اقتصاد مقاومتی در شرکت مس؛ از اعلام تا عمل

نشست ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی استان کرمان، به میزبانی شرکت مس برگزار شد. «علیرضا رزم‌حسینی» استاندار کرمان، «حمید ذکاءاسدی» معاون سیاسی و امنیتی استاندار کرمان و رابط معین‌های مناطق شش، هفت و هشت، «محمدحسین طالبیان» معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، «علی اسدی کرم»، نماینده مردم شهربابک در مجلس شورای اسلامی، «نصرالله گرامی» مشاور استاندار کرمان، «محمود وفایی» مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان، «حمید ملانوری» فرماندار رفسنجان، «علیرضا اسدی» فرماندار شهربابک، «حسینی‌نژاد» رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان، «عباس سعیدی» رئیس جهاد کشاورزی استان کرمان و جمعی دیگر از مسئولان استانی و همچنین، اعضای ستاد مدیریت اقتصاد مقاومتی شرکت مس، از حاضران در این جلسه بودند.
مهندس «احمد مرادعلیزاده» مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران در سخنانش، بعد از مروری گذرا بر اقدامات و پیشرفت‌ها و دستاوردها، نگاه شرکت مس به «اقتصاد مقاومتی» را تبیین کرد؛ نگاهی که در حد اعلام و شعار نمانده و به اقدام و عمل رسیده است.
بازطراحی مسئولیت اجتماعی به معنای هدایت اعتبارات شرکت به سمت پروژه‌های کامل و طراحی‌شده براساس نیاز منطقه، اولین اقدامی است که در این راستا می‌توان انجام داد و تاثیرات بسیار خوبی برای استان و شرکت مس خواهد داشت

رتبه هشتمِ شرکت‌های برتر معدنی دنیا

مهندس احمد مرادعلیزاده مدیرعامل شرکت مس با بیان این‌که معادن مس موجود در استان کرمان دارای پتانسیل‌های فراوان اقتصادی است، گفت: براساس آخرین اطلاعات موجود، میزان ذخایر مس دنیا بیش از 696 میلیون تن مس محتوا برآورد شده است و ایران با داشتن ذخیره‌ای بیش از 22 میلیون تن مس محتوا، حدود 3/15 درصد از ذخایر معدنی مس جهان را داراست و در بین شرکت‌های برتر معدنی دنیا در جایگاه هشتم قرار دارد.
وی افزود: معدن مس سرچشمه با ذخیره قابل ‌برداشت معدنی 660 میلیون تن با عیار 68/0 درصد مس، معدن مس میدوک با ذخیره قابل ‌برداشت معدنی 180 میلیون تن با عیار 6/0 درصد مس و معدن مس سونگون با ذخیره قابل‌برداشت معدنی 394 میلیون تن با عیار 6/0 درصد مس، از مهم‌ترین معادن فعال ایران هستند.
مرادعلیزاده با بیان این‌که در حال حاضر معادن غیرفعال دیگری داریم که در حال آماده‌سازی هستند، گفت: معدن دره‌آلو، چاه‌فیروزه و دره‌زار در استان کرمان ازجمله معادن غیرفعال هستند که در حال انجام آماده‌سازی آن‌ها و باطله‌برداری هستیم.
وی تصریح کرد: معدن دره‌آلو کارهایش انجام‌شده و در سال آینده نصب تجهیزات کارخانه انجام می‌شود، ولی در زمینه معدن چاه‌فیروزه و دره‌زار، شدیداً با مسأله کمبود آب روبه‌رویم و سعی داریم با اجرای پروژه‌ها و مطالعاتی، این مشکل را برطرف کنیم.

