پراید هنوز 2500 دلار وابستگی ارزی دارد/ بازنده واقعی فقط مصرف کننده است

به گزارش می متالز، عده ای معتقدند بازارسازی و رانت گسترده‌ای که در صنعت خودرویی ایران شکل گرفته باعث شده تا هیچ راهکاری تا امروز مانع از صعود غیرمنطقی قیمت‌ها نشده و تمام دستورالعمل‌ها یا صورتجلسه‌ها تنها کاغذی بی‌فایده برای درد مشترک مصرف‌کنندگان یعنی کیفیت پایین و قیمت غیرمنطقی شناخته شده است.

در این زمینه ایراسین گفت‌وگویی با مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو داشته که در ادامه می‌خوانیم، تا گوشه‌ای کوچک از مشکل اصلی صنعت خودرویی کشورمان را دریابیم و ببینیم جریانسازی و بازارسازی از سوی تولیدکنندگان چطور در ایران باعث زیان خریداران شده است.

شرایط بازار را امروز منطقی و واقعی می‌دانید؟

خیر؛ این شرایط در بازار ایران هیچ منطق و اصولی را پیروی نمی‌کند مگر سودجویی و انحصار که خودروسازان داخلی از آن بهره‌مند شده‌اند. من معتقدم این شرایط تنها زمانی از بین می‌روند که انحصار در خودروسازی ایران حذف شود و بازاری آزاد و رقابتی شفاف در این زمینه وجود داشته باشد.

گرانی قیمت‌ها را پس از همین انحصار مورد نظر شماست؟

بله؛ قطعا ببینید البته این روندی کاملا پیچیده دارد که بارها در این زمینه صحبت کرده‌ایم و البته موضوع تحقیق و تفحص مجلس هم در گذشته بوده است. سلسله‌ کارهایی انجام می‌شود که نتیجه حال حاضر است. ببینید عرضه کم، بازارسازی و البته انحصار و یکه‌تازی در این زمینه همه و همه عواملی هستند که کیفیت و قیمت را تحت تاثیر قرار داده است. البته فراموش نکنیم که گرانی خودرو را می‌توان از منظر تیراژ هم بررسی کرد خوب این موضوع کاملا طبیعی است که وقتی تیراژ کم باشد قیمت تمام شده بالا می‌رود.

منظور شما دپوی خودروها در پارکینگ است؟

به نکته خوبی اشاره کردید، ببینید این خودروها در پارکینگ احتمالا واقعا ناقص هستند اما این مشکل بدون تردید ساختگی و هدفمند است. اجازه دهید به شما بگویم که مشکل اینجاست که اکنون دو خودروساز بزرگ کشورمان تک سورس (تامین کننده واحد) هستند و اغلب قطعات بخصوص قطعات حساس و مهمی مثل ایربگ، کامپیوتر یا مواردی از این دست تنها از یک شرکت خاص تامین می‌شود که اتفاقا می‌بینیم اعضای هیات مدیره این قطعه‌ساز ارتباطی کاملامعنا دار با هیات مدیره خودروساز دارند، خوب حالا من از شما سئوال می‌کنم عدم تحویل قطعه به خودروساز و زمینگیر شدن محصولات کف کارخانه کار سختی است؟ بنظر شما نمی‌توان هدفمند برنامه‌ریزی کرد تا از آب گل‌آلود ماهی بزرگ گرفت؟

شما بارها در مصاحبه‌ها به موضوع انحصار اشاره کردید، کمی در این زمینه توضیح دهید.

برای اینکه به پاسخ این سئوال برسیم کافی است که به روند ممنوعیت واردات خودرو دقت کنیم. موضوع حمایت از تولیدات داخلی اگرچه شعار بسیار زیبا و قابل دفاعی است اما واقعیت امر حمایت از تولیدکننده داخلی نیست. زمانی از تولید داخلی حمایت می‌کنیم که این تولیدکننده بتواند محصولات خود را با ارتقاء کیفیت در سطح بازارهای بین‌المللی بفروشد، اما واقعا درباره محصولات ایران این اتفاق افتاده است؟خوب حالا برسیم به موضوع انحصار وقتی واردات خودرو ممنوع شد مشتری ایرانی آیا چاره‌ای جز تن دادن به خودروهای داخلی دارد؟ اگر واقعا قصد حمایت داریم بهتر است اجازه واردات بدهیم تا خودروساز در رقابت واقعی خود را امتحان کند و درصورت وجود مشکلات آن را برطرف کند. اما اکنون انحصار کامل است.

