباله‌ها اشاره و تصریح کرد: دولت ژاپن تمام مدال‌هایی که بنا بود برای برگزاری المپیک 2020 به ورزشکاران توزیع شود از بازیابی پسماندهای الکترونیک تولید کرد، هیچکدام از مدال‌ها در شرایط روتین از طلا و نقره و برنز تولید نشده و همه را از بازیابی موبایل، قطعات کامپیوتر، تبلت و لوازم الکترونیکی تولید شده‌اند.

چین؛ بهشت زباله‌ها

فتحی یادآور شد: کشورهای توسعه‌یافته در این حوزه پیشرفت زیادی داشته ولی ما هنوز کار زیادی انجام ندادیم و پسماندهای الکترونیکی که در کشور ما و سطح خاورمیانه تولید می‌شود به دبی برده شده و از آنجا به شانگهای منتقل می‌شوند، در این رابطه فقط 100 هزار نفر شغل مستقیم در این شهر ایجاد شده است و چین به عنوان بزرگترین واردکننده زباله از جمله زباله‌های الکترونیک در دنیا مطرح است.

وضعیت پسماندهای الکترونیک در ایران

وی بیان کرد: در کشور ما اگرچه ضوابط و آئین‌نامه مدیریت پسماندها تهیه و ابلاغ شده اما تاکنون هیچ مشوقی برای ورود سرمایه‌گذاران به این حوزه در نظر گرفته نشده است. طی ماده واحده و پیوست‌های این قوانین در مورد انواع ترکیبات سمی تعیین تکلیف شده مثلا جوهر دستگاه پرینتر ترکیبات سمی و آلوده‌کننده‌ای دارد که باید به شیوه مناسب و ویژه‌ای جمع‌آوری و نگهداری شوند، باتری‌های موبایل و تبلت و لپ‌تاپ چون لیتیوم که فلز فعالی است، دارند، اگر شکسته شوند در معرض هوا واکنش نشان می‌دهند و ممکن است آتش‌سوزی ایجاد کند بنابراین نحوه برخورد با آنها نیز نیاز به تدابیر ویژه‌ای دارد. با توجه به اینکه سوانح جاده‌ای کشور ما بالا است برای حمل این مواد باید مطابق آئین‌نامه حمل‌ونقل جاده‌ای مواد خطرناک و سمی عمل شود و یا پسماندهایی که ممکن است بخارات جیوه و یا فیلتر کربن فعال داشته باشند تدابیر ویژه‌ای لازم دارند که از مرحله جمع‌آوری، بسته‌بندی و حمل‌ونقل تا بازیابی، استحصال و بازیافت نهایی باید رعایت شود.

این فعال محیط زیست درباره نیاز به تکنولوژی برای بازیابی پسماندها در کشور خودمان نیز گفت: انجام پروسه بازیابی پسماند الکترونیک در کشور نیاز به تکنولوژی خاصی ندارد، اما باید نسبت به تشویق و هدایت سرمایه‌گذاران اقداماتی صورت گیرد که تاکنون کاری صورت نگرفته است. مثلا سی‌دی یک کالای مستعمل است که می‌تواند بازیافت شود و فناوری ویژه‌ای هم لازم ندارد، با بازیابی آنها می‌توان باکیفیت‌ترین و محکم‌ترین نوار نقاله دنیا را تولید کرد اما تاکنون توجهی به این موضوع نشده است.