اختلاف فاحش در تعیین محدوده برخی معادن شهرستان محلات در کاداستر/ وزارت صمت براساس اطلاعات سال ۶۷ و تجهیزات به‌روز نسبت به اصلاح حدود معادن اقدام کند

به گزارش می متالز، تا سال ۹۳ مبنای واگذاری محدوده‌های معدنی در کشور مبنای «کالک» یا نقشه‌ی مبنای کل معادن کشور بوده است که از اواخر این سال سیستم «کاداستر» یا حد نگار برای ثبت محدوده‌ها و به‌عنوان بخشی از طرح ایجاد سامانه اطلاعات مکانی وزارت صنعت، معدن و تجارت عملیاتی شد و به‌عنوان مبنا قرار گرفت.

نمایش برخط محدوده‌های معدنی در کشور، ثبت درخواست‌های اکتشافی در کل کشور به‌طور برخط بدون محدودیت زمانی، صدور پروانه اکتشاف، گواهی کشف و پروانه بهره‌برداری، تمدید پروانه اکتشاف و انتقال آن، ابطال و انتقال یا سلب صلاحیت گواهی کشف، انتقال یا سلب صلاحیت پروانه بهره‌برداری و صدور مجوز برداشت به دلیل بی‌کفایتی ذخیره، ازجمله مواردی است که فهرست خدمات سامانه کاداستر معادن را تشکیل می‌دهد.

اما علیرغم یکپارچه‌سازی اطلاعات محدوده‌های معدنی در کاداستر یکی از مشکلاتی که فعالان و بهره‌بردار حوزه‌ی معدن در رابطه با این سامانه مطرح می‌کنند و البته مسئولین ذیربط آن را یک خطای سیستماتیک عنوان می‌کنند موضوع تناقض در ثبت محدوده‌ها و ثبت مرز و فضای بین حریم‌ها است و مجتمع معدنی سنگ تراورتن «عباس‌آباد» و «باقرآباد» شهرستان محلات ازجمله محدوده‌های معدنی هستند که بهره‌برداران این معادن با توجه به استقرار سامانه حدنگاری در رابطه با بحث حدنگاری و پیاده‌سازی نقشه معادن منطقه دچار سردرگمی و اختلافاتی هستند.

عملیات ساماندهی معادن این مجتمع از سال ۸۵ بر مبنای نقشه‌برداری انجام‌شده در سال ۶۷ از این معادن شروع شد و درنهایت در سال ۸۷ منتهی به تنظیم یک صورت‌جلسه با امضای بهره برداران شد که بر اساس همان صورت‌جلسه مختصات مندرج در پروانه معادن منطقه اصلاح شد اما در سال ۹۵ و با اجرای کاداستر بعد از پیاده‌سازی این محدوده‌های بهره‌برداری اختلافاتی در معادن عباس‌آباد و باقرآباد بین محدوده‌های پیاده شده و وضعیت موجود به وجود آمد.

با بررسی انجام شده مشخص شد که اختلافات به وجود آمده ناشی از یک خطای سیستماتیک عملیات نقشه‌برداری در زمان ترسیم حدود مرزی بوده است و حالا بهره‌برداران در محدوده حریم مرزی معادن و مرزهای مشترک دچار اختلافاتی هستند.

مشکل ساماندهی محدوده‌های معدنی در مجتمع معادن عباس‌آباد و باقرآباد کماکان حل‌نشده است و اگر ساماندهی کاداستر به‌درستی انجام نشود در آینده برای بهره‌برداران و سازمان صمت تبعاتی را به همراه خواهد داشت که عدم توجه به این مسئله و حل نشدن مشکلات این بخش می‌تواند علاوه بر به همراه داشتن مخاطرات ایمنی معضلاتی همچون سوءاستفاده های احتمالی و بعضاً تعطیلی این معادن را به دنبال داشته باشد.

