اطلس دستمزدها در سال گذشته

به گزارش می متالز، مطابق اطلاعات این گزارش در سال ۹۸، افزایش درآمد در رده‌های شغلی مختلف بیشتر تحت‌تاثیر مهارت‌ها مانند افزایش سابقه کاری و تسلط به زبان انگلیسی بوده است؛ درحالی‌که افزایش مدرک تحصیلی تاثیر کمتری بر حقوق داشته است. نکته دیگر این است که درآمد متوسط کارکنان شرکت‌های بین‌المللی و دولتی بیشتر از شرکت‌های خصوصی بوده است. همچنین شکاف دستمزدی بین مدیران ارشد خانم و آقا دیده می‌شود.

کدام ویژگی می‌تواند افزایش حقوق بیشتری برای متقاضیان کار به ارمغان بیاورد؟ مدرک تحصیلی یا مهارت؟ اگر پاسخ مهارت است، به سوال درست پاسخ داده‌اید. بررسی‌ها نشان می‌دهد سابقه کاری و تسلط بر زبان انگلیسی بیشترین اثر را بر حقوق رده‌های مختلف کاری داشته است به‌طوری که تسلط بر زبان انگلیسی برای یک مدیر میانی شرکت تولیدی به‌طور میانگین ۵/ ۲ میلیون تومان افزایش حقوق به همراه دارد. این در حالی است که مدرک تحصیلی تقریبا ۲۰۰ هزار تومان به حقوق این رده کاری می‌افزاید. آیا در بازار کار ایران شکاف جنسیتی وجود دارد؟ آمارها در سال ۹۸ نشان می‌دهد یک مدیر ارشد مرد حدود ۳۰ درصد از یک مدیر ارشد خانم بیشتر درآمد داشته است. این آمار از نظرسنجی سال ۹۸ «ایران تلنت» از جامعه آماری ۳۴ هزار و ۵۴۳ نیروی شاغل در شرکت‌های تولیدی استخراج شده و به ۱۲ سوال مهم در مورد بازار کار ایران در سال گذشته پاسخ داده است.

نیروی کار در چه گروه سنی قرار دارد؟

در ابتدای این مطالعه اندازه شرکت‌های تولیدی و سن افرادی که در این مطالعه آماری مورد بررسی قرار گرفته تشریح شده است. ۴۶ درصد از شرکت‌های تولیدی که در این گزارش استفاده شده بین ۱۰۰ تا ۴۹۹ نفر کارمند دارند. چهار گروه دیگر روی هم ۵۴ درصد شرکت‌ها را تشکیل می‌دهند. براساس جامعه آماری که ایران تلنت در نظر گرفته، ۶۰ درصد گروه سنی شاغل بین ۲۸ تا ۳۷ سال هستند. آمارهای منتشر شده نشان می‌دهد از بین ۳۴ هزار و ۵۴۳ نفر نیروی شاغل، یک درصد آن یعنی حدود ۳۴۵ نفر کمتر از ۱۸ سال و یک درصد بیشتر از ۶۳ سال دارند. ۶ درصد بین ۲۳ تا ۲۷ سال، ۲۸ درصد بین ۲۸ تا ۳۲ سال و ۱۹ درصد بین ۳۸ تا ۴۲ سال دارند. ۲ درصد افراد شاغل در شرکت‌های تولیدی نیز بین ۵۳ تا ۶۲ سال داشته‌اند. به این ترتیب ۶۵ درصد از افرادی که در این مطالعه آماری شرکت کرده‌اند زیر ۳۷ سال دارند.

در کدام شرکت‌ها در سال ۹۸ افراد بیشتری مشغول به کار شده‌اند؟

براساس گزارش منتشر شده، از میان ۳۸ گروه مشاغل در شرکت‌های تولیدی، تولید و بهره‌برداری با حدود ۱۶ درصد بیشترین سهم را در میان مشاغل به خود اختصاص داده است. بعد از آن، حسابداری، حسابرسی و مالی با ۱۴ درصد قرار گرفته است. گروه فروش و خدمات پس از فروش نیز ۱۱ درصد از سهم بازار شرکت‌های تولیدی را به خود اختصاص داده‌اند.

در کدام فصل بیشترین فرصت شغلی ایجاد شده است؟

به رغم شیوع ویروس کرونا در پایان سال ۹۸، آمارها نشان می‌دهد در فصل زمستان بیشترین فرصت شغلی در شرکت‌های تولیدی ایجاد شده است. براساس آمار منتشر شده در زمستان سال گذشته ۳۱ درصد، در پاییز و تابستان ۲۱ درصد و در بهار ۲۶ درصد فرصت شغلی در شرکت‌های تولیدی ایجاد شده است.

