بهره‌گیری ناقص صنایع معدنی از یوزانس داخلی

به گزارش می متالز، البته این راهکاری است که در ایران نه از سوی مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و نه از سوی بانک‌ها چندان مورد استقبال قرار نگرفته است.

یوزانس چیست؟

یوزانس نوعی اعتبارات اسنادی است که در آن فروشنده کالا به خریدار مهلتی می‌دهد تا بتواند در این فاصله وجه اعتبار را بپردازد. در مواردی که فروشنده، حاضر به قبول معامله یوزانس نمی‌شود، یک موسسه مالی یا بانک تجاری ثالث وارد جریان داد و ستد شده و وجه اعتبار را به فروشنده می‌پردازد تا در سررسید، بهره و اصل یوزانس را از خریدار دریافت کند.

یوزانس داخلی را تقویت کنیم

برای رونق‌بخشی به صنایع به‌ویژه صنایع معدنی می‌توان یوزانس داخلی را راه‌اندازی کرد و رواج داد. این مطلب را دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت مواد نسوز کشور عنوان و اظهار کرد: برای رونق بخشیدن به تولیدات داخلی باید بتوانیم از تسهیلات بانکی بیشتر استفاده کنیم. بانک‌ها باید تلاش کنند نقدینگی و سرمایه در گردش واحدهای تولیدی را تامین کنند. سرمایه در گردش واحدهای تولیدی در سطح بسیار پایینی قرار دارد. نقدینگی کشور در بخش تولید زیاد نیست و بیشتر در دست صرافان و دلالان قرار دارد. تولید به‌شدت از کمبود نقدینگی در رنج است و یکی از کارهایی که در این زمینه می‌توان انجام داد، این است که یوزانس داخلـی را راه‌اندازی کرد و رواج داد.
علی حسین زاویه در ادامه، با توضیح‌های بیشتر درباره یوزانس خاطرنشان کرد: در یوزانس کالایی سفارش داده می‌شود که پول آن را بانک می‌پردازد و خریدار به بانک بدهکار می‌شود، در نتیجه با شرایط ویژه‌ای این بدهی را به بانک بازپرداخت می‌کند. در حقیقت با این روش، خریدار و فروشنده مشکل نقدینگی نخواهند داشت و بانک در این بین واسطه خواهد شد تا پولی را از خریدار دریافت کند و درصدی را از فروشنده بگیرد تا تعامل بهتری بین تولیدکننده و مصرف‌کننده ایجاد شود.
وی تاکید کرد: زمانی که بین خریدار و فروشنده با بانک‌ها تفاهمنامه منعقد می‌شود، روند تسهیلات‌دهی برای هر دو طرف یعنی تولیدکننده و مصرف‌کننده بهتر میسر می‌شود.
دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت مواد نسوز کشور در پاسخ به این پرسش که با نوسان نرخ دلار، آیا یوزانس می‌تواند برای صنایع مفید واقع شود، عنوان کرد: این نوع تسهیلات‌دهی در حقیقت پیرو بازار است و از این‌رو نوسان نرخ ارز بر آن تاثیرگذار نخواهد بود. در حقیقت رابطه مبادله‌ای بین خریدار و فروشنده به وسیله بانک شکل می‌گیرد و ربطی به نوسان نرخ ارز نخواهد داشت. برای نمونه، شرکت فولادی از تولیدکننده نسوز به‌طور مستقیم خرید نمی‌کند و بانک را رابط قرار می‌دهد که هم برای خریدار و فروشنده و هم برای خود بانک مزایایی دارد.
زاویه در پاسخ به این پرسش که بانک‌ها در کشور ما تا چه اندازه تمایل به تقویت یوزانس دارند، عنوان کرد: اگر بانک‌ها به سمت راه‌اندازی و تقویت یوزانس پیش بروند در حقیقت همت به بانکداری گماشته‌اند اما چون این کار در ابتدای راه، پرزحمت است بانک‌ها تمایلی به این سمت و سو ندارند، در حالی که با این روش سرمایه بیشتری به سمت بانک‌ها کشیده می‌شود و نقدینگی سرگردان در بازار نیز به سمت بانک‌ها کشیده خواهد شد.

بانک‌ها تمایل به همکاری ندارند

دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت مواد نسوز کشور در پاسخ به این پرسش که صنعت نسوز تا چه اندازه از یوزانس بهره گرفته است، عنوان کرد: در این صنعت یوزانس چندان مورد استفاده قرار نگرفته است چراکه بانک‌ها تمایل چندانی برای پیش رفتن به چنین سمت و سویی ندارند. البته بانکداری در کشور ما بیشتر به بنگاهداری و صرافی تمایل دارد.
وی در ادامه افزود: تولیدکنندگان داخلی از یوزانس‌های خارجی بیشتر بهره‌مند می‌شوند و اگر ما در ردیف تحریم‌ها قرار نمی‌گرفتیم بدون شک بیشتر از این هم می‌توانستیم از یوزانس خارجی بهره‌مند شویم.
علاوه بر این اگر امریکا از برجام خارج شود ممکن است از این یوزانس‌های متداول که هم‌اکنون استفاده می‌کنیم دیگر نتوانیم بهره‌مند شویم.