برای بررسی بیشتر ابعاد این موضوع خبرنگار دیارآفتاب با محمد غلامی یکی از کارشناسان فعال در مجتمع معدنی عباس‌آباد به گفتگو پرداخته است که مشروح آن در ادامه آمده است.

خطای سیستماتیک «کاداستر معادن» بروز اختلاف در حدود مرزی معادن را در پی دارد/لزوم تسریع در ساماندهی محدوده های معادن عباس آباد و باقرآباد

محمد غلامی کارشناس بخش معدن با بیان اینکه راه‌اندازی سامانه کاداستر معادن یکی از اقدامات مثبت انجام‌شده طی سال‌های اخیر است گفت: این سامانه باهدف یکپارچه‌‌سازی و ساماندهی محدوده‌های معدنی و دسترسی یکسان و شفاف تمامی افراد به محدوده‌های معدنی و به‌منظور جلوگیری از برخی سو استفاده‌ها ایجاد شد اما در مواردی مشاهده‌شد که برخی محدوده‌های معدنی ازجمله محدوده‌های معادن عباس‌آباد و باقرآباد بر مبنای سامانه کاداستر که در حقیقت طی سال‌های اخیر مبنای واگذاری تمامی محدوده‌های معدنی بوده است با آنچه در پروانه‌های بهره‌برداری سابق آن‌ها وجود داشته اختلافات فاحشی دارد.

وی با شاره به اینکه مجتمع معادن عباس‌آباد مشتمل بر ۶ تعاونی معدنی بوده و به دلیل ویژگی منحصربه‌فرد و وضعیت طبیعی از ابتدای فعالیت خود هیچ حریمی بین معادن وجود نداشته است افزود: در دهه ۹۰ شمسی با ورود سامانه‌های مدیریت یکپارچه وزارت صنعت، معدن و تجارت یا همان کاداستر معادن و لزوم رقومی شدن همه معادن بر یک مبنای واحد، عملیات ساماندهی این مجتمع نیز از سال ۸۵ شروع که درنهایت در سال ۸۷ منتج به تنظیم صورت‌جلسه‌ای گردید که به استناد همان صورت‌جلسه، مختصات‌ مندرج در پروانه بهره‌برداری معادن اصلاح شد.

غلامی ادامه داد: در سال ۹۵ پس از پیاده‌سازی محدوده‌های بهره‌برداری معادن عباس‌آباد و باقرآباد بر اساس توافق‌نامه فی‌مابین، مشخص گردید اختلافاتی بین محدوده‌های پیاده شده و وضعیت موجود و جبهه کارهای استخراجی وجود دارد و با بررسی علل عدم تطابق محدوده‌های ترسیم‌شده بر اساس صورت‌جلسه، مشخص گردیده که اختلاف مذکور ناشی از یک خطای سیستماتیک حاصل از عملیات نقشه‌برداری است که سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی نیز در بازه‌های زمانی متفاوت به این موضوع اشراف کامل داشته و دارد.

این کارشناس معدن اظهار داشت: با عنایت به مکاتبات پیشین با سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی که از سال ۹۵ تاکنون جریان داشته و همگی از اختلاف سیستماتیک در زمان ساماندهی، ترسیم و پیاده‌سازی حدود مرزی حکایت دارد، به نظر می‌رسد این سازمان باید به‌منظور تعیین تکلیف هرچه ‌بهتر محدوده‌های مرزی، با توجه به برخی نکات اساسی موجود در صورت‌جلسه‌ی تنظیمی سال ۸۷ که همان رقومی سازی نقاط قطبی موجود در نقشه‌ی مبنای سال ۶۷ بوده است گام‌های مؤثری در جهت سامان‌دهی محدوده‌های معدنی موردنظر بردارد.

