تخصیص ردیف درآمد اختصاصی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور بعد از 58 سال در لایحه بودجه سال ۹۷

اقدامات سازمان برای کسب درآمد و تولید ثروت را چگونه ارزیابی می کنید ؟

بر اساس قوانین موجود در کشور، تهیه و تولید اطلاعات پایه زمین‌شناسی به عنوان مسئولیت حاکمیتی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور یاد شده و در چشم‌انداز بیست ساله این سازمان شناسایی محیط‌های زمین‌شناسی، شناخت منابع و کشف ذخایر مواد معدنی و شناسایی فرآیندهای پدید‌آورنده و کنترل‌کننده مخاطرات زمین‌شناختی و رفتارسنجی آنها، گسترش پایگاه جامع داده‌های علوم‌ زمین به منظور رشد فعالیت‌های دانایی محور و توسعه پایدار مشاهده می‌شود.
بر اساس مطالعات انجام شده، در تمام دنیا تقریبا حدود ۳۰ درصد از سود معدنکاری در حوزه اکتشاف هزینه می‌شود. بر همین اساس در کشور ما نیز باید متناسب با بهره‌برداری و سود معدنکاری برای نسل آتی سرمایه‌گذاری شود. سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور تقریباً ۵۰ درصد از منابع مالی و پرسنلی خود را به‌صورت مستقیم برای اکتشافات معدنی صرف می‌کند. اطلاعات پایه‌ای که در بخش‌های دیگر سازمان تهیه می‌شود نیز به نوعی غیرمستقیم در خدمت اکتشافات معدنی است. در نتیجه می‌توان گفت تمام فعالیت‌های این سازمان به نوعی در خدمت تولید ثروت و یا جلوگیری از هدر رفت سرمایه است.

ردیف بودجه اختصاصی این سازمان در بودجه 97 چگونه خواهد بود؟

خوشبختانه بعد از 58 سال از تاسیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور ردیف درآمد اختصاصی برای این سازمان در لایحه بودجه سال ۹۷ به تصویب رسید.
از این پس کلیه درآمدهای حاصل از خدمات اکتشافی، آزمایشگاهی، فروش نشریات و نقشه‌های زمین‌شناسی و گزارشات به صورت مستقیم به سازمان تعلق می‌گیرد که بر همین اساس بستری ایجاد شد تا این سازمان بتواند فعالیت‌ها و خدمات خود را بیش از گذشته توسعه و ارائه کند.
با توجه به محدودیت‌های موجود در منابع عمومی کشور، اختصاصی شدن درآمدهای سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور به عنوان نقطه عطفی در تحقق اهداف پیش‌روی این مجموعه است و از این پس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور می‌تواند بنا بر نیاز بخش‌های دولتی و خصوصی کشور به ارائه خدمات فنی و مهندسی در زمینه شناسایی محدوده‌های اکتشافی و مطالعات زمین‌شناسی و مخاطرات بپردازد.

آیا بودجه سازمان با توجه به ماموریتهای تعریف شده تناسبی دارد؟

روشن است، تهیه اطلاعات پایه زمین‌شناسی و اکتشافی بدون تخصیص اعتبارات لازم امکان‌پذیر نیست و همواره مسئولان این سازمان اذعان داشتند که اعتبارات مصوب تناسبی با وظایف حاکمیتی این سازمان ندارد. به نحوی که با بررسی و مطالعه تطبیقی صورت گرفته در بیش از ۱۷۰ کشور دارنده سازمان زمین‌شناسی، مشخص شده تنها در زمینه اکتشاف مواد معدنی طی 10 سال اخیر به تناسب وسعت و تنوع ماده معدنی، با بیش از ۸۰۰ میلیون دلار کسری بودجه اکتشافی مواجه بوده‌ایم.
خوشبختانه، چندی پیش با پیگیری‌های انجام شده در سازمان برنامه و بودجه و کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی و با پیشنهاد کمیته معدن کمیسیون صنایع و معادن، نمایندگان مجلس شورای اسلامی با اختصاصی شدن و واریز درآمدهای سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور از سال 97 جهت ارائه خدمات زمین‌شناسی، اکتشافی و آزمایشگاهی موافقت کردند. تصویب این قانون به مثابه خبری خوش برای مجموعه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور به حساب می‌آید.
این بودجه در بخش اکتشاف معادن و مطالعات زمین‌شناسی هزینه خواهد شد و با توجه به پیش‌بینی 11 میلیارد تومان درآمد و اختصاص تمام این اعتبارت به همین سازمان موجب رفع بخشی از مشکلات حوزه معدنی خواهد شد.

