نظام توزیع متهم اصلی گرانی سیمان

به گزارش می متالز، موج گرانی‌ها پس از عبور از بسیاری از کالاها، این بار به بازار سیمان رسیده است. بر اساس اعلام انجمن سیمان ایران در تاریخ ۱۸ مهرماه (جمعه) امسال، سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان با افزایش قیمت سیمان پاکتی موافقت کرد البته این در حالی است که پیش از آن‌هم با افزایش نرخ این مصالح ساختمانی مواجه بودیم.

در این اطلاعیه که از سوی انجمن صنفی سیمان ابلاغ‌ شده، آمده است: با توجه به پیگیری‌های مستمر انجمن و پس از هماهنگی با ریاست محترم سازمان حمایت مصرف‌ کنندگان و تولید کنندگان و با توجه به روند افزایشی قیمت کیسه‌های پروپیلن که ناشی از افزایش قیمت‌های مواد پتروشیمی است، موضوع افزایش نرخ‌های سیمان پاکتی مورد موافقت سازمان مزبور قرار گرفت و مراتب به ۳۱ استان ابلاغ گردیده است.

حال با توجه به افزایش قیمت سیمان در کشور احتمال می‌رود قیمت مسکن نیز با افزایش قیمت مواجه شود زیرا سیمان به‌عنوان یکی از مصالح اصلی ساختمان‌سازی بوده و خواه‌ناخواه بر نرخ مسکن تأثیرگذار است.

موضوع قابل‌ توجه درباره سیمان این است که این محصول در کشور بیش از نیاز تولید می‌شود اما اینکه با چه دلایلی نرخ آن افزایشی شده است، مبحثی است که فعالان و مسئولان این عرصه در پاسخ به آن از دلایل مختلفی نام می‌برند.

افزایش قیمت مواد اولیه تولید سیمان

به عقیده کارشناسان، هزینه تمام‌ شده در صنعت سیمان همانند سایر صنایع، تابع شرایط اقتصادی کشور است. در سال‌های گذشته قیمت مواد اولیه و لوازم و قطعات یدکی مورد مصرف در فرآیند تولید سیمان در کشور افزایش یافته و واضح است که این روند قیمت رشد بهای سیمان را در پی دارد.

عبدالرضا شیخان، رئیس انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان در رابطه با این گرانی می‌گوید: با توجه به افزایش قیمت سایر محصولات مورد نیاز در ساخت‌وساز، ضرورت دارد که قیمت سیمان نیز با نیاز بازار به قیمت سایر مصالح ساختمانی به تعادل برسد.

این فعال صنعتی تصریح می‌کند: زمانی که سایر الزامات در ساخت‌وساز با افزایش چند ده درصدی قیمت مواجه شده است، مصرف‌ کننده نیاز خود را با خرید سیمان به‌عنوان جایگزین ارزان و آسان مرتفع می‌کند که این عاملی برای گرانی سیمان در بازار خواهد شد.

به عبارتی واضح درحالی‌که طی سال‌های گذشته عرضه سیمان بیشتر از تقاضای آن بوده است، امروز برخلاف این رویه تقاضای سیمان به دلیل گرانی آهن و فولاد افزایش‌ یافته است.

به‌نحوی‌که مصرف سیمان به دلیل ارزان‌تر بودن نسبت به سایر مصالح کاربردی در ساخت‌وساز و باارزش مصارفی بالا، نظر انبوه‌سازان را به خود جلب کرده و از این‌ رو میزان مصرف سیمان افزایش‌ یافته است.

برخی دیگر هم بر این باورند، اصلی‌ترین دلیل برای گرانی سیمان دلالانی هستند که ورودشان به هر بازاری همراه با بروز نابسامانی است. این دلالان با کسب سود غیرعادلانه از تجارت سیمان منجر به ورشکستگی کارخانه‌ها و مصالح‌فروشی‌ها می‌شوند.

تولید مازاد سیمان در کشور

به گفته ناصر محمدی، رئیس اتحادیه مصالح ساختمانی اصفهان، نرخ سیمان پاکتی نسبت به هفته گذشته گران‌تر شده و قیمت هر تن سیمان ۴۰ هزار تومان افزایش یافته است.

وی در گفتگو با خبرنگار ایمنا، با تأکید بر افزایش نیافتن قیمت سیمان فله‌ای می‌افزاید: در حالی قیمت سیمان پاکتی در هفته گذشته ۱۸ هزار تومان بوده است که اکنون هر پاکت به قیمت ۲۰ هزار تومان فروخته می‌شود البته وجود قیمت‌های کمتر و بیشتر شدن به نوع کارخانه و مسافت حمل‌ونقل بستگی دارد.

این فعال عرضه مصالح ساختمانی درباره علل گرانی سیمان می‌گوید: در شرایطی با گرانی سیمان روبرو هستیم که ظرفیت تولید سیمان، نسبت به مصرف آن در کشور بسیار بیشتر است و تولیدات مازاد کشور صادر می‌شود.

محمدی ادامه می‌دهد: آنچه غیر از مشکلاتی نظیر تحریم و گرانی دلار برافزایش قیمت این محصول تأثیرگذار است، نقش واسطه‌ها و دلالانی است که بیشترین سهم را در افزایش قیمت‌ها دارند؛ در غیر این صورت با توجه به بالا بودن میزان تولید نسبت به مصرف، نباید شاهد گرانی این کالا در بازار مصرف باشیم.

