آسیب بی ثباتی ارز به صنعت نفت هم رسید

به گزارش می متالز، اقداماتی که به باور بسیاری از کارشناسان کوتاه مدت بوده و ممکن است در آینده ای نزدیک، دوباره چنین نوساناتی به بازار ارز بازگردد.

صنعت نفت نیز با وجود این تغییرات بدون تغییر نمانده است و گفته می شود سرمایه گذاران با توجه به نوسانات ارز، میل چندانی نسبت به سرمایه گذاری در این حوزه ندارند.

در همین راستا سعید ساویز با اشاره به تاثیر منفی افزایش نرخ دلار و بی ثباتی بازار ارز بر همه حوزه های اقتصادی و تاثیرات منفی آن در صنعت نفت به ویژه در حوزه سرمایه گذاری، گفت: بی ثباتی در ارز بدون شک باعث شده است که سرمایه گذاری در حوزه نفت با کاهش رو به رو شود.

ساویز با اشاره به سرمایه گذاری داخلی توسط بخش داخلی خطر نشان کرد: وقتی از مردم تقاضا می کنیم که سرمایه خود را تبدیل به محصول نفتی کرده یا با سرمایه گذاری داخلی خدماتی را ارائه دهند، باید این موضوع را در نظر بگیریم که بخشی از این چرخه تولید و خدمات و بخشی از این محصولات و مواد اولیه ریشه در خارج از کشور دارد.

وی اظهار کرد: زمانی که نرخ ارز ثابت نیست، سرمایه گذار نمی تواند به درستی به پیش بینی بازار پرداخته و محاسبه کند. از طرف دیگر وقتی نرخ ارز افزایش می یابد و تولید کننده مواد اولیه را با قیمت بالاتری تهیه می کند، آیا اجازه دارد محصول خود را هم با قیمت بالاتر عرضه کند؟ نمی توان شیر فلنچ، روغن و ... را یک شبه با قیمت دو برابر عرضه کند، در حالی که مواد اولیه خود را از خارج کشور تهیه می کند. این ساده ترین تاثیر منفی عدم ثبات در بازار ارز بر اقتصاد کشوراست و  این موضوع بر تمام اقتصاد از بخش نفتی گرفته تا محصولات دام و طیور تاثیر می گذارد.

ساویز ادامه داد: بنابراین باید در نظر گرفت که هر محصولی که تولید می شود، بخشی از چرخه ای است که ممکن است در اکثر قسمت ها از خارج کشور تامین شود.

این کارشناس اقتصادی بیان کرد: ما مدعی هستیم که بسیاری از مواد اولیه پتروشیمی ها و پالایشگاه ها را تولید می کنیم اما واقعیت این است که یا آنچه در داخل تولید کرده ایم بی کیفیت بوده و تنها تست آزمایشگاهی شده و هنوز امتحان خود را پس نداده یا محصول را از چین وارد کرده وتنها لیبل کرده ایم.

 وی افزود: تمامی پتروشیمی ها و پالایشگاه ها که قرار است مواد اولیه مصرفی خود را که نمی توان در تهیه و یا عرضه آن محدودیت ایجاد کرد، از خارج کشور تامین می کنند و همین افزایش نرخ دلار هزینه های آنها را بالا می برد در حالی که اجازه ندارد قیمت محصول خود را افزایش دهد چرا که نمی توان محصولات پتروشیمی به ویژه آن بخش که کالای اساسی است مانند بنزین و روغن را یک شبه تغییر قیمت داد، در حالی که قیمت تمام شده این محصولات هر روز در حال افزایش است.

در کشور ما به راحتی می توان قوانین را دور زد

ساویز خاطر نشان کرد: در این شرایط سرمایه دار تن به این همه ریسک نمی دهد که تا سرمایه خود را در تولید بگذارد و بعد مجبور به چالش های مثل خواب سرمایه، درگیری با بخش دولتی و بخش خصولتی شود. آن هم در شرایطی که واردات مواد اولیه در انحصار عده ای آقازاده و ژن خوب است و تولید کننده مجبور است برای سود بیشتر قیمت محصول نهایی خود را افزایش دهد. بنابراین به دلالی و سفته بازی روی می آورد و سرمایه خود را خرید کالا از خارج و وارد کردن به کشور می کند. به ویژه اینکه در کشور ما به راحتی می توان قوانین را دور زد.

این کارشناس حوزه نفت افزود: با توجه به مقدار پول در گردش در کشور ما و با توجه سرمایه گذاری هایی که در ترکیه و عراق و باکو و ... کرده ایم، ما در بخش نفت سرمایه چندانی نداریم.