تخصیص درآمدهای سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با حمایت وزارت صنعت، معدن و تجارت و نمایندگان مجلس شواری اسلامی و همچنین سازمان برنامه‌ریزی و بودجه محقق شده و امید است این سازمان بتواند پروژه‌ها و فعالیت‌های اکتشافی و زمین‌شناسی را نسبت به قبل توسعه دهد و از توانمندی 75درصدی نیروی انسانی متخصص در این مجموعه بیشتر استفاده شود.

اقدامات توسعه ای سازمان در چه حوزه هایی است؟ 

باید خاطرنشان کرد؛ سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور به دنبال ایجاد درآمد جهت پیشبرد برنامه‌های توسعه‌ای است. در همین راستا و برای تحقق این هدف، اقدامات متعددی در دستور کار این سازمان قرار دارد؛ که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به ادامه عملیات اکتشافی محدوده‌های امیدبخش به کمک بخش خصوصی اشاره کرد. برای اجرای سایر خدماتی که اجرای آن‌ها در توان بخش خصوصی نیست نیز باید به دنبال ایجاد درآمد باشد. همچنین باید توجه داشت تا پیش از مصوبه اخیر مجلس، بستر مناسبی برای استفاده از درآمدهای این سازمان در راستای برنامه‌های توسعه وجود نداشت. گنجاندن و تعیین ردیف درآمد اختصاصی برای این سازمان در لایحه بودجه سال ۹۷ کمک بزرگی به این سازمان در جهت انجام وظایف حاکمیتی خواهد کرد.

مطالعات زمین‌شناسی و تهیه اطلاعات پایه در توسعه زیرساخت‌های کشور، طرح‌های توسعه شهری و عمرانی، شناسایی گسل‌های پیرامون کلان‌شهرها و انواع مخاطرات زمین‌شناسی و همچنین جانمایی خطوط انتقال انرژی کاربرد اساسی دارد که بر همین اساس ارائه این خدمات به بخش‌های فعال در این زمینه امری ضروری است تا بدین وسیله با دریافت اعتبارات و انتقال آن به درآمدهای اختصاصی سازمان پروژه‌ها به بهترین نحو انجام شود.

آیا خدمات جدیدی برای متقاضیان در این سازمان تعریف شده است ؟

در گذشته درآمدهای این سازمان به خزانه دولت واریز می‌شد، اعتبارات دریافتی این سازمان از محل این درآمدها اندک بود و با واگذاری یک پروژه، تنها تعهدی به سایر تعهدات دیگر سازمان اضافه می‌شد، بدون آنکه اعتباری به آن تعلق گیرد و لذا سازمان از قبول هرگونه تعهدی که مورد نیاز بود و در برنامه‌های مصوب آن نمی‌گنجید، خوداری می‌کرد.
در حال حاضر بستر فعالیت فراهم شده و متقاضیان بخش‌های خدمات سازمان در بخش‌های دولتی و خصوصی می‌‌توانند با پرداخت هزینه‌ها از این خدمات بهره‌مند شوند و بدین ترتیب خریداران خدمات سازمان مشخص‌تر از گذشته می‌شود.
با رجوع بخش‌های خصوصی و دولتی به سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور و سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های اکتشافی شاهد تغییر و تحول بیشتر در بخش اکتشاف کشور خواهیم بود تا بدین ترتیب ضمن پیش‌روی اهداف بخش اکتشاف بر اساس برنامه ششم توسعه و افق 1404 نیازهای موجود کشور تامین شود.