ایمنی معادن، مطلوب نیست

به گزارش می متالز، بنا به گفته رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه علت این حادثه گازگرفتگی بوده است. محسن دارابی که از نزدیک از این معدن بازدید کرده است، اظهار کرد: از کار افتادن ۲ عدد جت فن داخل تونل و تراکم گاز معدن بیتومین علت این حادثه بوده است. البته اطلاعات بیشتر پس از بررسی معاون امور معدنی و صنایع معدنی و کارشناسان سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه اعلام می‌شود. با توجه به آمار حوادث و مرگ و میر ناشی از فعالیت معدنی در ایران باید گفت که بیشترین تعداد کشته‌شده‌ها مربوط به معادن زیرزمینی است. به‌طور مثال در معادن زغال‌سنگ از ۱۳۷۲ تا به امروز حدود ۱۰۵ نفر جان باخته‌اند. در زمستان ۱۳۹۶ بر اثر انفجار معدن زغال‌سنگ یورت در استان گلستان تعداد ۴۳ نفر جان خود را از دست دادند و بیش از ۷۰ نفر مجروح شدند.

تعداد حوادث معدنی ایران از ۸۷۶ مورد در سال ۱۳۸۸ به یک‌هزار و ۱۷۷ مورد در سال۱۳۹۱ افزایش داشته است. به همین دلیل مقررات ایمنی سختگیرانه‌ای باید در معادن به‌ویژه معادن زیرزمینی رعایت شود. این نکته مطرح است که برای جلوگیری از تکرار حادثه معدن و استانداردسازی فعالیت در معادن چه برنامه‌هایی را باید پیش برد.

روزنامه صمت درباره اهمیت رعایت ایمنی در معدن، آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌ها در این زمینه و مسئولیت کارگر و کارفرما با کارشناسان گفت‌وگو کرده که در زیر می‌خوانید.

رعایت ایمنی؛ حتی برای ۳ دقیقه

عباسعلی ایروانی، مدیرکل دفتر نظارت امور معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره چیستی حادثه معدن گیلانغرب اظهار کرد: این معدن در دست بخش خصوصی است و در زمینه تولید قیر طبیعی فعالیت می‌کند. کارگران در تونلی که حدود ۲۰ متر عمق دارد، مشغول فعالیت بودند که متاسفانه به دلیل تجمع گاز یک تن کشته و چند نفر دیگر مصدوم شدند. او ادامه داد: ما سوالات خود را اعلام کردیم و به دنبال پاسخ آنها و شفافیت حادثه هستیم. اینکه چه مواردی باید رعایت می‌شده، آیا یک اتفاق بوده یا معدن از نظر ایمنی مشکل داشته همه مواردی است که منتظر هستیم گزارشات تکمیلی آن به دستمان برسد.

مدیرکل دفتر نظارت امور معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت در پاسخ به این سوال که چقدر رعایت ایمنی در معدنکاری مهم است، اظهار کرد: برای انجام هرگونه فعالیتی باید به موضوع ایمنی توجه کنیم؛ حال در معدنکاری با توجه به اینکه ازجمله کارهای پرخطر و پرریسک به حساب می‌آید، بیشتر از همه باید به موضوع رعایت ایمنی حساس بود. او با تاکید بر اینکه موضوع ایمنی در معادن به‌ویژه معادن زیرزمینی از هر کار دیگر معدنی مهم‌تر است، ادامه داد: تا زمانی که ایمنی رعایت نشود نباید به معدنکار اجازه فعالیت داد.

ایروانی در پاسخ به این سوال که وضعیت معادن کشور در بخش ایمنی به چه صورت است، گفت: آیین‌نامه و بخشنامه‌های ایمنی وجود دارد و کارفرمایان نیز سعی می‌کنند به آن پای‌بند باشند اما شرایط معادن کشور آنچنان که باید مطلوب نیست.

مدیرکل دفتر نظارت امور معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به اهمیت توجه به آموزش نیروی انسانی اظهار کرد: مهم‌ترین موضوعی که باعث بروز مشکل در معادن کشور می‌شود، بحث ضعف نیروی انسانی است. به این صورت که نیروی انسانی یا آموزش به اندازه کافی ندیده یا مسائل را جدی نمی‌گیرد و تصور می‌کند که شرایط ثابت است و حادثه برای آنها اتفاق نمی‌افتد.

