تنوع بازارهای صادراتی؛ فرصتی برای جهش تولید است

به گزارش می متالز، براساس برآوردهای انجام شده به دلایل مختلف از جمله همه‌گیری ویروس کرونا و البته کارشکنی آمریکا علیه اقتصاد کشورمان روند تجارت خارجی ایران با سایر کشورها طی سال گذشته سیرنزولی داشته است که ادامه این روند می‌تواند مستقیم در میزان تولید بخش‌های مختلف اقتصاد ایران اثرگذاری داشته باشد.

در این زمینه کارشناسان تاکید دارند جهش تولید در کشور نیازمند بازار مصرف یا تقاضا است که با درنظر گرفتن توان تولیدی و البته شرایط اقتصادی کشور احتمالا در بخش تقاضای داخلی قدرت بالایی دیده نمی‌شود و باید برای بازارهای خارجی برنامه‌ریزی داشته باشیم تا جهش تولی هم تجربه شود.

از سوی دیگر این گروه تاکید دارند البته برای توسعه صادرات غیرنفتی نباید صرفا به یک بازار خاص یا مشتری خاص بسنده کنیم چون در دنیای امروزی وابستگی به یک اقتصاد یا یک بازار می‌تواند شکننده بوده و مشکلاتی را برای کشورهای تولید کننده ایجاد کند.

آمارها چه می‌گویند؟

نگاهی گذرا به آمار منتشر شده از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران درباره میزان تجارت خارجی کشور طی بهار سال جاری نشان می‌دهد صادرات کالاهای غیرنفتی به بازارهای هدف از لحاظ ارزشی در حدود 44 درصد کاهش داشته و در همین راستا ارزش واردات کالا به ایران با افت 27 درصدی روبرو بوده است.

این درحالی است نکته مهم درباره این اتفاق موضوع محدود شدن شرکای تجاری ایران خواهد بود به‌صورتی که عمد کالاهای ایران به کشورهای چین، امارات متحده عربی، عراق، افغانستان و ترکیه بوده و در مقابل بیشتر کالاهای مورد نیاز ایران از چین، امارات متحده عربی و ترکیه وارد کشور شده است.

بازارهای بیشتر، اقتصاد مقاوم‌تر

حسین سلاح‌ورزی،  نایب رئیس اتاق بازرگانی درباره اهمیت تنوع بازارهای صادراتی در جهش تولید به خبرنگار ما گفت: با توجه به شعار سال اگر واقعا به دنبال جهش تولید هستیم باید همزمان برای تولیدات برنامه‌ریزی شده بازار هدفی قابل اعتماد هم داشته باشیم.

سلاح‌ورزی در ادامه افزود: اگرچه برخی مشکلات در مبادلات تجاری ایران به دلیل کارشکنی آمریکا علیه اقتصاد کشورمان است اما واقعیت امر اینجاست که خودتحریمی‌هایی در داخل وجود دارد که اثرات نگران کننده‌تری در اقتصاد و تولید ایران ایجاد کرده است و باید بیشتر به فکر برطرف کردن آنها باشیم.

وی تاکید کرد: در شرایط تحریمی تقریبا یک دهه است که بخش خصوصی توانسته ثابت کند برای دور زدن تحریم‌ها انعطاف‌پذیری بالایی دارد و اگر دولت یا مسوولان مربوطه اعتماد کنند و بجای مشکل کردن فعالیت تسهیلات فراهم کنند قطعا بخش خصوصی می‌تواند در روند افزایش مبادلات تجاری و البته در نهایت جهش تولید اثرگذاری بالایی داشته باشد.

به گفته نایب رئیس اتاق بازرگانی موضوع تسهیلات صرفا منابع مالی نیست چون برخی از فعالیت‌های اقتصادی اکنون می‌توانند خودشان را مدیریت کنند فقط دستورالعمل‌های دست و پاگیر است که کارشان را سخت کرده و بعضا دچار مشکل شده‌اند.

سلاح ورزی به خبرنگار ما گفت: اگرچه مسوولان دولتی امروز برای مدیریت شرایط و رونق اقتصادی در تلاش هستند از فرصت‌های موجود استفاده کنند اما نباید فراموش کنیم اتکای بیش‌از اندازه به یک بازار بازهم می‌تواند مشکل آفرین باشد چون درصورت بروز اختلاف میان دو کشور سهم بالایی از تجارت خارجی از دست می‌رود.

نایب رئیس اتاق بازرگانی معتقد است اگر دولت به پارلمان بخش خصوصی اعتماد کند و اجازه دهد کارشناسان و فعالان اتاق بازرگانی زیر سایه نظارت منطقی و تسهیل‌گری دولت فعالیت کنند نه تنها تعداد شرکای تجاری ایران حتی در شرایط فعلی افزایش می‌یابد بلکه جهش تولید منطقی را هم براساس شرایط فعلی تجربه می‌کنیم.

