گواهی سپرده کالایی، روشی نوین برای معامله محصولات پتروشیمی

به گزارش می متالز، گواهی سپرده محصول پلی‌اتیلن سنگین بادی BL۳ تولیدی یک‌مجتمع پتروشیمی در حالی در اسفند ماه جاری عرضه شد و مورد معامله قرار گرفت که این مورد، اولین گواهی سپرده کالایی در صنعت پتروشیمی محسوب می‌شود.

مکانیزم این گواهی به‌گونه‌ای است که مقدار محصول قابل معامله در هر گواهی سپرده کالایی یک کیلوگرم است و برای تحویل گرفتن کالا از انبار لازم است حداقل به میزان هزار کیلوگرم گواهی سپرده کالایی از سوی مالک ارائه شود؛ در صورت مالکیت کمتر ازاین مقدار، لازم است گواهی سپرده لازم تا وزن مذکور، از طرف فرد متقاضی تحویل از بازار معاملات گواهی سپرده کالایی خریداری شود.همچنین شیوه معامله این گواهی سپرده کالایی به‌صورت حراج تک قیمتی است؛ از این رو کلیه معاملات با یک قیمت در پایان دوره سفارش‌گیری انجام می‌شود و با توجه به شیوه معاملات ناپیوسته، دارایی کلیه خریداران در پایان روز از حالت گواهی سپرده کالایی خارج می‌شود و در صورت نیاز به تبدیل مجدد به گواهی سپرده کالایی برای عرضه، لازم است درخواست به انبار ارسال شود.نکته قابل توجه این است که طبق اطلاعیه صادره از سوی بورس کالای ایران، در زمان تسویه وجه معامله، علاوه بر وجه معامله و کارمزدهای معمول، مالیات بر ارزش افزوده نیز از خریدار دریافت شده و توسط اتاق پایاپای به حساب فروشنده واریز خواهد شد. افزون بر این، معاملات گواهی سپرده کالایی این نماد، دارای معاملات ثانویه نبوده و به ازای هر معامله، مالیات ارزش افزوده به همراه وجه معامله توسط خریدار پرداخت می‌شود.

شورای عالی بورس و اوراق بهادار در تاریخ ۱۲/ ۰۳/ ۱۳۹۳ گواهی سپرده کالایی را به‌عنوان ابزار مالی قانون بازار اوراق بهادار، شناسایی و تصویب کرد.بر‌اساس این مصوبه «گواهی سپرده کالایی اوراق بهاداری است که موید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالا است و پشتوانه قبض انبار استانداردی است که توسط انبارهای مورد تایید بورس صادر می‌شود.» در دستور‌العمل‌های مصوب مربوط به گواهی سپرده کالایی، انبار مکان فیزیکی حفاظت شده و محدوده معینی است که به منظور دریافت و نگهداری کالای سپرده گذاران اختصاص داده شده و بر اساس ضوابط و الزامات مورد تایید شرکت بورس کالا قرار گرفته و با عنوان انبار تحت نظارت پذیرفته شده است.مالک کالا در ازای تحویل کالا که قبلا مورد تایید شرکت بورس کالای ایران قرار گرفته است به انبارهای مورد تایید با مشخصات اشاره شده، گواهی سپرده (قبض انبار) از انباردار دریافت می‌کند و مسوولیت نگهداری کالا برعهده انباردار بوده و درصورت ورود هر گونه خسارت به کالای سپرده شده به هرعلت، انباردار مسوول جبران خسارت وارد شده به زیان دیدگان است؛ انباردار نیز در چارچوب سقف مصوب بورس هزینه انبارداری خود را در زمان تسویه معاملات دریافت می‌کند.

دارنده گواهی سپرده کالایی با مراجعه به یکی از کارگزاران دارای مجوز درخواست فروش گواهی سپرده کالایی محصول خود را در بورس ارائه می‌کند؛ از آنجا که گواهی سپرده کالایی دارای ماهیت اوراق بهادار است، معاملات این دسته از ابزارهای تامین مالی در تابلوی بازار بورس و اوراق بهادار معامله می‌شود. نکته دیگر اینکه، هر کدام از انبارهای تایید شده دارای نمادی در بازار بورس است و کارگزاران باید با توجه به درخواست صاحب گواهی سپرده کالایی، سفارش را وارد سامانه معاملات کنند.انتقال مالکیت گواهی سپرده کالایی در روز انجام معامله در کد معاملاتی فروشنده و خریدار به‌صورت مکانیزه ثبت می‌شود و خریدار گواهی سپرده کالایی باید ظرف دو روز کاری پس از انجام معامله (T+۲) مبادرت به تسویه حساب و واریز مبلغ خرید به حساب کارگزاری خریدار کند و کارگزار فروشنده باید ظرف دو روز کاری پس از معامله مبلغ حاصل از فروش را به حساب فروشنده واریز نماید.در پایان این گزارش می‌افزاید، هر گواهی سپرده کالایی محصول پلی‌اتیلن سنگین بادی این مجتمع پتروشیمی ۱۳ اسفند ماه جاری به قیمت ۵۶ هزار و ۶۰۰ ریال مورد معامله قرار گرفت و ۴۴ هزار گواهی معادل ۴۴ هزار کیلوگرم (۴۴تن) از این محصول در بازار دادوستد شد و ارزش معاملاتی بیش از دو میلیارد و ۴۹۰ میلیون ریال را رقم زد.همچنین تقاضای خرید گواهی سپرده ۴۴ هزار کیلوگرم از این محصول نیز به قیمت ۵۵ هزار و ۵۰ ریال در سامانه معاملات به ثبت رسید؛ اما معامله‌ای در این قیمت انجام نشد. انبار شرکت بازرگانی پتروشیمی به ظرفیت ۲۰۰ هزار کیلوگرم محصول نیز برای انبارداری محصول پلی‌اتیلن سنگین بادی تولیدی پتروشیمی جم معرفی و پذیرش شده است.پیش ازاین نیزمدیرعامل پیشین شرکت تاپکو درخصوص عرضه اولین گواهی سپرده کالایی در صنعت پتروشیمی توسط پتروشیمی جم، با اشاره به اینکه یکی از دغدغه‌های صنعت پتروشیمی در شرایط فعلی، عرضه و رساندن محصولات به دست تولیدکنندگان خرد است، گفت: این تولیدکنندگان کوچک همواره با دغدغه تامین مواد اولیه برای بنگاه‌های خود روبه رو هستند.