فعالیت های زیست محیطی ذوب آهن اصفهان

به گزارش می متالز، نتیجه اجرای برنامه های مذکور ارتقاء شاخص های زیست محیطی شرکت در کلیه بخش های هوا، آب، پساب، پسماند و انرژی می باشد. نمونه‌های بارز این اقدامات شامل موارد زیر می باشد:

1‌-1‌-  اجرا و راه‌اندازی بیش از 36 پروژه زیست محیطی با هزینه ای بالغ بر 1700 میلیارد ریال و 5‌/56 میلیون یورو و تعداد قابل توجهی پروژه دیگر که شرح آن در گزارش پیوست ارائه شده است.

1‌-2‌- ایجاد و نگهداری بیش از 16500 هکتار فضای سبز (حدود 84 برابراستانداردهای فضای سبز مربوط به صنایع)

1‌-3‌- بهره برداری از تعداد قابل توجهی سیستم های  تصفیه هوا شامل (22 الکتروفیلتر، 75 فیلتر کیسه ای، 36 اسکروبر، 10 سیکلون (خشک، مرطوب) در خطوط مختلف تولید.

1‌-4‌- بهره برداری از واحدهای تصفیه آب و فاضلاب و شبکه‌های فاضلاب مجزا در سرتاسر کارخانه شامل انسانی، بیولوژیکی، صنعتی و همچنین ایجاد تعداد 14 عدد استخرهای ذخیره و تبخیری (کامل ایزوله) جهت نگهداری پساب های تولیدی  که در حال حاضر  با انجام پروژه های مختلف در حوزه مدیریت آب و پساب و کاهش قابل توجه میزان پساب تولیدی از تعداد 10 استخر مربوط به پساب های صنعتی، تنها 3 استخر حاوی پساب  و مابقی خشک می باشند. با انجام پروژه احداث تصفیه خانه تکمیلی صنعتی این شرکت و بازچرخانی پساب حاصل حوضچه های یادشده نیز خشک خواهند شد. بر پایه نتایج حاصل از اندازه گیری های انجام گرفته توسط آزمایشگاه معتمد سازمان حفاظت محیط زیست بر روی پساب های تولیدی این شرکت کلیه پارامترهای فیزیکی، شیمیایی آن در محدوده  مجاز زیست محیطی قرار دارد.

2‌- گرچه با انجام پروژه های بهبود در حوزه محیط زیست در حال حاضر بیشتر نزدیک به اتفاق خروجی های زیست محیطی این شرکت در بخش هوا در محدوده استانداردهای مرتبط سازمان حفاظت محیط زیست (بر پایه آخرین نتایج حاصل از اندازه گیری های انجام گرفته توسط آزمایشگاه معتمد سازمان حفاظت محیط زیست) قرار دارد و تنها برخی از خروجی ها به صورت دوره ایی خارج از محدوده مجاز زیست محیطی مربوطه می باشند ولی به منظور ارتقاء هر چه بیشتر خروجی این واحدها، از ابتدای سال 97 همت مضاعفی برای بهبود این واحدها در راستای ارتقای پارامترهای زیست محیطی مربوط انجام گردیده که مهمترین آنها عبارتند از:

2‌-1- بازسازی LF1 فولادسازی به منظور استفاده بهینه از ظرفیت تولید و ارتقای مناسب سیستم‌های تصفیه غبار مرتبط با آن (در مهرماه 98 به بهره برداری رسید)

2‌-2‌- بهبود و اصلاح درب‌های باتری کک‌سازی به نوع قابل انعطاف به منظور جذب کامل گازهای  فرآیندی تولیدی و جلوگیری از انتشار آن به محیط: این پروژه با طراحی و ساخت درب نمونه فلکسیبل  در اواخر سال 96 آغاز گردید. پس از ساخت و نصب درب نمونه فلکسیبل بر روی باطری 3 و تایید اثر بخشی آن، مرحله اول پروژه شامل ساخت 74 عدد درب مربوط به سمت کک با استفاده از توانمندی های داخل شرکت طی یک برنامه زمانبندی 5/7 ماهه از تاریخ 98/1/1 آغاز و در اواسط آبان ماه سال گذشته با هزینه ای  معادل 150 میلیارد ریال  به بهره برداری رسید.