وی با بیان اینکه از سال ۸۷ تا سال ۹۵ تمامی شرکت‌های تعاونی بدون مشکل جدی و خاصی منطبق بر مرزهای میله گذاری شده در سال ۸۷ -مرز موجود- اقدام به استخراج و بهره‌برداری از معادن خود می‌نمودند افزود: نکته حائز اهمیت آن است که از سال ۹۵ که برخی اختلافات مرزی راجع به محدوده‌های معدنی فی‌مابین بهره‌برداران شدت گرفت اقدامات وسیع و قابل‌توجهی توسط مجموعه سازمان و وزارت صمت به کمک انجام برخی عملیات نقشه‌برداری انجام گرفت تا جایی که طی جلساتی سناریوهایی مختلف از قبیل تعیین حدود بر اساس نقاط مندرج در صورت‌جلسه و پروانه‌های بهره‌برداری قبلی صادره، مرز موجود و فعلی کارگاه‌های استخراجی و مرز کاداستر حدود مرزی بر اساس نقشه‌ی مبنای سال ۶۷ از سوی مشاوران، بهره‌برداران و مسئولین فنی معادن جهت ساماندهی محدوده‌ها پیشنهادشده است.

منطقی‌ترین روش  پیاده‌سازی دقیق نقشه‌ی مبنای سال ۶۷ با تجهیزات بروز است

غلامی ادامه داد: حال به نظر می‌رسد یکی از منطقی‌ترین سناریوها در تعیین حد و حدود مرزی در معادن عباس‌آباد و باقرآباد مراجعه به‌صورت جلسه‌ی تنظیمی در سال ۸۷ البته با توجه دقیق به جزئیات مفاد مندرج در آن صورت‌جلسه یعنی در حقیقت همان پیاده‌سازی دقیق نقشه‌ی مبنای سال ۶۷ با استفاده از تجهیزات بروز و بدون کوچک‌ترین خطاهای سیستماتیک نقشه‌برداری است.

این کارشناس معدن ضمن تأکید بر توجه ویژه به تعیین تکلیف وضعیت معادن این مجتمع افزود: طولانی شدن روند تعیین تکلیف و ساماندهی محدوده‌ها و مرزهای معادن عباس‌آباد و باقرآباد علاوه بر دامن زدن به اختلافات مرزی بین محدوده‌های معدنی، ازآنجایی‌که در بخش‌هایی از خط مرزی بین معادن به دلیل عدم تعیین تکلیف خطوط مرزی، هیچ‌گونه کار استخراجی صورت نمی‌گیرد در آینده‌ای نزدیک منجر به بروز خطر ارتفاع ناایمن در خط مرزی معادن خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: پیشنهاد می‌شود باهدف تعیین هر چه سریع‌تر حدود مرزی و ساماندهی محدوده‌های معدنی، وزارت صنعت، معدن و تجارت با کمک شورای عالی معادن کشور و شورای معادن استان، جهت رفع هرگونه شبهه و اعمال‌نظر احتمالی، موضوع مورد ترافع را به کمیته‌ای متشکل از کارشناسان متخصص امر محول نموده تا ضمن احصاء نظرات تخصصی با بررسی تمامی اسناد، مدارک و شواهد موجود و نیز با استفاده از عکس‌های هوایی سنوات قبل و کنونی، تصمیمی با کمترین آسیب و تبعات فنی و اجتماعی در راستای استیفای حقوق تمامی بهره‌برداران اتخاذ گردد.

مجتمع معدنی عباس آباد در ۵ کیلومتری بخش نیم ور شهرستان محلات از توابع استان مرکزی واقع شده است و از  معادن بزرگ کشور به حساب می آید که سنگ معدنی آن بیشتر با زمینه سفید استخراج می شود و به سنگ سفید عباس آباد معروف و مشهور است.

سنگ تراورتن عباس آباد یکی از انواع سنگ های تراورتن است که دارای شهرت بسیار زیادی بوده و به دلیل مزیت های زیادی که دارد از نمونه سنگ های مرغوبی محسوب می شود که مورد توجه بسیاری از معماران و طراحان دکوراسیون واقع شده است.