وی تاکید کرد: تمامی بازرگانان و فعالان بخش خصوصی با توجه به سوابقی که در بازارهای خارجی فعالیت کرده‌اند پتانسیل‌هایی دارند که بعضا در اختیار دولت نیست پس بهتر است اجازه دهیم زیر سایه قوانین منطقی و البته مدیریت دولت این فعالان اقتصادی به دنبال توسعه تجارت خارجی کشور باشند که منافع آن برای اقتصاد ایران است.

به گفته وی این سیاست ترجمه دقیق است از اقتصاد مقاومتی که بارها مقام معظم رهبری به آن تاکید داشتند و یقین داریم حتی در شرایط فعلی بازهم می‌توانیم مدیریت کنیم اگر برنامه داشته باشیم و قوانین خلق‌الساعه وجود نداشته باشند.

توسعه بازارهای صادراتی، تولید کیفی و بیشتر

از سوی دیگر دکتر سیدجلال ابراهیمی رییس خانه اقتصاد و تجارت ایران _ترکیه در این زمینه به خبرنگار ما گفت: در رقابت تجاری گسترده‌ای که اکنون در سراسر جهان برقرار است سهم بازار صادراتی بیشتر برای کشورها مهم و قابل توجه است، به همین دلیل اغلب کشورهای صنعتی به دنبال شرکای تجاری بیشتر در سایر نقاط جهان هستند.

ابراهیمی در ادامه افزود: تنوع تولیدات ایران و همچنین دسترسی به بازارهای منطقه‌ای فرصتی است که باید از آن استفاده بهینه داشته باشیم به این دلیل که در اطراف ایران بازاری 500 میلیون نفری وجود دارد که اتفاقا تولیدات ایران قابلیت پاسخ به‌نیاز بخش عمده‌ای از آنها دارد.

به گفته وی دسترسی ساده ایران به این بازار و همچنین ارتباطات سیاسی و فرهنگی فرصتی است که می‌تواند در افزایش سهم بیشتر ایران در این بازارها اثرگذار باشد، اما باید برای تک تک آنها برنامه‌ای اختصاصی و هدفمند داشته باشیم.

رییس خانه اقتصاد و تجارت ایران _ترکیه تصریح کرد: تنوع تولیدات ایران از مواد اولیه تا محصولات نهایی است که باید برای تک تک آنها برنامه‌ریزی داشته باشیم و حتی از بازارهای کوچک موجود هم در شرایط فعلی استفاده بهینه برد.

ابراهیمی معتقد است در شرایطی که تحریم‌های خصمانه آمریکا علیه اقتصاد کشورمان مشکلاتی برای فعالیت‌های بازرگانی ایجاد کرده است مسوولان باید با استفاده از سیاست‌های صحیح اقتصادی تسهیلات ویژه‌ای برای فعالان واقعی عرصه اقتصاد و بازرگانی ایجاد کنند تا بخش خصوصی بتواند در زمینه حفظ یا افزایش سهم بازارش در کشورهای خارجی موفق عمل کند.

وی درباره نقش مهم رایزنان اقتصادی در سفارتخانه‌های ایران به خبرنگار ما گفت: یکی از پتانسیل‌های بالایی که ایران می‌تواند از آن هم اکنون استفاده مناسبی داشته باشد فعال کردن رایزنان اقتصادی در سفارتخانه‌ها بخصوص در کشورهای هدف است که متاسفانه تاکنون آنطور که شایسته توان تولیدی ایران بوده از این بخش استفاده نکرده‌ایم.

رئیس خانه اقتصاد و تجارت ایران – ترکیه تصریح کرد: تمرکز به بازارهای صادراتی خاص و وابستگی به یک یا دو کشور برای ارسال کالا یا انجام امور بازرگانی شاید منطقی نیست و دوباره مشکلاتی در آینده اقتصاد کشورمان ایجاد کند درحالی که کشورهای بسیاری در دهکده جهانی هستند که خریدار تولیدات با کیفیت ایران هستند.

ابراهیمی اظهار کرد: در شرایط تحریمی اکنون بسیاری از بخش‌های تولیدی ایران شامل این تحریم‌ها نیست که مهمترین و پرپتانسیل‌ترین آنها بخش کشاورزی است به همین دلیل می‌توانیم با درنظر گرفتن اهمیت تامین غذا برای کشورهای جهان سرمایه‌گذاری عمده‌ و هدفمندی در این زمینه داشته باشیم.

به گفته وی ارزهای حاصل از صادرات این محصولات که اتفاقا مشمول هیچ تحریمی نیست خارج از ایران کارکرد مناسبی برای تامین نیازهای وارداتی ما دارد هرچند با استفاده از توان داخلی و درنظر گرفتن پتانسیل‌های موجود می‌توانیم بسیاری از اقلام وارداتی حال حاضر را با تولیدات داخلی جایگزین کنیم.