به‌روزرسانی اکتشافات، با برجام

مرادعلیزاده با طرح این پرسش که چرا در طول 12سال گذشته به ذخایر مس در سطح کشور افزوده نشد، گفت: دلیل این امر، نداشتن تکنولوژی‌های پیشرفته اکتشافی و نداشتن دانش لازم بود که با برجام و توافق کشورهای 5+1 بر سر مسأله هسته‌ای، امکان به‌روزرسانی اکتشافات کشور مهیا شد.
وی با تأکید بر این‌که سیاست شرکت، استفاده از آخرین تکنولوژی دنیا و تمرکز روی اکتشافات کانسارهای پنهان، اگزوتیک، اسکارن و کانسارهای عمیق است، افزود: در همین راستا، شرکت ملی صنایع مس ایران پنج جوینت‌فیچر (Joint Venture) اکتشافی در بهترین سطح با شرکت‌ها و دانشگاه‌های مطرح دنیا ایجاد کرد.
مدیرعامل شرکت مس با بیان این‌که در حال حاضر از منظر انجام اکتشافات سطحی در ایران مرکزی مطمئن هستیم، گفت: برای رفتن به عمق و کشف کانسارهای اگزوتیک، با شرکت Jogmec ژاپن، شرکت بین‌المللی Resorvior انگلیسی-کانادایی، شرکت گرجستانی I.M.B جوینت‌فیچرهای خوبی ایجاد کردیم و آن‌ها متعهد شده‌اند که با آخرین تکنولوژی و دانش روز دنیا به انجام اکتشافات عمیق در ایران بپردازند.
وی افزود: علاوه بر این، با همکاری دانشگاه شهید باهنر کرمان و دانشگاه تبریز، دو جوینت‌فیچر با نهاد دانشگاهی UBC کانادا برای انجام اکتشافات عمیق در مناطق جنوب‌شرق و شمال‌غرب ایران ایجاد کردیم.
مرادعلیزاده با اشاره به این‌که این شرکت‌ها از امسال فعالیت‌های اکتشافی خود را در پنج پهنه ایران شروع می‌کنند، گفت: در صورتی‌که این اکتشافات به نتیجه برسند با قدرت می‌توان گفت که ظرف سی سال آینده می‌توانیم بیشتر از 400هزار تن تولید کنیم، و البته همین الان هم با خیال راحت و با این میزان ذخایر موجود، هدف‌گذاری برای تولید 400هزار تن مس را طی سی سال آینده مستمراً تضمین می‌کنیم.
مدیرعامل شرکت مس با اشاره به وجود معادن کوچک در استان کرمان گفت: یکی از رویکردهایی که در قالب اقتصاد مقاومتی می‌تواند به استان کمک کند فعال کردن معادن کوچک با حمایت شرکت مس است.
وی افزود: ما می‌توانیم در حوزه اکتشافات و دانش فنی سایر حوزه‌ها به بخش خصوصی کمک کنیم. طرحی هم در این مورد به وزارتخانه مربوط و استانداری کرمان داده‌ایم که جزئیات کار کاملاً تشریح شده است. در آن طرح، قرارداد خرید تضمینی با این شرکت‌‌ها دیده شده است تا اطمینان خاطری برای فعال کردن آن‌ها باشد.
مرادعلیزاده با بیان این‌که براساس آمارها اکنون حدود 230 معدن کوچک در استان کرمان وجود دارد، گفت: درصورتی‌که این اتفاق بیفتد حدود 10 تا 15هزار شغل در استان ایجاد می‌شود.