در فاز دوم این پروژه مقرر است  74 عدد درب مربوط به سمت ماشین های تخلیه کک و 10 عدد درب رزرو نیز ساخت و بر روی باطری 3 نصب گردند. این پروژه از تاریخ 98/8/1 آغاز و پیش بینی می گردد تا اواخر مردادماه سال 99 با هزینه ای معادل 160 میلیارد ریال  به بهره برداری برسد. لازم به ذکر است به دلیل تحریم های ظالمانه کلیه مراحل طراحی، تأمین، ساخت و نصب و بهره برداری از پروژه مذکور با انجام طرح های تحقیقاتی متعدد با استفاده از توانمندی های نیروهای متخصص داخلی شرکت انجام گرفته است که این خود گامی بسیار ارزشمند و کم نظیر در جهت تحقق شعار بومی سازی  و عدم وابستگی به خارج می باشد.

2‌-3‌- استفاده از مکانیزم جدید تمیزکاری درب‌های باطری کک‌سازی به منظور جذب کامل گازهای فرآیندی و بهبود فرآیند.

2‌-4‌- نصب سیستم تصفیه غبار بر روی باطری 3 جهت جذب ذرات زغال در هنگام  شارژ سلول ها ( در حال انجام است)

2‌-5‌- تنظیم رژیم گرمایی و هیدرولیکی باطری 3 ککسازی ( در نیمه دوم سال 97 با موفقیت به بهره برداری رسید)

2‌-6‌-پروژه بهبود و اصلاح عملکرد الکترو فیلترهای ماشین های 1 و2 و3 آگلومراسیون (در حال انجام)

2‌-7‌- بهینه سازی  الکترو فیلترهای ماشین 4 آگلومراسیون (در حال انجام)

2‌-8‌- پروژه بهبود و اصلاح عملکرد الکتروفیلترهای کوره های پلی‌زیوس آهک (در حال انجام)

2‌-9‌- بهینه سازی سیستم تصفیه غبار کنورتور شماره 2 فولادسازی (در مهرماه 98 انجام و با موفقیت به بهره برداری رسید)

2‌-10‌- مجموعه پروژه های مقابله با بحران آب (به تعداد 8 پروژه باهزینه سنگین مالی) به منظور تأمین آب برای تولید پایدار کارخانه از محل پساب های شهرهای اطراف (زرین شهر، فولادشهر، ایمانشهر و نجف آباد) ازجمله احداث تصفیه‌خانه تکمیلی پساب صنعتی کارخانه به ظرفیت 850  مترمکعب در ساعت به منظور استفاده مجدد در فرآیند تولید و کاهش قابل توجه  برداشت آب خام از رودخانه و احداث خطوط انتقال پساب از شهرهای یادشده.

2‌-11‌- صرفه جویی 50 درصدی مصرف آب کارخانه در طی 15 سال گذشته

لازم به یادآوری است که برنامه های زمانبندی انجام پروژه های یادشده پس از تدوین و تصویب در قالب برنامه جامع محیط زیست شرکت تهیه و به اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان ارسال گردیده است و مطابق با برنامه های مصوب در حال پیگیری و انجام می باشد.