مدیرکل دفتر نظارت امور معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره این سوال که چه مسئولیتی بر دوش کارفرماست، اظهار کرد: کارفرما باید پرسنل را توجیه کند که خطر هر لحظه در کمین آنهاست. در این زمینه باید به آنها آموزش مستمر داده شود تا حتی برای ۳ دقیقه هم اگر کارگران بخواهند وارد معدن بشوند ایمنی را لحاظ کنند. موضوع بعدی نظارت است، یعنی باید بر رفتار و استفاده پرسنل از وسایل نظارت شود. در این بین اگر کسی از تجهیزات ایمنی استفاه نکرد، به‌طور جدی بدون هیچ‌گونه تعارفی از ورود او به معدن جلوگیری کرد.

در آیین‌نامه‌ها مشکلی نداریم

 صمت سعید داداشی، مدیر ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست یک شرکت معدنی نیز درباره دلایل حادثه گیلانغرب گفت: در این نوع از معادن سناریوهای مختلفی مطرح است، ازجمله اینکه ریزش بخشی از تونل و قطع مسیر تهویه باعث گازگرفتگی کارگران شده یا به‌علت نقص فنی پیش‌بینی‌نشده در فن‌های هوارسان این حادثه اتفاق افتاده است. البته در مورد گیلانغرب به‌طور حتم ریزشی وجود نداشته؛ چراکه اگر ریزش رخ داده بود امکان امدادرسانی زمانبر و مشکل بود. به علاوه اینکه در قیر طبیعی، ۷۰ تا ۸۰درصد کربن وجود دارد و به‌عنوان یک ماده کربنی شناخته می‌شود، بنابراین در تونل‌ها و رگه‌های این ماده معدنی، نشت گاز غیرممکن نیست.

این کارشناس ایمنی درباره اهمیت رعایت ایمنی در معدن گفت: تمرکز بر ایمنی معادن از اهمیت ویژه‌ای برای کارفرمایان برخوردار است. ایمنی معادن کشور یکی از موضوعات بسیار مهم است و برای آن آیین‌نامه ایمنی در معادن را داریم که از سوی وزارت کار و امور اجتماعی به‌منظور پیشگیری از حوادث منجر به صدمات جانی و خسارات مالی موضوع ماده۸۵ و ۸۶ قانون کار وضع شده است. به‌این‌ترتیب ایمن‌سازی محیط کار در دستور کار تمامی معادن اعم از زیرزمینی و روباز و به‌طورکلی کارگاه‌های مشمول ماده۸۵ قانون کار است. در کنار تولید انبوه و صادرات، آبرو و شهرت هر سازمانی در گرو عمل به آیین‌نامه‌های حفاظت فنی و بهداشت کار است.

داداشی درباره نقش کارفرما در موضوع رعایت ایمنی گفت: ارزیابی ریسک به‌طور معمول باید از سوی کارفرما پیش‌بینی و لحاظ شود. در مرحله بعد باید به بررسی لوازم حفاظت فردی تحویلی به کارگران توجه کرد که آخرین مرحله از سلسله مراتب کنترل و مدیریت ریسک در معدن قیر طبیعی است. این موضوع نیز طبق مواد ۹۱ قانون کار باید توسط کارفرما تامین و در اختیار کارگران قرار بگیرد. البته در این حادثه تعیین اینکه مقصر حادثه چه کسی است، تنها به عهده مرجع قضایی بوده که با بررسی مستندات پرونده، درباره حوادث اظهارنظر می‌کند.

این کارشناس ایمنی در بخش معدن آموزش را به‌عنوان محور پیشرفت و تحول در زمینه‌های مختلف معدنکاری دانست و گفت: آموزش در رابطه با کاهش حوادث کاری اهمیت زیادی دارد. دستیابی به ایمنی کامل در فعالیت‌های مختلف صنعتی و معدنی، مستلزم انجام اقدامات اساسی در کلیه زمینه‌ها بوده که یکی از مهم‌ترین آنها ایجاد شرایط لازم برای ارتقای سطح آگاهی پرسنل در محیط‌های کاری است.

او تاکید کرد: نیازسنجی و اجرای گسترده و مستمر برنامه‌های آموزشی کارکنان در کاهش حوادث به دلیل ارتقای سطح مهارت‌ها و اعمال روش‌ها و ضوابط ایمنی در انجام فعالیت‌ها موجب تقویت روحیه و اعتمادبه‌نفس کارگران می‌شود.