کدام شغل‌ها در فصل زمستان افزایش جذب نیرو داشته‌اند؟

در زمستان سال گذشته برخی مشاغل به دلیل شیوع ویروس کرونا تعطیل شد. اما آمارهای منتشر شده در این گزارش نشان می‌دهد برخی از مشاغل در زمستان به نسبت سایر ماه‌های سال فرصت شغلی بیشتری داشته‌اند. تبلیغات و مارکتینگ، تولید و بهره‌برداری، تحقیق و توسعه، کنترل کیفیت و طراحی گرافیک از مشاغلی بوده‌اند که در فصل زمستان با اقبال بیشتری مواجه بوده‌اند. این در حالی است که برخی مشاغل مانند فروش و خدمات پس از فروش، حسابداری، برنامه‌ریزی پروژه، منابع انسانی و شبکه و فناوری اطلاعات به نسبت فصل پاییز رشد کمتری را تجربه کرده است.

در کدام بخش‌ها بیشترین فرصت شغلی ایجاد شده است؟

بیشترین فرصت‌های شغلی نیز در سال ۹۸ در گروه فروش و خدمات پس از فروش، تبلیغات و مارکتینگ و حسابداری ایجاد شده است که حدود ۴۰ درصد از حجم فرصت‌های شغلی ایجادشده در بازار شرکت‌های تولیدی را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر در شرکت‌های تولیدی بیشترین حجم استخدام انجام شده در شرکت‌های متوسط یعنی ۱۰۰ تا ۴۹۹ نفر بوده که بیش از نصف استخدام‌ها (۵۳ درصد) را به خود اختصاص داده است. علاوه براین شرکت‌های تولیدی بیش از ۵۰۰ نفر نیز سهم ۱۹ درصدی از فرصت‌های شغلی را به خود اختصاص داده‌اند.

آماری از حقوق و دستمزد‌ها

بخش دیگری از این گزارش به ارزیابی حقوق و دستمزد در شرکت‌های تولیدی در سال گذشته می‌پردازد. آمارها نشان می‌دهد در این مطالعه ۶ هزار شاغل مشارکت کرده‌اند که ۳۰ درصد آنها را خانم‌ها و ۷۰ درصدشان را آقایان تشکیل داده است. این گزارش شامل خالص حقوق دریافتی در صدک‌های مختلف پایین و بالای جامعه است که با متغیرهایی مانند سابقه کار، تحصیلات، نوع شرکت و سایز شرکت به صورت اختصاصی سنجیده شده است. نکته قابل توجه این است که در این گزارش منظور از خالص دریافتی مبلغی است که هر شخص ماهانه پس از کسر بیمه و مالیات از کارفرما دریافت می‌کند. منظور از میانگین دریافتی، متوسط خالص دریافتی همه افرادی است که در آن گروه مورد نظر قرار می‌گیرند.

بیشترین پراکندگی سابقه کاری افراد شرکت‌کرده در این مطالعه بین ۷ تا ۱۵ سال سابقه داشته‌اند. این گروه از افراد حدود ۳۴ درصد از جامعه آماری را تشکیل داده‌اند. افرادی که سابقه کاری ۳ تا ۷ سال دارند نیز ۳۱ درصد بوده‌اند که در مجموع می‌توان گفت افرادی که بین ۳ تا ۱۵ سال سابقه کار دارند ۶۵ درصد از افراد شرکت‌کننده در این مطالعه بوده‌اند. از نظر رده‌های سازمانی نیز بیشترین رده که ۴۲ درصد است به کارشناسان اختصاص دارد. ۳۹ درصد مدیر میانی و ۱۹ درصد هم مدیر ارشد این مجموعه را تشکیل می‌دهند. ۶۰ درصد شرکت‌های تولیدی که در این مطالعه شرکت کرده‌اند بیش از ۱۰۰ نفر و ۴۰ درصد کمتر از ۱۰۰ نفر هستند. علاوه براین ۸۰ درصد شرکت‌های مورد ارزیابی خصوصی، ۱۴ درصد دولتی و ۶ درصد بین‌المللی هستند.

