سه مشکل اساسی اولین تولید کننده فولاد کشور

به گزارش می متالز، ذوب آهن اصفهان اولین شرکت تولید کننده فولاد در کشور ایران و تنها شرکتی است که از تکنولوژی کوره بلند جهت تولید فولاد استفاده می کند. تولید این شرکت در سال 1396 حدود 3.5 میلیون تن و از نوع مقاطع طویل از قبیل تیرآهن، میلگرد و امثال آن بوده است. از این میزان حدود 750 هزار تن به بازارهای خارجی صادر و مابقی در داخل کشور مصرف می شود. متاسفانه از چند سال گذشته مشکلاتی در ذوب آهن به وجود آمده که باعث پیشرفت بسیار کند این شرکت در مقایسه با سایر فولادسازان بزرگ داخل کشور شده است. همواره مشکلات زیادی در صنعت فولاد کشور وجود دارد اما موارد زیر مختص ذوب آهن بوده که باعث شده کمی دورتر از انتظارها واقع شود.

1- اولین و بزرگترین مشکل در ذوب آهن اصرار به استفاده از تکنولوژی متعلق به 30 سال پیش بدون انجام بهینه سازی در تولید و بهره وری بسیار پایین می باشد. امروزه تکنولوژی کوره بلند فقط برای ظرفیت های بالای 5 میلیون تن توجیه اقتصادی دارد در حالیکه ذوب آهن اصفهان با تولید 3.5 میلیون تن اختلاف زیادی با استانداردهای جهانی دارد. با دانستن نیاز مبرم کشور به ریل هنوز ذوب آهن اصفهان که از چند سال پیش برنامه تولید ریل را دستور کار خود قرار داده بود موفق به انجام آن نشده و در برنامه امسال تولید 120 هزار تنی را در دستور کار قرار داده که باید منتظر تحقق آن بود.

2- دومین معضل که شاید به دلیل وضعیت نابسامان اشتغال کشور چندان از مقبولیت برخوردار نباشد بکارگیری نیروی انسانی بسیار بالاتر از حد نیاز است. متوسط استاندارد جهانی به ازاء تولید هر میلیون تن فولاد خام حدود 1500 نفر به طور مستقیم می باشد درحالیکه این تعداد در ذوب آهن به 4700 نفر می رسد که تقریبا 3 برابر استاندارد جهانی است. این امر باعث می شود تا افراد صاحبنظر و متخصص در این مجموعه که می توانندمفید واقع شوند کمتر دیده شوند و فرصت شکوفایی را آنطور که شایسته است، نداشته باشند. به جرات می توان گفت با در نظر داشتن قدیمی بودن تکنولوژی مورد استفاده در ذوب آهن، حدود 30% از این تعداد نیروی انسانی کاملا بلا استفاده هستند و یکی از مهمترین عوامل تاثیر گذار در قیمت تمام شده بالای ذوب آهن و حاشیه سود کم این شرکت دقیقا همین موضوع است. پیشنهاد موجود و قابل اجرا این است که با انجام یک غربالگری کارشناسی، افرادی را که در بخش های تولید، پشتیبانی و ستادی مجموعه واقعا بلا استفاده هستند را در طرح های توسعه ای ذوب آهن و همچنین در صورت احداث واحدهای جدید به طور بهینه مورد استفاده قرار داد.

3- موضوع دیگری که شاید از دید بسیاری از کارشناسان این حوزه مهمترین علت در روند نزولی ذوب آهن باشد، مشکلات سوء مدیریتی است. با مطالعات انجام گرفته بر چند شرکت بزرگ فولادسازی مشاهده شده است که اکثر این شرکت ها از مدیرانی با سابقه مدیریتی 10 تا 30 سال بهره می برند و این در حالی است که در ذوب آهن طی 8 سال 4 مدیر عوض می شود. طبیعی است مدیریت ذوب آهن به فکر تغییر تکنولوژی نخواهد بود. زیرا عملکرد آنها با میزان تولید در زمان مدیریتشان سنجیده می‌شود فلذا اگر مدیری بخواهد مثلا در بحث ارتقاء بهره وری تولید گامی بردارد، یا نمی خواهد و یا نمی تواند اقدامی انجام دهد. با توجه به زمان‌بر بودن سودآوری قابل توجه در صنعت فولاد قطعا بهترین مدیران فولادی دنیا نیز نمی‌توانند در چنین شرایطی کسب موفقیت نمایند. لازم به ذکر است تا زمانیکه این مشکلات در ذوب آهن وجود داشته باشد مشکلات کوچک‌تر غیر قابل حل خواهند بود و باید روز به روز شاهد افول این شرکت کهنه کار که نماد فولاد ایران است باشیم.

مهرداد خمسه - کارشناس سیاست‌گذاری صنعتی