پیش‌نیازهای استخراج از معادن

به گزارش می متالز، مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران دارای زنجیره کاملی از مطالعات فرآوری مواد معدنی از آزمایشگاه شناسایی و آنالیز معدنی تا مطالعات کانی‌شناسی، فرآوری، محیط‌زیست، پایلوت فرآوری است. این مرکز همچنین کارگاه ساختی را در اختیار دارد که به بحث توسعه فناوری و ساخت تجهیزات می‌پردازد. گفت‌وگویی با مجید وفایی‌فرد، مدیر مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران انجام داده ایم که می‌خوانید.

زنجیره کامل در مطالعات فرآوری مواد معدنی

مجید وفایی‌فرد درباره تاریخچه راه‌اندازی مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران گفت: موضوع احداث این مرکز در دهه ۶۰ در وزارت صنایع و معادن وقت مطرح شد و اجرای آن نیز به‌دلیل وسعت و گستردگی با همکاری شرکت‌های بزرگ و معتبر بین‌المللی در ساخت ساختمان‌ها، سوله‌ها و تجهیزات آزمایشگاهی انجام شد. می‌توان گفت برخی تجهیزات آزمایشگاهی این مرکز در کشور، خاورمیانه و حتی آسیا منحصر به‌فرد است و مرکز تحقیقات فرآوری معدنی ایران جزو ۱۰ مرکز بزرگ تحقیقاتی تخصصی در بخش فرآوری معدنی ایران به‌شمار می‌رود.
وی ادامه داد: این مرکز دارای زنجیره کاملی از مطالعات فرآوری مواد معدنی از آزمایشگاه شناسایی و آنالیز معدنی تا مطالعات کانی‌شناسی، فرآوری، محیط‌زیست، پایلوت فرآوری و همچنین کارگاه ساخت است که به بحث توسعه فناوری و ساخت تجهیزات می‌پردازد. وفایی‌فرد درباره راه‌اندازی این مجموعه گفت: آزمایشگاه این مرکز در سال ۸۴ آغاز به‌کار کرد و پایلوت آن نیز از سال ۸۶ آغاز شده است. این مرکز ۱۵ سال است که در بخش مطالعات آزمایشگاهی و فرآوری و پایلوت مواد معدنی ورود پیدا کرده و فعالیت می‌کند. این مجموعه ۱۲۰ نفر پرسنل دارد که برخی از این نیروها به‌صورت پیمانکاری و برخی به‌صورت ساعتی و پروژه‌ای فعالیت دارند.
مدیر مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی درباره عملکرد این مجموعه گفت: مراکز تحقیقاتی با رویکرد فرآوری مواد معدنی به صورت منحصربه‌فرد فعالیت دارند و تعداد آنها مانند آزمایشگاه‌های آنالیزی که به تعداد فراوان و توسط بخش خصوصی راه‌اندازی شده‌اند، زیاد نیست.

مطالعات آزمایشگاهی، پیش‌نیاز فرآوری

وفایی‌فرد گفت: افرادی که دارای معدن هستند و قصد انجام فرآوری مواد معدنی را دارند در ابتدا باید با انجام مطالعات آزمایشگاهی روی ماده معدنی نسبت به شناسایی و قابلیت فرآوری داشتن آن اطمینان حاصل کنند، چراکه تا زمانی که یک ماده معدنی این مرحله را طی نکرده باشد بحث اقتصادی بودن آن نیز زیر سوال می‌رود؛ بنابراین در زنجیره مطالعات معدن از اکتشاف، استخراج و فرآوری در همان مرحله اکتشاف نمونه‌هایی آنالیز می‌شود و بعد از آنکه میزان ذخایر قابل قبول آن معدن مشخص شد، وارد فاز استخراج و فرآوری می‌شود. همچنین تست‌های مطالعات فرآوری و امکان‌سنجی فرآوری از جمله مواردی است که در تمام دنیا روی مواد معدنی انجام می‌شود.
وی درباره مراجعان به این مرکز گفت: طیف عمده‌ای از مشتریان ما بخش خصوصی هستند و باتوجه به سابقه و برند بودن این مجموعه درخواست انجام تست‌های فرآوری می‌کنند.

اجرای بیش از ۳۰۰ پروژه فرآوری

وفایی‌فرد در ادامه درباره اقدامات انجام شده در این مرکز گفت: در بخش فرآوری و پایلوت در ۲ سال گذشته بیش از ۳۰۰ پروژه فرآوری از بخش خصوصی در مقیاس آزمایشگاهی انجام داده‌ایم و نزدیک ۳۰ پروژه پایلوت نیز اجرا شده است. باتوجه به اینکه پروژه‌های پایلوت به‌دلیل سنگینی محدوده هستند باید گفت که در مقیاس نیمه‌صنعتی تست می‌شوند.
وی در ادامه به فعالیت‌های این مجموعه در بخش آنالیز اشاره کرد و گفت: در این بخش باتوجه به سابقه زیاد، تجربه خوبی کسب کرده‌ایم. این مجموعه در ۲ سال گذشته بیش از ۱۰۰ هزار آنالیز نمونه انجام داده است. باتوجه به فعالیت آزمایشگاه‌های بخش خصوصی در زمینه آنالیز، عمده سفارشات به مرکز تحقیقات ازسوی ایمیدرو است. این سازمان نیز به‌دلیل حجم زیاد پروژه در بخش اکتشافات و پهنه‌های اکتشافی تعداد نمونه‌های آنالیز زیادی دارد که ما اقدام به آنالیز و شناسایی نمونه‌ها کرده‌ایم.

مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی در کنار بخش خصوصی

وفایی‌فرد درباره برون‌سپاری آنالیز نمونه‌ها در این مرکز گفت: هر زمان که حجم کار زیاد و بیشتر از ظرفیت این مجموعه بوده، (حتی کارهای ایمیدرو که به این مرکز ارجاع می‌شده) به مراکز خصوصی ارسال شده و در واقع هیچ آنالیزی در ردیف انتظار قرار نگرفته است؛ به‌طوری که در سال گذشته و امسال این مرکز چند هزار نمونه مازاد را به آزمایشگاه‌های خصوصی ارسال کرده‌است. باید گفت آزمایشگاه‌های خصوصی مجموعه‌های موفقی هستند و مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی نیز هیچ‌گاه به‌دنبال رقابت با آنها نرفته و نخواهد رفت. وی در پایان به اقدامات این مرکز در بخش فرآوری اشاره کرد و افزود: مطالعات فرآوری با بهره‌گیری از روش‌های آزمایشگاهی و تجهیزاتی که در اختیار داریم، امکان‌سنجی شده و پس از انجام مطالعات تحقیقاتی، گزارش آن به متقاضی، معدنکار و بخش خصوصی یا خصولتی داده می‌شود. در صورتی که کار از وسعت قابل‌قبولی برخوردار باشد به فاز مطالعات تحقیقاتی وارد می‌شود که این امکان نیز در مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران فراهم است.