3‌- ازآنجایی که شهرستان لنجان به عنوان یکی از قطب های بزرگ صنعتی، خدماتی و کشاورزی استان و حتی کشور با انواع کارخانه ها، صنایع، شهرک های صنعتی، مراکز خدماتی و کشاورزی مختلف مطرح است، بنابراین  وجود آلودگی های احتمالی در سطح شهرستان حاصل برآیند فعالیت های منابع یادشده بوده و اختصاص آلودگی ها به یک صنعت خاص دور از واقعیت است، به طور مثال شرکت های فولادی دیگر و یا صنایع وابسته به فولاد نیز در مجاورت ذوب آهن قرارگرفته و به طور معمول آلایندگی حاصل از این واحدها نیز به حساب این شرکت قرار می گیرد.  همچنین با عنایت به خاصیت هم افزای (سینرژیستی) عوامل آلاینده زیست محیطی، وجود آلودگی های احتمالی در شهرستان می تواند ناشی از خاصیت تشدید شوندگی عوامل آلاینده منتشر شده از منابع مختلف آلاینده باشد.

4‌- فرآیندهای شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان با توجه به موقعیت جفرافیایی قرارگیری آن (فاصله حدود km50 تا شهر اصفهان)، فاکتورهای هواشناسی (سرعت و جهت وزش بادهای غالب)، میزان و نرخ انتشار آلاینده ها و همچنین با توجه به کلیه عوامل مؤثر در نحوه پراکنش آلاینده ها، نمی تواند بر میزان آلایندگی هوای کلان شهر اصفهان و همچنین افزایش میزان آلودگی های موجود ناشی از سایر منابع در سطح شهرهای مجاورتاثیر چندانی داشته باشد.

5‌- مطالعات انجام گرفته درخصوص میزان انتشار و نحوه پراکنش عوامل آلاینده از جمله مدل سازی نحوه پراکنش آلاینده های ناشی از فرآیندهای این شرکت، انجام گرفته توسط یکی از معتبرترین دانشگاه های کشور حاکی از آن است که شعاع تاثیر این آلاینده ها بسیار محدود بوده و نمی تواند شهرهای اطراف را زیر تأثیر آنچنانی قرار دهد. همچنین نتایج حاصل از این پروژه تحقیقاتی بیانگر این نکته است که میزان آلایندگی موجود در سطح شهرهای مجاور ناشی از فرآیندهای این شرکت در محدوده مجاز زیست محیطی مربوط قرار دارد.

6‌- مطابق تحقیقات متخصصین حوزه محیط زیست % 75‌-70  از آلودگی شهرها مربوط به سیستم های ناکار آمد حمل و نقل،% 15-10 مربوط به اماکن و تنها % 15-10 آلودگی این شهرها ناشی از مجموع فعالیت های صنایع مستقر در شهرک های صنعتی حومه شهرها و کارگاه های صنعتی داخل شهرها می باشد.

7- برنامه های زمانبندی مربوط به پروژه های بهبود زیست محیطی انجام گرفته و در دست اجرا این شرکت پس از تهیه و تصویب در شرکت به اداره کل حفاظت محیط زیست استان ارسال و گزارشات لازم درخصوص مراحل پیشرفت پروژه ها در بازه های زمانی مشخص به اداره کل حفاظت محیط زیست استان ارسال گردیده است و مراحل انجام پروژه های مذکور بارها توسط کارشناسان و مسئولان اداره مذکور مورد بازدید و پایش قرارگرفته است. لازم به ذکر است طی سال 98 بر اساس تصمیمات اتخاذ شده در سطح شهرستان مقرر گردید که شرکت ذوب آهن اصفهان نسبت به تهیه برنامه جامع محیط زیست اقدام نموده و نتایج حاصل را جهت بررسی و تایید به اداره کل حفاظت محیط زیست استان ارسال نماید. این برنامه در نیمه دوم سال 98 تهیه و به اداره کل حفاظت محیط زیست استان ارسال گردید و در حال حاضر در مرحله بررسی توسط اداره یاد شده قرار دارد . مقرر است پس از نهایی شدن در چهار چوب تفاهم نامه مشترک با اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان امضا و مبادله گردد و به عنوان نقشه  راه محیط زیست شرکت، کلیه فعالیت های بهبود در این حوزه بر اساس برنامه مذکور انجام گردد.

