پلت‌فرمی منحصر به فرد یا قرضی؟

به گزارش می متالز، امیر بیات تاکید کرده که «ایدرو با همکاری شرکت‌های خودروساز داخلی در حال بررسی پلت‌فرم‌های مشترک است.» به گفته وی، «رقابت با رقبای خارجی مستلزم طراحی پلت‌فرم مشترک است به گونه‌ای که این پلت‌فرم مشترک برای تمام خودروسازان قابل استفاده باشد و بهای تمام شده آن نیز کاهش پیدا کند.» طبق آنچه از اظهارات مدیرعامل ایدرو برمی‌آید، گویا قرار است با طراحی یک پلت‌فرم مشترک، دو خودروساز بزرگ کشور با استفاده همزمان از آن، محصولات جدیدی را به تولید برسانند. در واقع به نظر می‌رسد پلت‌فرم موردنظر در هر دو شرکت ایران‌خودرو و سایپا مورد استفاده قرار می‌گیرد و هر یک از آنها محصولاتی منحصر به فرد روی آن خواهند ساخت. حال اما این پرسش مطرح می‌شود که پلت‌فرم موردنظر چه ماهیتی دارد و متعلق به کجاست؟ آیا قرار است پلت‌فرم موردنظر با همکاری دانشگاه‌ها یا حتی نهادهای نظامی ساخته شود یا باز هم پای مدل‌های خارجی قرضی در میان است؟

اگرچه مدیرعامل ایدرو توضیحی بابت چگونگی طراحی و ساخت پلت‌فرم مشترک خودروسازی کشور نداده، با این حال به نظر می‌رسد پلت‌فرم موردنظر به نوعی قرضی خواهد بود. چندی پیش جواد سلیمانی مدیرعامل سایپا عنوان کرد که با همکاری دانشگاه علم و صنعت، تغییراتی در پلت‌فرم X۹۰ (پلت‌فرمی که تندر و ساندرو روی آن ساخته شدند) صورت گرفته است و گویا این همان پلت‌فرمی است که مدیرعامل ایدرو هم در موردش صحبت به میان آورده است. تا پیش از اظهارات مدیرعامل سایپا، گمان می‌رفت دانشگاه علم و صنعت روی طراحی و ساخت پلت‌فرمی به اصطلاح ملی (طبق ادعای خود طراحان این پروژه) کار می‌کند. این در حالی بود که گفته‌های مدیرعامل سایپا نشان داد محصول مورد ادعا در واقع همان پلت‌فرم X۹۰ است و بناست محصولات جدیدی روی آن ساخته شود. در ادامه همچنین مشخص شد ایجاد تغییرات در پلت‌فرم X۹۰ در واقع پروژه‌ای مشترک بین دانشگاه علم و صنعت و مرکز تحقیقات سایپا است و آنها قصد دارند این پلت‌فرم را به نوعی داخلی کنند.

حالا نیز با توجه به اظهارات مدیرعامل ایدرو، به نظر می‌رسد پروژه موردنظر به نوعی در سطح کلان در حال پیگیری است و بناست روی پلت‌فرمی که متعلق به رنو است، محصولات داخلی طراحی و تولید شوند. البته کار روی پلت‌فرم X۹۰ هم‌اکنون در مرکز تحقیقات سایپا در حال انجام است و مشخص نیست ایران‌خودرو دقیقا چه سهمی از این پروژه دارد، با این حال ظاهرا قرار است هر دو خودروساز بزرگ کشور از یادگار رنو استفاده کنند. ایران‌خودرو و سایپا هر دو در پروژه پلت‌فرم X۹۰ سرمایه‌گذاری و هزینه کرده‌اند و از همین رو و با توجه به  قطع غیر قانونی ارتباط رنو با صنعت خودروی کشور (البته به زعم خودروسازان ایرانی)، آنها استفاده از X۹۰ را حق خود می‌دانند. در حال حاضر با توجه به تحریم و مشکلات مالی، خودروسازی ایران در شرایطی نیست که بتواند پلت‌فرمی اختصاصی طراحی کند و از همین رو خودروسازان و بالادستی‌های این صنعت ترجیح داده‌اند از همان روش قدیمی «پلت‌فرم‌های قرضی» استفاده کنند. تا پیش از این، ایران‌خودرو و سایپا از پلت‌فرم‌های پژو و پراید برای تولید محصولات جدید استفاده کرده بودند و حالا پای رنو هم به میان آمده است. قبلی‌ها واکنش حقوقی خاصی به استفاده خودروسازان ایرانی از پلت‌فرم هایشان نشان ندادند و باید منتظر ماند و دید رنو نیز همان رفتار را در پیش می‌گیرد یا با این موضوع برخورد خواهد کرد.