تداوم سرمایه‌گذاری در دوران رکود و تحریم

مدیرعامل شرکت مس با بیان این‌که سه سال پیش روند بازنگری در 36 پروژة توسعه‌ای شرکت مس را با رعایت دو اصل توقف پروژه‌های ضرر‌ده و تکمیل پروژه‌های سود‌ده؛ و تکمیل پروژه‌های کمک‌رسان به بهبود شرایط زیست‌محیطی صنعت شروع کردیم، اظهار داشت: توقف این طرح‌ها و حاشیه‌های آن، مهم‌ترین مسأله‌ای بود که در طول مدیریتم برایم ایجاد شد.
وی با بیان این‌که برخی از این پروژه‌ها تبلیغاتی بود، گفت: براساس دو اصل مذکور، موارد مهمی همچون نبود ذخایر قابل‌ اعتماد در بسیاری از اندیس‌ها و معادن معرفی‌شده، ضررده بودن واردات کنسانتره برای کارخانه‌های ذوب و به‌تبع آن احداث پالایشگاه‌های جدید، نیاز به اصلاحات ذوب خاتون‌آباد و ذوب سرچشمه برای حذف آلودگی محیط‌زیست و معضل تولید اسید سولفوریک در واحدهای ذوب مس شناسایی شد که ضرورت بازنگری و توقف برخی از پروژه‌ها را دوچندان می‌کرد.
مدیرعامل شرکت مس درباره نتایج بازنگری در این 36 پروژه گفت: پس از سه مرحله بازنگری پروژه‌ها و براساس میزان ذخیره قطعی موجود در کل کشور، چشم‌انداز شرکت برای دست‌یابی به میزان تولید 420هزار تن مس محتوای معدنی در سال 1398 ترسیم شد.
وی تصریح کرد: بنابراین، با این بازنگری‌ها، جمع پروژه‌های توسعه‌ای صنعت مس در کل کشور به 22 طرح -پنج پروژه در آذربایجان، 15 پروژه در استان کرمان و دو پروژه در سایر مناطق کشور- رسید و علاوه بر آن، انجام برخی طرح‌های زیربنایی در حوزه آب و برق و مشارکت در طرح انتقال آب خلیج‌فارس نیز در دستور کار قرار گرفت که مجموع سرمایه‌گذاری پروژه‌ها بیش از 15هزار و پانصد میلیارد تومان است.
مدیرعامل شرکت مس با تأکید بر این‌که میزان سرمایه‌گذاری شرکت مس در طی این سه سال 3هزار میلیارد تومان بوده است، گفت: این در حالی است که میزان سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده از سال 1385 تا پایان نیمه اول سال 1392 در حدود 3هزار میلیارد تومان بوده که البته این به معنی کم‌کاری مدیران پیشین نیست، ولی سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده از ابتدای نیمه دوم 1392 تاکنون نشان‌دهنده این است که سرمایه‌گذاری شرکت مس در دوران رکود و تحریم و در شرایطی که قیمت‌ها سیر نزولی داشتند، کاهش پیدا نکرده است.

مس، صنعت سبز می‌شود

مدیرعامل شرکت مس با تشریح فعالیت‌های این شرکت در حوزه محیط‌زیست گفت: در حوزه محیط‌زیست با قطعیت می‌توانم اعلام کنم که باعث افتخار استان کرمان است که از محل مصوبه دولت تاکنون 51 میلیون یورو گشایش اعتباری برای کارخانه‌های اسید سرچشمه و اسید خاتون‌آباد باز کردیم.
مرادعلیزاده با اشاره به نقش بسیار مهم این کارخانه‌ها در کنترل آلاینده‌های منطقه سرچشمه و خاتون‌آباد گفت: در حال حاضر، کارخانه اسید سرچشمه در مرحله پیشرفت 45درصدی است و اسید خاتون‌آباد پیشرفت 15درصدی دارد. همچنین کارخانه اسید قدیم سرچشمه که در حال بازسازی بود تا پایان سال به بهره‌برداری می‌رسد و ظرفیتش از 100هزار تن به 300هزار تن خواهد رسید.
وی با بیان این‌که در حال حاضر وضعیت خوبی در حوزه محیط‌زیست داریم، افزود: براساس تعهدی که به دولت داده بودیم، باید با انجام اقدامات محیط‌زیستی تا پایان سال 1396 آلاینده‌ها را کنترل می‌کردیم و به سطح استاندارد می‌رساندیم، ولی با تلاش همکاران‌مان موفق شدیم در سال جاری این تعهد را محقق کنیم.
مرادعلیزاده با اشاره به سایر برنامه‌های در دست اقدام شرکت مس در حوزه محیط‌زیست گفت: از خردادماه سال 1397 با متوقف کردن ذوب خاتون‌آباد برای هشت ماه، اقدام به تعویض تجهیزات این کارخانه می‌کنیم و از اول سال 1398 با راه‌اندازی کارخانه‌های اسید خاتون‌آباد و سرچشمه، منطقه کرمان به یک منطقه سبز تبدیل می‌شود.
مرادعلیزاده با تأکید بر این‌که تبدیل شدن مس منطقه کرمان به یک منطقه سبز، شعار نیست و براساس گزارش‌های موسسه معتبر بین‌المللی آل‌پلن مطرح شده، گفت: کارشناسان این موسسه سال گذشته تمام برنامه‌های محیط‌زیستی ما را بررسی و اعلام کردند که شرکت مس در دنیا جزو 15 شرکت برتر در حوزه محیط‌زیست است و امسال به‌احتمال‌زیاد شرکت مس را به‌عنوان یکی از سه شرکت برتر در اتحادیه اروپا اعلام می‌کنند.
مدیرعامل شرکت مس تصریح کرد: براساس گزارش این موسسه، با انجام اصلاحات ذوب سرچشمه و خاتون‌آباد، علاوه بر جلوگیری از مصرف سوخت فسیلی، از ورود 520هزار مترمکعب گاز CO2 به فضا جلوگیری می‌شود و این دستاورد بسیار مهمی برای شرکت مس است.
مرادعلیزاده با تأکید بر این‌که با این اقدامات، صنعت سبز که به دنبالش بودیم از اول سال 1398 محقق می‌شود، گفت: به خاطر همین رویکرد سبز شرکت مس و انجام این اقدامات بود که این شرکت امسال به‌عنوان عضو افتخاری هیات‌مدیره بنیاد جهانی انرژی برگزیده شد.