واحدها، اعتبار مالی برای یوزانس ندارند

درباره شیوه استفاده از یوزانس در صنعت فولاد و تمایل صنعتگران به این روش به سراغ تولیدکنندگان فولاد رفتیم.
در این زمینه، سیدرضا شهرستانی، عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران اظهار کرد: بیشتر شرکت‌های فولادی در بالادست، فروش خود را از طریق یوزانس انجام می‌دهند و البته مقدار و حجم بیشتر آن مربوط به واحدهایی است که اسلب و بیلت تولید می‌کنند و بخشی هم مربوط به نوردکاران می‌شود وگرنه در محصولات نهایی، تولیدکنندگان از یوزانس استفاده‌ای نمی‌کنند. شهرستانی در ادامه یادآور شد: چند شرکت در زمینه فولاد از طریق یوزانس، محصولات خود را بیشتر به فروش می‌رسانند که مهم‌ترین آنها شرکت فولاد مبارکه اصفهان و شرکت فولاد خوزستان است. وی ادامه داد: البته اگر تولیدکنندگان در صنایع بتوانند از یوزانس استفاده کنند، مفید واقع می‌شود اما بسیاری از تولیدکنندگان با مشکلاتی چون چک برگشتی و مالیات ۹درصد ارزش افزوده روبه‌رو هستند و این مسائل سبب شده که تولیدکننده واجد شرایط برای استفاده از یوزانس، انگشت‌شمار باشند. نداشتن اعتبار مالی سبب شده است که دست و پای برخی تولیدکنندگان بسته شود. بنابراین با توجه به نبود اعتبار مالی، بانک‌ها چندان تمایلی به استفاده از یوزانس ندارند. عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در ادامه یادآور شد: البته برای اینکه شرایط استفاده از یوزانس برای صنایع مهیا شود، دولت باید بدهی‌های شرکت‌ها را معلق کند و تنفسی بدهد تا طرح‌ها با اعتبار جدید، راه‌اندازی شوند هرچند در شرایط فعلی، وضعیت مالی و اعتباری دولت چندان مطلوب به نظر نمی‌رسد و امیدی به یوزانس هم نمی‌توان داشت، به‌ویژه این روزها که نرخ دلار با نوسان بسیاری همراه شده است.

آلومینیومی‌ها تمایلی به استفاده از یوزانس ندارند

در صنعت آلومینیوم که تولیدکنندگان بالادست آن ۲ یا ۳ تولیدکننده بیشتر نیستند، تمایلی به استفاده از یوزانس ندارند. این مطلب را امیرحسین بابایی، تولیدکننده آلومینیوم عنوان و در ادامه اظهار کرد: یوزانس اعتباری است که فروشنده به خریدار می‌دهد و فروشنده با بانک توافق می‌کند به مدت حداکثر ۱۲۰ روز پولش را دریافت کند. برخی مشتری‌های داخلی به‌ٌصورت انگشت‌شمار از یوزانس داخلی استفاده می‌کنند اما در حالت کلی، یوزانس داخلی در وضعیت مطلوبی قرار ندارد.
وی ادامه داد: در صنعت آلومینیوم ۲ شرکت ایرالکو و المهدی، آلومینای مورد نیاز خود را باید از خارج تامین کنند. این واحدها در صنایع بالادست آلومینیوم مدعی هستند که برای واردات مواد اولیه خود نیاز به پول نقد دارند، از همین رو باید فروش داخلی خود را نقدی انجام دهند و با توجه به این شرایط، از یوزانس داخلی چندان استقبال نمی‌کنند. البته هر تولیدکننده‌ای در پایین‌دست تمایل دارد از یوزانس بهره‌مند شود، اما موضوع دیگر در این زمینه، نرخ بهره داخلی است چراکه وقتی از یوزانس خارجی استفاده می‌کنید با توجه به اینکه نرخ بهره در سایر کشورها در سطح پایینی قرار دارد و سود بهره بلندمدت تسهیلات آنها در نهایت ۴درصد تعریف شده است، از یوزانس خارجی هم با بهره ۳ تا ۴درصد می‌توان استفاده کرد. بابایی ادامه داد: اما در ایران نرخ بهره سالانه زیاد است و به ۱۵درصد و برخی مواقع تا ۲۰درصد نیز می‌رسد. بنابراین تعیین نرخ بهره یوزانس، اصل مهمی برای استفاده‌کنندگان به‌شمار می‌رود اما اگر مانند وام‌های بانکی بین ۸ تا ۱۰ درصد بهره داشت، موثر واقع می‌شد و مورد استقبال بیشتری قرار می‌گرفت.

کلام پایانی

یکی از موضوع‌هایی که می‌تواند به چرخش صنایع در کشور کمک کند، از رهگذر ارتباط تنگاتنگ بین صنایع با بانک‌ها شکل می‌گیرد؛ موضوعی که در کشور ما نادیده گرفته شده است. صنایع در قالب یک زنجیره، هر یک تنها به فکر حلقه‌ای هستند که در آن قرار گرفته‌اند و بانک‌ها نیز بیش از اینکه بانکداری کنند به فکر بنگاهداری هستند. تا زمانی که این زنجیره معیوب ادامه‌دار باشد، چرخ صنایع، مسیر رشد و توسعه را در پیش روی خود هموار نخواهد یافت.