بخش خصوصی از هر فعالیت اقتصادی استقبال می‌کند

به گزارش می متالز، سعید صمدی دبیر انجمن ذغال سنگ ایران درخصوص چالش‌های پیش رو در صنعت ذغال سنگ در ایران گفت: کشور ما از نظر وضعیت ذغال، در سطح  متوسطی قرار دارد و در حال حاضر ذخایر قطعی ذغال سنگ ایران چیزی حدود یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تن است. نکته قابل تامل این است که اگرچه ذغالسنگ در جهان جایگاه تعیین‌کننده در تامین انرژی دنیا دارد اما متاسفانه در ایران اینطور نیست. به عنوان نمونه ۶۰ درصد برق دنیا و ۶۵ درصد فولاد دنیا با ذغال تولید می‌شود و تقریبا می توان گفت که این ماده ارزانترین انرژی حرارتی در مقایسه با سایر انرژی‌ها و سوخت‌های فسیلی در دنیاست و همین قضیه باعث شده است که در این بخش سرمایه‌گذاری زیادی شود.

صمدی با بیان این که ذغال سنگ انرژی بود که انقلاب صنعتی را ایجاد کرد اظهار داشت: در واقع تحول در تولید ذغال سنگ، تحول صنعتی و انرژی در دنیا را ایجاد کرد این در حالی بود که همه تصور می‌کردند در قرن بیستم با آمدن انرژی‌های جدید، ذغال سنگ به مرور به سمت حاشیه خواهد رفت اما این اتفاق نیافتاد و هنوز این سوخت طبیعی جز در ایران، جایگاه خودش را در دنیا دارد.

وی افزود: تولید ذغال سنگ دنیا چیزی حدود 8 میلیارد تن و تولید ذغال سنگ ایران چیزی حدود یک و نیم میلیون تن است این حجم تولید داخل در کنار ذخیره یک میلیارد و 200 میلیون تنی رقم بسیار کمی محسوب می شود این در حالی است که  ترکیه در همسایگی ما حدود ۷۵ میلیون تن تولید ذغال سنگ دارد و ایران در مقایسه با این کشور و با توجه به حجم ذخایرش، وضعیت واقعا اسفناکی دارد.

صمدی دلیل چنین وجود چنین شرایطی در ایران را نفت و مشتقات آن دانست و گفت: ذغال سنگ در کشور ما رقیبی به نام نفت و سایر مشتقات نفتی داشته است چون دولت‌ها در ۵۰ و ۶۰ سال اخیر همیشه مشتقات نفتی را با سوبسید بسیار وحشتناکی عرضه می‌کردند مثلا الان قیمت گاز خانگی هر متر مکعب دو سنت است در حالی که همین گاز را به ترکیه 40 سنت می فروشند، همین سوبسید باعث شده که در بخش حرارتی اساسا دنبال ذغال نباشیم  و این استراتژی فوق العاده اشتباهی بوده است زیرا همیشه گفته می‌شود در کشور جنسی را استفاده کنید که اقتصادی تر و ارزان‌تر است و جنس خوب را فروخته و پول بیشتری به دست آورید؛ همین قضیه در بحث ذغال سنگ متالوژی هم حاکم بوده است.

دبیر انجمن زغال سنگ ایران ادامه داد: ما تقریبا حدود ۵۰ سال است که تولیدکننده ذغال سنگ متالوژی هستیم و تولید و مصرف ذغال در ایران تقریبا به صورت انحصاری برای ذوب آهن است و برای موارد حرارتی از آن استفاده نمی شود. بعد از ذوب آهن هم،  تمام سیستم‌های که برای تولید فولاد راه افتاد سیستم های احیای مستقیم بود که با گاز کار می کرد و می توان گفت که تا این لحظه هم با ذغال احیا نداشته ایم.