قدر آب را به‌خوبی می‌دانیم

مدیرعامل شرکت مس با بیان این‌که «طرح جامع آب» در سال 1379 کلید خورد و 14 پروژه در این زمینه اجرا شده است، گفت: با انجام این اقدامات، متوسط مصرف آب در سرچشمه به شش‌دهم مترمکعب بر تن مس رسیده که تقریباً متناسب با دنیاست.
وی افزود: شرکت مس فهمیده است که برای آب در استان کرمان نمی‌توان قیمت گذاشت و باید به هر طریقی آب را حفظ و صرفه‌جویی کرد؛ در همین راستا، با انجام اقدامات مذکور هم‌اکنون میزان ریکاوری آب در مس منطقه کرمان حدود 70درصد است که میزان بسیار خوبی است.
مدیرعامل شرکت مس در بخش دیگری از سخنانش به جزئیات طرح انتقال آب از خلیج‌فارس اشاره کرد و اظهار داشت: این طرح، یکی از مهم‌ترین‌ طرح‌های ملی است که با هدف شیرین‌سازی و انتقال آب به میزان 150 میلیون مترمکعب به صنایع استان‌های کرمان و یزد و با مشارکت شرکت مس، گل‌گهر سیرجان و مجتمع معدنی چادرملو در حال انجام است.
وی افزود: از این میزان، 40 میلیون مترمکعب آن به استان هرمزگان اختصاص می‌یابد و مابقی آن به استان کرمان -گل گهر و سرچشمه- و چادرملو در یزد منتقل می‌شود.
مرادعلیزاده با بیان این‌که تاکنون 600 میلیارد تومان با مشارکت شرکت مس، گل‌گهر و چادرملو پرداخت شده، گفت: کل سرمایه‌گذاری این پروژه در حدود شش هزار میلیارد تومان است که سرمایه‌گذاری بسیار سنگینی در سطح ملی است، ولی ما با انجام آن به یک توسعه پایدار در منطقه می‌رسیم و برای سال‌‌های متمادی می‌توانیم مسأله کمبود آب را برای صنایع استان کرمان حل کنیم.
مدیرعامل شرکت مس با اشاره به حوزه تولید و برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته، گفت: ما براساس ذخایر قطعی‌مان تولید را منطقی کردیم و امسال برنامه‌ریزی تولید 265هزار تن را داشتم که به‌احتمال‌زیاد به تولید 280هزار تن مس محتوا دسترسی پیدا می‌کنیم.
وی تصریح کرد: این میزان تولید بدون قراضه است و فقط از معدن به‌دست می‌آید و برای سال 96 تولید 285هزار تن را برنامه‌ریزی کرده‌ایم.