تفاوت درآمد یک مدیر ارشد با یک کارشناس چقدر است؟

بررسی آمار منتشر شده در سال ۹۸ نشان می‌دهد ۲۵۲۰ نفر کارشناسی که در این گزارش شرکت داشته‌اند، به‌طور میانگین ۷/ ۳ میلیون تومان درآمد دارند.۲۳۴۰ نفر مدیر میانی نیز به‌طور میانگین ۶/ ۵ میلیون تومان در ماه درآمد دارند. علاوه براین مدیران ارشد که ۱۱۴۰ نفر از افراد شرکت‌‌کننده در این پژوهش هستند نیز به‌طور میانگین درآمدهایی در حد ۷/ ۹ میلیون داشته‌اند. در واقع به‌طور میانگین یک مدیر ارشد ۶ میلیون تومان بیشتر از یک کارشناس در ماه درآمد دارد.
کدام مشاغل بیشترین درآمد را در سال ۹۸ ثبت کرده اند؟

در میان مدیران ارشد بیشترین درآمدها برای مدیریت عامل و هیات مدیره بوده که به‌طور میانگین ۵/ ۱۵ میلیون تومان در ماه درآمد داشته‌اند. پس از آن حسابداری و مدیریت مالی با حدود ۱/ ۱۲ میلیون و تبلیغات و مارکتینگ با ۵/ ۱۱ میلیون تومان در صدر درآمدها در رده مدیران ارشد قرار دارند. در میان مدیران میانی نیز نصب، راه‌اندازی و اجرا و برنامه‌ریزی استراتژیک و مشاوره با حدود ۴/ ۷ میلیون تومان درآمد در صدر حقوق‌بگیران مدیران میانی هستند. در میان کارشناسان نیز داروسازی با میانگین حقوق ۶/ ۴ درصد بیشترین درآمد و پس از آن برنامه‌نویسی با حدود ۵/ ۴ میلیون تومان درآمد قرار دارد.

کدام ویژگی افزایش حقوق بیشتری ایجاد می‌کند؟

آمارهای منتشرشده نشان می‌دهد که افزایش سابقه کار عامل مهمی در افزایش میانگین حقوق کارکنان است. در گروه کارشناسان، میانگین درآمد افرادی که ۳ تا ۷ سال سابقه کار دارند ۸/ ۳ میلیون تومان، افرادی که ۷ تا ۱۵ سال سابقه کار دارند ۵/ ۴ میلیون تومان و افرادی که بالای ۱۵ سال سابقه کار دارند ۵ میلیون تومان است. به عبارت دیگر با افزایش سابقه کاری، حدود ۶۰۰ هزار تومان به حقوق افزوده می‌شود. این فاصله در رده‌های مدیران میانی و مدیران ارشد بیشتر است. به‌طوری که فردی که مدیر میانی یک شرکت تولیدی باشد و سابقه کاری‌اش زیر ۳ سال باشد، به‌طور میانگین ۵/ ۳ میلیون تومان درآمد دارد. در حالی که اگر سابقه کاری این فرد در بازه ۳ تا ۷ سال قرار گیرد درآمد آن به‌طور میانگین ۴/ ۱ میلیون تومان افزایش پیدا می‌کند و به سطح ۹/ ۴ میلیون تومان می‌رسد. اگر سابقه کار بین ۷ تا ۱۵ سال باشد، میانگین درآمد ۶/ ۶ میلیون تومان است. مدیر میانی شرکت‌های تولیدی که سابقه کار بالای ۱۵ سال دارند به‌طور میانگین ۶/ ۷ میلیون تومان درآمد دارند. در واقع فاصله درآمد یک فرد از زمانی که مدیر میانی یک شرکت تولیدی می‌شود تا زمانی که سابقه کار او به بالای ۱۵ سال می‌رسد ۱/ ۴ میلیون تومان برآورد شده که فاصله چندانی با درآمد یک کارشناس که سابقه کاری بالای ۱۵ سال دارد، ندارد.

در میان مدیران ارشد نیز، سابقه کاری ۳ تا ۷ سال منجر به درآمد ۴/ ۶ میلیون تومان، سابقه کاری ۷ تا ۱۵ سال به‌طور میانگین درآمد ۵/ ۹ میلیون تومان در ماه و مدیران ارشدی که بالای ۱۵ سال سابقه دارند به‌طور میانگین ۴/ ۱۳ میلیون تومان در ماه درآمد دارند. نتیجه بررسی‌های انجام شده این است که سابقه کاری یا به عبارت دیگر تجربه کاری در شرکت‌های تولیدی یکی از مهم‌ترین عوامل افزایش دستمزد به حساب می‌آید.

