الزامات فروش اوراق سلف نفتی چیست؟

به گزارش می متالز، نخستین مرحله از فروش اوراق سلف نفتی با عرضه بیش از ۵۰۰ هزار بشکه نفت، فردا در تالار بورس انرژی عرضه خواهد شد. بر اساس اطلاعیه‌ای که درروی سایت کدال منتشر شده در این روز ۵۲۹ هزار ۳۱۲ بشکه نفت خام سنگین ایران عرضه خواهد شد که قیمت هر بشکه ۹۴۴ هزار و ۶۲۲ تومان تعیین شده است. حداقل خرید برای هر نفر در این عرضه اولیه یک بشکه و حداکثر ۲۰ هزار بشکه است.

فروش اوراق سلف نفتی ازجمله گمانه‌زنی‌هایی بود که پس‌ازآنکه حسن روحانی از طرح «گشایش اقتصادی» سخن گفت، از سوی برخی اقتصاددان و همچنین نمایندگان مجلس مطرح شد. 15 مرداد رئیس‌جمهور اعلام کرد: «دوشنبه ۲۰ مردادماه طرحی در جلسه سران قوا به نتیجه خواهد رسید که در صورت موافقت مقام معظم رهبری گشایشی ازلحاظ اقتصادی در کشور به وجود می‌آید.» پس از اظهارنظرهای محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهور و همچنین محمدباقر قالیباف رئیس مجلس، محسن زنگنه، نماینده مجلس در صفحه شخصی خود در توییتر به رمزگشایی از این طرح پرداخت و اعلام کرد: «دولت قصد دارد با فروش ۲۲۰ میلیون بشکه نفت، بخشی از کسری بودجه را جبران کند.» بااین‌حال، امروز مدیرعامل بورس انرژی به‌صراحت اعلام که اوراق سلف نفتی که روز یکشنبه (۲۶ مردادماه) در بورس انرژی عرضه می‌شود با آنچه رئیس‌جمهور درباره آن سخن گفته بود تفاوت دارد.

حمیدرضا صالحی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران تأکید می‌کند که طرح فروش اوراق سلف نفتی از روش‌های رایج برای جبران کسری بودجه و تأمین منابع مالی برای پروژه‌های عمرانی است. پیش‌ازاین هم فروش اوراق سلف نفتی در کشور به اجرا درآمده بود؛ اما نکته حائز اهمیت در انجام این طرح و سایر طرح‌های مشابه بحث اعتماد است و تضمین آن است تا مردم به پشتوانه همین اعتماد اقدام به خرید کنند.

صالحی بر این باور است که باید منابع حاصل از فروش اوراق سلف نفتی، صرف پروژه‌های زیرساختی و تقویت آن‌ها شود. او در همین زمینه خاطرنشان می‌کند: نفت یک سرمایه «بین نسلی» است و همان‌طور که حفظ این سرمایه مهم است، صرف درآمدهای نفتی کنونی در مسیری که آیندگان هم از آن منتفع شوند، اهمیت ویژه دارد. به همین دلیل ضروری است که دولت از الآن مشخص و شفاف اعلام کند که قصد دارد درآمدهای حاصل از فروش اوراق سلف نفتی را در چه راهی مصرف کند.

او همچنین «قیمت‌گذاری عادلانه» را از دیگر مهم‌ترین شروط موفقیت طرح فروش اوراق سلف نفتی عنوان می‌کند و در همین زمینه می‌گوید: قیمت‌گذاری فعلی در بورس بر مبنای افزایش قیمت نفت است که به نظر من این شیوه قیمت‌گذاری صحیح نیست و قیمت فعلی در نظر گرفته‌شده برای هر بشکه (944 هزار و 622 تومان) حتی از قیمت لیتری 3 هزار تومان بنزین هم گران‌تر است که هیچ تطابقی باقیمت روز نفت ندارد.

اقتصاد آزاد مبنای گشایش اقتصادی باشد

رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران در تشریح مهم‌ترین اولویت‌های طرح «گشایش اقتصادی»، بر این عقیده است که باید در مسیر اقتصاد آزاد، تورم را کاهش دهیم. او خاطرنشان می‌کند: به نظر من طرحی موفق است که منجر به تحرک و تحول در اقتصاد راکد کشور باشد و این امر محقق نخواهد شد مگر با اجرای طرحی که به همه جنبه‌های اقتصادی توجه داشته باشد نه یک بعد. برای نمونه تنها کمک طرح فروش اوراق سلف نفتی، جبران کسری بودجه دولت است نه کنترل تورم؛ بنابراین اگر در مصرف درآمدهای حاصل از این طرح دقت به خرج ندهیم، بدون شک دولت بعدی با حجم بدهی‌های ناشی از بی‌تدبیری‌های دولت فعلی مواجه خواه شد.

صالحی همچین کنترل نقدینگی و ثبات در بازار ارز را از دیگر شاخص‌های طرح گشایش اقتصادی دولت عنوان می‌کند و می‌گوید: تابه‌حال بنگاه‌های اقتصادی در ایران بانک‌محور بوده و برای تأمین منابع مالی خود به بانک‌ها رجوع می‌کردند ولی با فرصت پیش‌آمده در بازار سرمایه آنها می‌توانند در رویه‌های سابق خود تجدیدنظر کنند.

به گفته صالحی بازار سرمایه به‌واسطه اتکا به حجم وسیعی از منابع مالی خرد از طریق توسعه مشارکت عموم مردم و با اتکا به ابزارهای نوین، توان تأمین ‌مالی بالایی دارد که می‌تواند کمک شایانی به اجرای پروژه‌های عظیم در کشور داشته باشد. منابع سرگردان نیز به بازار سرمایه هدایت خواهند شد، مشروط بر آنکه معرفی ظرفیت‌های این بازار به عموم افراد جامعه از سوی دولت دنبال شود.