نهضتی برای کاهش قیمت تمام‌شده

مرادعلیزاده با بیان این‌که بخشی از مفهوم اقتصاد مقاومتی به مدیریت هزینه‌ها و کاهش هزینه‌ها برمی‌گردد، گفت: مهم‌ترین کاری که طی سه سال گذشته انجام دادیم این بود که با کمک و همدلی همه همکاران‌مان، یک نهضت برای کاهش قیمت تمام‌شده ایجاد کردیم.
وی تصریح کرد: براساس این رویکرد، قیمت تمام‌شده محصولات‌مان را از حدود 5000 دلار به 3700 دلار به ازای هر تن رساندیم که تقریباً متوسط قیمت دنیاست و کاهش چشمگیری محسوب می‌شود.
مدیرعامل شرکت مس با تأکید بر این‌که بخش زیادی از هزینه‌های ما به نیروی انسانی بر‌می‌گردد، گفت: 34درصد از هزینه‌های ما به نیروی انسانی زیاد شرکت مربوط می‌شود، ولی بااین‌حال با سخت‌گیری‌های زیاد از جذب نیروی جدید جلوگیری کردیم و تلاش کردیم هزینه‌های این حوزه را هم مدیریت کنیم.
وی افزود: با همکاری همه مسئولان استان، نمایندگان و ائمه جمعه، نه‌تنها نیروی جدید جذب نشد بلکه نیروی انسانی شرکت را از طریق بازنشستگی یا خروج از شرکت به 18700 نفر رساندیم.