وی اظهار می‌کند: دلالان با کسب سود غیرعادلانه از تجارت سیمان، جدا از مشکلاتی که برای متقاضیان به وجود می‌آورند منجر به ورشکستگی کارخانه‌ها و مصالح‌فروشی‌ها می‌شوند درصورتی‌که با عرضه مستقیم این محصول از تولید به مصرف‌ و حذف واسطه‌ه تا میزان زیادی می‌توان مشکل گرانی سیمان را رفع کرد.

رئیس اتحادیه مصالح ساختمانی اظهار می‌کند: اگر روشی صحیح برای توزیع سیمان در نظر گرفته شود و با حذف نظام توزیع نامناسب، کارخانه‌ها نیز تشویق به مشارکت در نظام توزیع می‌شوند که موجب از بین رفتن اختلاف قیمت‌ها است.

نقش کم‌رنگ سیمان در گرانی مسکن

این روزها از دیدگاه عده‌ای از کارشناسان و سازندگان، یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش قیمت مسکن، گرانی مصالح ساختمانی به‌ویژه سیمان و فولاد است اما محمدی، رئیس اتحادیه مصالح ساختمانی با بیان اینکه نقش سیمان به‌عنوان اصلی‌ترین مصالح ساختمانی در تغییر قیمت ساختمان بسیار اندک است، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: بسیاری از نهاده‌های مورد مصرف در ساختمان افزایش نرخ بالایی داشته است.

وی می‌افزاید: تجهیزات دکوراسیون، شیرآلات و تزئینات داخلی ساختمان سهم زیادی را در قیمت تمام‌ شده ساختمان به خود اختصاص می‌دهند. علاوه بر این، دستمزد کارگران هم گران‌تر شده است بنابراین نمی‌توان از سیمان به‌عنوان عاملی مهم در تعیین قیمت مسکن نام برد.

بهمن رضایی، فعال بازار مسکن، نیز دراین‌باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: افزایش قیمت مسکن به دلایلی چون تغییر قیمت مصالح ساختمانی، افزایش نرخ دستمزد کارگران، نرخ دلار و تورم است که هرکدام بحثی جداگانه داشته و تأثیرات مستقیم و یا غیرمستقیم بر این بازار داشته‌اند.

وی ادامه می‌دهد: گرانی مسکن تا جایی پیش رفته که فعلاً این بازار در رکود بی‌سابقه قرار گرفته است زیرا با نرخ‌های کنونی کمتر خریداری به سمت معاملات بازار مسکن می‌آید.

این فعال بازار مسکن می‌افزاید: نگرش موجود مبنی بر نقش اصلی تغییر قیمت مصالح ساحتمانی بر قیمت مسکن صحیح است اما باید توجه داشت که همه مصالح چنین تأثیری ندارند بلکه محصولاتی مانند آهن‌آلات و میلگرد نقش بسیاری در تعیین نرخ یک ساختمان دارد؛ سیمان باوجود افزایش قیمتی هم که داشته تأثیر قابل توجهی در تعیین قیمت‌ها ندارد.

رضایی تاکید می‌کند: البته سیمان مهم‌ترین مصالح برای یک ساخت‌وساز محسوب می‌شود اما نکته آن است که گرانی آن در قیمت مسکن، تأثیر بسیاری ندارد؛ همان‌گونه که کاهش نرخ سیمان هم باعث کاهش نرخ مسکن نمی‌شود.

گرانی مهار شود

اینکه چه راهکارهایی برای مهار نرخ این محصول ساختمانی وجود دارد مسئله‌ای است که ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده است. بسیاری معتقدند می‌توان با عرضه سیمان در بورس، عرضه و تقاضا را به هم نزدیک کرد یا نهایتاً قیمت‌ها با توجه به بالا بودن نسبت تولید به مصرف آزاد شود.

از طرفی گفته می‌شود قیمت‌گذاری سیمان با حمل، کاری اشتباه بوده و به دلیل اینکه حمل، مقوله‌ای جدا و هزینه‌های جداگانه دارد باید به صورت جداگانه محاسبه شود. همچنین اصلاح نظام توزیع و گام برداشتن به‌سوی واقعی شدن نرخ‌ها از دیگر راهکارها محسوب می‌شود.

به گفته عباس حسینی، عضو هیات مدیره صنعت سیمان کشور، شرکت‌های سیمان برای عرضه مستقیم به مصرف‌ کننده هیچ مشکلی ندارند و یک سازنده ساختمان می‌تواند با جواز ساخت هر میزان سیمان که بخواهد از کارخانه باقیمت مصوب خریداری کند. این موضوع اگر به الگو تبدیل شود، می‌تواند با حذف هزینه‌های زائد خرید سیمان را هم برای مصرف‌ کننده جذاب کند.

وی تصریح می‌کند: این تفاوت قیمت از کارخانه تا مصرف‌ کننده، به جیب تولید کننده نمی‌رود. اگر برای نظام توزیع، مدلی طراحی شود کارخانه‌ها نیز تشویق به مشارکت در نظام توزیع می‌شوند که نتیجه آن از بین رفتن اختلاف قیمت‌های موجود است.