ارتقای زبان انگلیسی چه تاثیری در درآمد افراد دارد؟

یکی دیگر از عواملی که در این مطالعه آماری مورد ارزیابی قرار گرفته، تاثیر زبان انگلیسی در حقوق پرداختی در شرکت‌های تولیدی است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که میانگین حقوق کارکنان در دو سطح زبان ابتدایی و پیشرفته فاصله معناداری دارد. به عنوان مثال کارشناسی که سطح زبان آن در حد ابتدایی است میانگین حقوق ۳ میلیون و ۶۰۰ تومان می‌گیرد، در حالی که کارشناسی که زبان انگلیسی او در سطح پیشرفته است به‌طور میانگین، ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان درآمد دارد. این فاصله درآمدی در سطوح بالای مدیریتی افزایش بیشتری می‌گیرد. به‌طوری که فاصله درآمدی مدیر میانی که سطح زبان پیشرفته دارد، حدود ۲ میلیون و نیم بیشتر از مدیری می‌گیرد که سطح زبان آن ابتدایی است. یک مدیر میانی با سطح زبان ابتدایی ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و با سطح زبان پیشرفته ۷ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان درآمد دارد. در سطح مدیران ارشد یک شرکت تولیدی، داشتن مهارت زبان انگلیسی در سطح پیشرفته تفاوت درآمدی ۵ میلیون و ۳۰۰ هزارتومانی را به ارمغان دارد. یک مدیر ارشد با زبان انگلیسی ابتدایی به‌طور میانگین ۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان و یک مدیر ارشد با سطح زبان پیشرفته ۱۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان درآمد ماهانه دارد.

سطح تحصیلات چه مبلغی بر حقوق می‌افزاید؟

اما نکته قابل توجه این است که مدرک تحصیلی فوق لیسانس کمترین اثر در افزایش درآمد را در سطوح کاری دارد. تفاوت میانگین درآمد کارشناس و مدیر میانی در سطح لیسانس و فوق لیسانس ۲۰۰ هزار تومان و تفاوت میانگین درآمد مدیر ارشد ۷۰۰هزار تومان است.

حقوق کارمندان شرکت‌های دولتی بیشتر است یا خصوصی؟

تفاوت میانگین حقوق افراد در شرکت‌های تولیدی خصوصی، دولتی و بین‌المللی نیز نشان می‌دهد که یک مدیر میانی در شرکت تولیدی بین‌المللی بیشترین درآمد را دارد. این درآمد به‌طور میانگین ۷ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان ثبت شده است. این در حالی است که یک مدیر میانی در یک شرکت دولتی حدود ۶ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان درآمد دارد و این مبلغ در یک شرکت خصوصی به حدود ۵ میلیون و نیم کاهش می‌یابد.

از سوی دیگر میانگین حقوق پرداختی در شرکت‌های بزرگ و کوچک نیز تفاوت قابل توجهی دارد. به عنوان مثال میانگین درآمد یک کارشناس در یک شرکت تولیدی کوچک (زیر ۱۰۰ نفر) حدود ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان درآمد دارد. در حالی که حقوق یک کارشناس در شرکت تولیدی بزرگ (بالای ۱۰۰ نفر) ۳میلیون و ۹۰۰ هزار تومان است. تفاوت درآمد یک مدیر میانی در شرکت‌های تولیدی بزرگ و کوچک نیز حدود یک میلیون تومان است. این تفاوت در سطوح مدیریتی ارشد به ۲ میلیون تومان در ماه می‌رسد.

آیا در بازار کار ایران شکاف جنسیتی وجود دارد؟

براساس آمارهای اعلام شده، میزان مشارکت خانم‌ها در شرکت‌های تولیدی در سطح کارشناس ۴۰ درصد، در سطح مدیران میانی ۲۸ درصد و در سطح مدیران ارشد ۱۳ درصد است. این شکاف در شرکت‌های تولیدی از جهت سختی کار و مشکلات فرهنگی که برای رشد خانم‌ها در سطوح مدیریتی ارشد دیده می‌شود، طبیعی است. اما نکته قابل توجه این است که در سطح مدیریت ارشد یک شرکت تولیدی، سطح درآمد آقایان ۲۸ درصد بیشتر از خانم‌ها گزارش شده است. این تفاوت در سطح کارشناس و مدیر میانی در حدود ۸ درصد و ۶ درصد گزارش شده که قابل توجیه است. زیرا در ردیف‌های حقوقی حق عائله‌مندی به‌طور کلی به آقایان تعلق می‌گیرد و در شرایط خاص به خانم‌ها داده می‌شود. اما سوال اینجاست چرا باید درآمد یک آقا در سطح مدیریت ارشد ۲۸ درصد بیشتر از خانم در همان سطح باشد؟