و اما اقتصاد مقاومتی

مدیرعامل شرکت مس با بیان این‌که براساس ساختاری که برای ستاد اقتصاد مقاومتی استان کرمان تعریف‌شده، شرکت مس معین منطقه شش در حوزه اقتصاد مقاومتی است، گفت: ما با مشارکت مردم این منطقه شامل شهرستان‌های شهربابک و رفسنجان و انار، قصد بهبود شرایط و ایجاد تنوع و پویایی اقتصادی در این مناطق را داریم.
مرادعلیزاده با اشاره به طرح ادبیات اقتصاد مقاومتی ازسوی رهبر انقلاب، گفت: توسعه ادبیات اقتصاد مقاومتی در استان کرمان، مدیون شخص آقای رزم‌حسینی استاندار کرمان است و ایشان به نحو شایسته‌ای این ادبیات و مدل را در سطح کشور دارند به پیش می‌برند.
وی در تبیین اقتصاد مقاومتی و نقش معین در این مدل گفت: منظور از اقتصاد مقاومتی در این مدل، افزایش توانایی مقاومت و تاب‌آوری سازمان یا هر سیستمی در برابر تکانه‌ها، تنش‌ها و فشارهای مختلف پیرامونی، علی‌الخصوص اقتصادی است.
مدیرعامل شرکت مس با بیان این‌که براساس برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته درصدد هستیم که اقتصاد مقاومتی را در دو حوزه «مسئولیت اجتماعی در بستر اقتصاد مقاومتی» و «مقاوم‌سازی تولید» در مقابل تنش‌های بازار و فشارهای جهانی به‌پیش ببریم، گفت: این دو محور، هم حوزه‌های درونی شرکت را شامل می‌شود، هم حوزه‌های عمل و اثر شرکت را به‌عنوان فضای رشد و فعالیت شرکت دربرمی‌گیرد.
وی درباره برداشت شرکت مس به‌عنوان معین، از طرح منطقه‌بندی و نقش خود در استان گفت: برنامه‌های توسعه‌ای، برنامه‌های زمان‌بر و مستمری هستند که ممکن است با تغییر اولویت سیستم‌های مدیریتی یا تغییر دولت‌ها، متوقف شده یا تغییر کنند. در طرح منطقه‌بندی استان، هدف از معرفی معین ایحاد یک واحد مرکزی خارج از دولت برای برنامه‌ریزی، نظارت و پیگیری فعالیت‌های مربوط به توسعه منطقه بوده است.
مرادعلیزاده با بیان این‌که در این مدل، با انتخاب و مشارکت شرکت مس به‌عنوان معین منطقه شش استان کرمان، تأثیرات زیادی ایجاد خواهد شد، اظهار داشت: بازطراحی مسئولیت اجتماعی به معنای هدایت اعتبارات شرکت به سمت پروژه‌های کامل و طراحی‌شده براساس نیاز منطقه، اولین اقدامی است که در این راستا می‌توان انجام داد و تاثیرات بسیار خوبی برای استان و شرکت مس خواهد داشت.
مدیرعامل شرکت مس درباره محورهای توافق‌شده با مدیریت استان در زمینه اجرایی‌سازی برخی پروژه‌ها در این سه شهرستان گفت: در شهرستان شهربابک به‌دنبال تقویت گردشگری با محوریت روستای میمند و تعریف یک محور گردشگری در کل منطقه هستیم. همچنین پروژه اصلاح نژاد دام که طی دوسال گذشته و با همکاری دانشگاه تهران در حال انجام بوده، ادامه خواهد یافت و سامان‌دهی بازار فیروزه از طریق آموزش تراش و بازاریابی جهانی برای برندسازی «فیروزه شهربابک» در قالب طرحی پیگیری خواهد شد.
وی افزود: علاوه بر این، از مطالعات سامان‌دهی بازار آب در شهربابک و ایجاد زمینه مدیریت خودانگیخته منابع آبی و حفظ ثروت در منطقه نیز حمایت خواهیم کرد.
مرادعلیزاه با بیان این‌که یکی دیگر از اهداف ما در شهرستان شهربابک، تقویت عدالت آموزشی با تأکید بر آموزش‌های پیش از دبستان و در سنین چهار تا شش‌سالگی است، گفت: درصدد هستیم تا از این طریق و آموزش مربیان پیش‌دبستانی، یک نظام هماهنگ و مدرن آموزش را برای بچه‌های پیش‌دبستانی ایجاد کنیم تا تأثیر مثبتی بر روی کودکان بگذاریم؛ چراکه بیشترین تأثیر آموزشی بین سنین سه تا شش سال است.
مدیرعامل شرکت مس، «صندوق‌های ریسک‌پذیر محلی» را یکی دیگر از اهداف این شرکت در ستاد مدیریت اقتصاد مقاومتی عنوان کرد و اظهار داشت: این صندوق‌ها با هدف تأمین اعتبارات مالی و سایر حمایت‌های موردنیاز کارآفرینان منطقه ایجاد می‌شوند تا از این طریق، زمینه‌های اشتغال و توسعه پایدار را ایجاد کنیم.
مرادعلیزاده درباره پروژه‌های اقتصاد مقاومتی در شهرستان رفسنجان و انار گفت: در رفسنجان با تشکیل کمیته عملیاتی‌سازی درصدد استفاده از ظرفیت‌های منتج از همایش «رفسنجان؛ تلاش، تدبیر، توسعه» هستیم. علاوه بر این، در مرحله اول سه طرح عملیاتی نیز تعریف و اجرایی شده است: بازسازی لاستیک‌های فرسوده کامیون‌های سنگین، و ایجاد سایت تعمیر و نگه‌داری کامیون‌های بلاز و تولید گلوله فولادی. دو طرح سامان‌دهی بازار آب و حمایت از عدالت آموزشی، پروژه‌های دیگر اقتصاد مقاومتی در رفسنجان خواهند بود.
مدیرعامل شرکت مس با اشاره به برنامه‌های ستاد اقتصاد مقاومتی در شهرستان انار گفت: تاکنون کار عملی در این شهرستان انجام نشده است و برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفته تا با ایجاد صندوق‌های خرد اعتباری و تقویت عدالت آموزشی، باعث پیشرفت و پویایی این شهر بشویم.
وی در پایان، شرط لازم برای اجرای تمامی این طرح‌ها را همرامی مردم و مسئولان دانست و گفت: در بحث‌های جدید که اقتصاد مقاومتی هم از آن‌هاست، فرهنگ‌سازی نقش مهمی دارد. در ستاد مدیریت اقتصاد مقاومتی هم یک واحد «گفتمان‌سازی» و ایجاد ادبیات اقتصاد مقاومتی تعریف شده است، تا با استفاده از تمام ظرفیت‌های رسانه‌ای و ترویجی، راه را برای اجرای پروژه‌ها هموار کند. تمام بخش‌های ستاد به صورت هیأت‌عاملی اداره خواهد شد، اما این گفتمان‌سازی به دلیل اهمیتش به صورت متمرکز و مستقیم در نظر گرفته شده و تیم خوبی هم برای آن دیده شده است تا هم از ظرفیت ائمه محترم جمعه و تریبون‌های موجود استفاده شود و هم روش‌های روز دنیا در این راه به‌کار گرفته شوند.