ضعف شفافیت مالی داریم

وی در پاسخ به این سوال که آماری از کاهش سرمایه گذاری در محصولات نفتی دارید، گفت: به دلیل عدم شفافیت مالی در کشور، آماری دراین زمینه ندارم. ما همچنین آماری از میزان سرمایه نهاد های خاص یا تعداد سرمایه گذاران در کشور نداریم.

ساویز میزان سرمایه موجود در کشور را با توجه به نقشی که در کشورهایی مثل ترکیه و گرجستان و ... ایفا شده، بسیار زیاد دانست و اشاره کرد: به دلیل دو مشکل اساسی در خصوص سرمایه گذاری داخلی، از این سرمایه ها به خوبی استفاده نشده است.

وی یکی از این مشکلات را عدم تامین امنیت سرمایه گذاری داخلی دانست و ادامه داد: نوسانات سیاسی شدید و تغییراتی که یک شبه در کشور ما اتفاق می افتد از جمله تحریم های ناگهانی یا قطع ارتباط غیر منتظره با کشورها از مواردی است که امنیت سرمایه را در داخل به خطر می اندازد.

دومین معضل در سرمایه گذاری داخلی به گفته ساویز هزینه بالای پول است. در کشوری که می توان با یک میلیارد تومان جنس وارد کرد، دلار خرید یا دلالی کرد و یک شبه سرمایه خود را چند برابر کرد، چرا باید سرمایه گذار پول خود را برای سود مشخص و محدود بخواباند، مالیات بدهد و از طرفی هم درگیر همه مسائل و ماجراجویی های کشور شود که بر ارزش سرمایه تاثیر منفی بگذارد.

وی افزود: آنقدر در کشور دلالی گسترش یافته که هزینه پول بالا رفته و مردم ما به نوعی به دلالی عادت کرده اند. در هیچ جای دنیا نمی توان به این راحتی پول مفت درآورد. بنابراین توقع سرمایه دار هم از پول درآوردن بالا رفته است. و تا زمانی که این دو مساله حل نشود، سرمایه ها به سمت بازار دلالی و سفته بازی خواهد رفت و نوسانات بازار ارز نیز این موضوع را تشدید می کند.

ساویز در خصوص اینکه عده ای به بهانه منافع صادرکنندگان با افزایش نرخ دلار موافقند، توضیح داد: افزایش نرخ دلار در شرایط خاصی به نفع صادرکننده است و امروز این شرایط را کشور ما ندارد. زمانی که دنیا محصول ما را بخواهد، زمانی که بازار عراق و دوبی و روسیه را بدست بگیریم و بخشی از چرخه تولید جهان باشیم، می توانیم بگوییم افزایش نرخ دلار به نفع صادرکنندگان ماست.

این کارشناس حوزه نفت ادامه داد: امروز ترکیه بازار محصولات کشاورزی روسیه را بدست گرفته است و محصولات کشاورزی ما در داخل فاسد می شود. امروز ما چه سهمی از صادرات غیر نفتی داریم؟ در شرایطی که اگر میعانات گازی و محصولات پتروشیمی که آن هم وابسته به نفت است، از تولید ناخالص داخلی حذف کنیم دیگر چیزی برای ما نمی ماند. در شرایطی که تمام مایحتاج اولیه ما وارد می ود و کشوری مثل چین حتی برای تسبیح روی سجاده ما هم برنامه ریخته و تولید و واردات تسبیح می کند، افزایش نرخ دلار تنها به ضرر ماست.

حرفی برای گفتن در عرصه صادرات نداریم

ساویز افزود: اگر ما حقوق کارگر را به دلار محاسبه کنیم که با افزایش نرخ دلار هم فروش تولید کننده بیشتر شود و  هم حق کارگر، در آن زمان افزایش نرخ ارز به نفع ما خواهد بود نه امروز که با وجود دلار 5هزار تومانی حقوق کارگز هنوز همان 800 هزار تومان است.

وی در پایان با اشاره به این که امروز کشور ما بخشی از چرخه تولید جهان نیست، گفت: تنها در زمینه مواد اولیه معدنی در تولید جهانی نقش داریم و در عرصه صادرات حرفی برای گفتن نداریم.

بر این اساس می توان دریافت که معضل بی ثباتی در بازار ارز نه تنها به صورت مستقیم در کشور ایجاد نارسایی کرده است، بلکه در بسیاری از بخش ها که مراودات مالی بین المللی دارند نیز مشکلاتی را به وجود آورده است. سرمایه گذاری نفتی نیز از این قبیل است که تا حدودی قربانی بی ثباتی در بازار ارز شده است.