8- مطابق قوانین جاری کشور هرگونه اظهار نظر در خصوص وضعیت زیست محیطی سازمان ها بر عهده ارگان متولی یعنی سازمان حفاظت محیط زیست کشور می باشد که وضعیت زیست محیطی این شرکت نیز مانند سایر شرکت های صنعتی  در بازدیدهای محسوس و نامحسوس توسط تیم کارشناسی اداره کل حفاظت محیط زیست استان مورد پایش پیوسته قرار گرفته و نتایج حاصل به این شرکت گزارش می گردد.  همچنین بسیاری از خروجی های زیست محیطی این شرکت در بخش هوا و پساب مجهز به سیستم های پایشگر آنلاین می باشد که خروجی های مذکور به صورت آنلاین پایش شده و نتایج حاصل به صورت برخط و لحظه ای به اداره کل حفاظت محیط زیست استان ارسال می گردد.

9- با عنایت به نهادینه شدن فرهنگ حفاظت از محیط زیست درشرکت ذوب آهن اصفهان و بر اساس الزامات سیستم مدیریت زیست محیطی iso 14001 در صورت مشاهده اشکال زیست محیطی در بخشی، بلافاصله نسبت به صدور فرم های عدم انطباق جهت بخش مربوطه اقدام می گردد و اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه لازم به صورت سیستماتیک تعریف و اجرا می گردد. لذا اکثر قریب به اتفاق برنامه های زیست محیطی اجرا شده و در دست اجرا در این شرکت نه تنها با اجبار ارگان های بیرونی نبوده بلکه به صورت خودجوش و بعضاً داوطلبانه و نشأت گرفته از تعهد مدیریت عالی شرکت به حفظ و صیانت از محیط زیست انجام گرفته است.

اما آنچه در اینجا جای بسی تامل است اظهار نظرهای غیر فنی، غیر کارشناسانه، احساسی  و با جهت گیری های خاص توسط برخی افراد می باشد. نخست اینکه با فرض مطلق ادعای این افراد  مبنی بر عدم عزم جدی این شرکت جهت پیگیری موارد زیست محیطی با وجود تعریف و اجرای پروژه های متعدد زیست محیطی توسط این شرکت با صرف هزینه های بسیار هنگفت و اطلاع رسانی و بازدیدهای مکرر و حتی راه اندازی رسمی این پروژه ها توسط مقام های رسمی کشور، این ادعا دور از انصاف است. دوم، در شرایط فعلی اقتصادی و سیاسی و عزم بسیار جدی مسئولین کارخانه در انجام اندک موارد باقی مانده که همگی روشن و دارای برنامه می باشند، انتظار میرود که همه مسئولین و تصمیم گیران تمام توان خود را با ایجاد هم افزایی به کار گیرند تا موانع کوچک و بزرگ از سر راه برداشته شوند و خدای ناکرده هدف زیر فشار قرار دادن این شرکت  با اغراض خاص نباشد، چراکه در شرایطی که  بیشتر نزدیک به اتفاق برنامه های زیست محیطی این شرکت به نتیجه رسیده و شرایط نسبت به گذشته به مراتب بهبود یافته است، نباید با حجم عظیمی از هجمه ها روبرو باشیم، که این رویکرد به طور قطع  جز القاء یأس و نومیدی در متولیان انجام برنامه های زیست محیطی این شرکت و همچنین القای نگرانی های بی مورد به جامعه اطراف، نتیجه دیگری به همراه نخواهد داشت.  این شرکت هیچگاه زیر تاثیر این هجمه ها قرار نگرفته و راه تعالی و پیشرفت در حوزه محیط زیست را با قدرت و قوت ادامه خواهد داد و در این کار  مقدس و ارزشمند انتظار همراهی و مساعدت همه ارگان های مرتبط منطقه، استان و کشور را بیش از گذشته دارد.    