صمدی در پاسخ به این سوال که چرا تولید ذغال در ایران کم بوده و به جایش واردات داریم بیان داشت: به این دلیل که متاسفانه در کشور ما در این حوزه سرمایه گذاری نشد این در حالی است که بر اساس برنامه ای که قبل از انقلاب تنظیم شده بود قرار بود ذغال کک ایران به 9 و نیم میلیون تن برسد تا به وسیله آن کل نیاز داخل و همچنین پروژه های جدید کوره بلندی که قرار بود آن زمان گسترش پیدا کنند تامین ڪنند اما عملا به دلیل حضور پررنگ دولتی‌ها سرمایه‌گذاری جدیدی در حوزه ذغال سنگ نشد؛ نه معادن جدیدی احداث و نه سرمایه‌گذاری جدید در معادن قدیمی انجام شد در نتیجه عدم سرمایه گذاری‌ها، بخش ذغال سنگ توسعه پیدا نکرد و کم کم این صنعت به سمت میرایی کشیده شد.

وی به میزان تولید برخی از معادن کشور در گذشته و حال اشاره کرد و گفت: زمانی کرمان حدود  ۶۰۰ هزار تن تولید ذغال داشت و این رقم الان به کمتر از ۳۰۰ هزار تن رسیده حتی تولید 300 هزار تنی شاهرود هم به کمتر از 100 هزار تن رسیده است که متاسفانه ارقام خوبی نیست.

صمدی دومین علت کاهش تولید ذغال در ایران را قدیمی بودن تکنولوژی و تجهیزلت دانست و اظهار داشت: تکنولوژی تولید ذغال در کشور ما به جز طبس همان تکنولوژی ۶۰ و ۷۰ سال گذشته و قدیمی است و همین مساله موجب شده است که در این بخش علی رغم ذخایری که داریم ضعیف عمل کنیم و به جای تولید کافی واردات ذغال داشته باشیم.

دبیر انجمن ذغال با اشاره به راه اندازی کوره جدید در زرند و نیاز به مصرف ذغال افزود: در آینده ای نزدیک کوره میدکو در زرند راه می افتد که احتمالا یک و نیم میلیون تن مصرف ذغال خواهد داشت اما با  این شرایطی که در تولید ذغال پیش می رویم شاید مجبور باشیم که بیش از ۵۰ درصد ذغال مصرفی را از خارج وارد کنیم و این در حالی است که کشور ما  یک میلیارد تن ذخیره ذغال دارد.

صمدی عنوان کرد: متاسفانه ذغال سنگ هیچ وقت در کشور ما قیمت واقعی خود را با توجه به نُرم جهانی پیدا نکرده اما سنگ آهن قیمت واقعی جهانی خود را پیدا کرد و تولید آن توسط بخش خصوصی زیاد شده و در نتیجه به مرحله صادرات هم رسیده است اما اینکه چرا چنین اتفاقی برای ذغال سنگ نیافتاد به این دلیل است که  سنگ اهن وارد بازار جهانی شده و با توجه به بازار جهانی حرکت می‌کنند اما متاسفانه ذغال سنگ به بازار جهانی وصل نشده است.

وی افزود: حتی مصرف کننده های ذغال سنگ در  کشورما حاضر نشدند با این قیمتی که ذغال از خارج وارد می‌کنند ذغال داخلی را خریداری کنند وقتی قیمت پایین است طبیعتا سرمایه گذاری کمتر می شود و هر چقدر یک تولید اقتصادی تر باشد سرمایه‌گذاری در آن بیشتر خواهد بود.

دبیر انجمن ذغال درباره مشارکت بخش خصوص در حوزه ذغالسنگ گفت: مشارکت یک شرط دارد و بخش خصوصی نمی‌تواند اینگونه جلو بیاید لذا باید در جهت اقتصادی شدن این فعالیت تلاش کرد؛ نمی‌گوییم دولت سوبسید دهد چون میدانیم دوره سوبسیدهای دولتی در کشور ما سپری شده است، اصلا دولت پولی ندارد که بخواهد بدهد و اگر از پس همین یارانه و حقوق پرسنل اش بربیاد کار بزرگی کرده  اما با این حجم نقدینگی که کشور وجود دارد هر فعالیتی که اقتصادی شود قطعا بخش خصوصی سراغ آن خواهد رفت.