به موضوع تولید داخلی یا داخلی سازی اشاره کردید، به نظر شما موضوع داخلی سازی اکنون اجرایی شده است؟

هر ایرانی و هر فردی که به صنعت ایران علاقه داشته باشد قطعا از این روند حمایت می‌کند، اما نکته اینجاست که براساس اطلاعاتی که در تحقیق و تفحص مجلس به آمده مشخص شده است برخی شرکت‌های تامین کننده قطعات ظاهرا تولید داخلی قطعات داشتند اما با تولید قطعات در کشور چین و بسته بندی به نام ایران آنها را وارد کرده‌اند پس هیچ داخلی سازی دقیقی انجام نشده و شاهد مثال این موضوع هم را می‌توانیم بر بروز مشکلات در تحریم‌ها اشاره کرد. هرچند نباید فراموش کنیم که بسیاری از قطعات داخلیبراساس مواد اولیه وارداتی تولید می‌شوند. به عنوان مثال پراید بعد از سه دهه تولید در ایران هنوز 2500 دلار وابستگی ارزی دارد. این داخلی سازی هم دستخوش رانت و سودجویی شده است. برای اینکه به این واقعیت برسید کافی است روابط دانشگاه‌ با خودروسازی ایران را بررسی کنیم.

بازگردیم به موضوع کاهش تولید؛ نیاز بازار ایران چنددستگاه خودرو است و چقدر خودرو وارداتی داشتیم؟

براساس آمارهایی که در اختیار داریم ایران حدود سالانه یک میلیون و دویست هزار دستگاه خودرو نیاز دارد که از این میزان حداکثر در خوشبینانه‌ترین حالت 80 هزار دستگاه سهم خودروهای وارداتی بوده است. سهم بازار وارداتی‌ها بسیار ناچیز استدرحالی که همیشه بهانه ممانعت از واردات حمایت از تولید داخل بوده است.

گاهی موضوع مدیریت منابع ارزی برای واردات خودرو نیز مطرح شده است، شما با این موضوع موافق هستید؟

ببینید واقعیت امر اینجاست که واردکنندگان مجاز خودرو هرگز وابسته به دلارهای دولتی یا مواردی از این دست نبوده‌اند، این واردکنندگان همواره با درنظر گرفتن مبادلات تجاری مجازی که انجام می‌دهند منابعی خارج از ایران داشتند که از آنها برای تامین ارز مورد نیاز واردات خودرو استفاده کرده‌اند پس من این بهانه را هرگز قبول ندارم.

بازگردیم به رانت خودرویی، خودروسازان همواره از دولت به بهانه حفظ اشتغال کمک دریافت کرده‌اند، واقعا اشتغال در این صنایع اینقدر مهم است؟

اصولا در صنعت خودرو اشتغال مطرح است اما اشتغال در صنعت خودرویی ایران منطقی نیست، از آنجایی که سایه سنگین دولت در این صنعت دیده می‌شود سهم پرسنل و تعداد آن هیچ منطقی ندارد، به همین دلیل خودروسازان همیشه بهانه دارند که از دولت سوء استفاده کنند. یک نکته هم بد نیست مسئولان توجه داشته باشند که با توجه به کیفیت محصولات تولید شده و تعداد تلفات جاده‌ای به تناسب تعداد مشاغل چقدر است؟ من پاسخ این سئوال را ارجاع می‌دهم به سخنان یکی از نمایندگان در مجلس و البته گزارش تحقیق و تفحص مجلس از صنعت خودرو. واقعیت امر این است که بازنده واقعی فقط مصرف کننده است.