ضایعاتی که با نگاه زیست محیطی، جهش تولید و درآمد زا شدند

مهندس علیرضا رضوانیان گفت: ذوب آهن اصفهان با جلوگیری از خروج و دفن سالیانه 1500 تن ضایعات و تبدیل آن به محصول، گام بلند و موثری در راه حفظ و صیانت از محیط زیست برداشت که نتایج بسیار چشمگیری در منطقه دارد.

 مدیر تولیدات کک و مواد شیمیایی با ذکر مطلب فوق گفت: با همت همکاران توانستیم از خروج و دفن سالیانه حدود 1500 تن ضایعات جلوگیری کنیم که این امر با تغییر تکنولوژی و توان علمی کارخانه و شرکت هایی که این محصولات را می خرند صورت گرفت.

مهندس رضوانیان افزود: یکی از سنگین ترین ضایعات کک سازی که فوسی است بخشی از این ضایعات است که خوشبختانه با تعامل با پالایشگاه قطران تصفیه می شود و به محصول تبدیل می گردد که ضمن ایجاد درآمد برای شرکت ، نقش مهم در کاهش آلایندگی دارد.

مدیر تولیدات کک و مواد شیمیایی شرکت این موفقیت را به مدیرعامل و کارکنان شرکت تبریک گفت و افزود: امیدوارم این اقدام در کنار سایر فعالیت های مهم زیست محیطی ذوب آهن همچون تعویض درب های فلکسیبل، افکار عمومی را متقاعد سازد که حفظ محیط زیست امروز اولویت اصلی ذوب آهن اصفهان است و در این راه با وجود همه مشکلات، از هیچ تلاشی دریغ نخواهد ورزید.

مهندس سید حبیب اله رضوی سرپرست واحد یک بازیابی مواد کک سازی در این خصوص گفت: در فرآیند تولید کک، زغال سنگ پس از پخته شدن در کوره های کک سازی  و دانه بندی شدن جهت احیای سنگ آهن به کوره بلند ارسال می شود. گاز حاصل از این فرآیند وارد واحد پالایش گاز شده و پس از تصفیه مقدماتی در سردکننده های گاز کک و الکتروفیلترها، جهت حذف آمونیاک وارد واحد سولفات آمونیوم می شود. در این واحد آمونیاک و اسید سولفوریک ضمن انجام فعل و انفعالات شیمیایی به سولفات آمونیوم تبدیل شده و به فروش می رسد. گاز کک پس از آن وارد واحد جذب و تقطیر بنزول شده و بنزول خام و نفتالین گاز استحصال می شود.

وی افزود: در هنگام جذب بنزول و نفتالین از گاز کک سایر هیدروکربن های قابل جذب در روغن جاذب نیز از گاز کک جدا شده و تحت عنوان محصول میانی ناشی از کک جداسازی می شود. میزان تولید سالیانه این محصول بالغ بر 300 تن می باشد. این محصول طی سالیان متمادی در حوضچه های تنگه جوزدان انبارش می شده است. یکی دیگر از میعانات گاز کک قطران و فوسی می باشد که قطران به عنوان محصول گران بها بفروش رفته ولی فوسی نیز که میزان تولید سالیانه آن حدود 400 تن می باشد در حوضچه های تنگه جوزدان نگهداری می شده است.

مهندس رضوی اظهار داشت: اخیرا در راستای حفظ و صیانت از محیط زیست و افزایش بهره وری شرکت، طی انجام اقدامات اصلاحی، فوسی قطران و محصول میانی ناشی از کک به محصول با ارزش تبدیل شده و به شرکت های مصرف کننده از جمله پالایشگاه قطران زغال سنگ فروخته شده است.

لازم به ذکر است پروژه های مشابهی در دست مطالعه و بررسی است تا با انجام اقدامات مشابه نسبت به کاهش حداکثری آلاینده های زیست محیطی اقدام گردد.