افزایش بهره‌وری و توسعه پایدار از مسیر «اقتصاد آبی»

به گزارش می متالز، نشست تخصصی کمیسیون انرژی اتاق ایران برگزار شد؛ در ابتدای نشست حمیدرضا صالحی، رئیس کمیسیون درباره دستور جلسه گفت. اعضای کمیسیون انرژی اتاق ایران به‌صورت آنلاین و حضوری از اخبار روز حوزه انرژی گفتند.

در ابتدای نشست صالحی به کنفرانس صندوق سبز اقلیم (GCF) که با حضور 95 کشور جهان و به مدت سه روز برگزار شد اشاره کرد. به‌همت کمیسیون انرژی اتاق ایران بیش از 124 شرکت ایرانی این فرصت را پیدا کردند تا به‌صورت مجازی در این رویداد حاضر شوند.

در همین زمینه، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران گفت: منابع مالی صندوق سبز اقلیم (GCF) فرصت خوبی برای شرکت‌های فعال در حوزه کاهش اثر گازهای گلخانه‌ای فراهم کرده است تا شرکت‌ها و بنگاه‌های بخش خصوصی با کمک این صندوق اقدامات مؤثری را انجام دهند.

صالحی افزود: ایران جزو ده کشور اول تولید کربن در دنیاست؛ اما مقایسه تولید ناخالص ایران با ده کشور اول حاکی از فاصله معناداری است که ایجاب می‌کند با بهینه‌سازی مصرف انرژی، همگام با کشورهای جهان قدم در راه کاهش کربن و گرمایش زمین بگذاریم.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران خاطرنشان کرد: بهره‌مندی از منابع مالی صندوق سبز اقلیم که عمدتاً هم به کشورهای درحال‌توسعه اختصاص دارد فرصت خوبی است تا با بهینه‌سازی مصرف انرژی در راه کاهش کربن حرکت کنیم.

صالحی خاطرنشان کرد: چالش تغییر اقلیم یک چالش جهانی مشترک و درواقع تا حد زیادی یک چالش مصرف انرژی است. انرژی مسوول بیش از دوسوم انتشار گازهای گلخانه‌ای جهان به‌حساب می‌آید. به این معنا که موضوع انرژی باید در قلب هر راه‌حلی برای مقابله با گرمایش جهانی و تغییر اقلیم در نظر گرفته شود. همان‌طور که تجزیه‌وتحلیل توسط هیات بین‌الدولی تغییر اقلیم (IPCC) نشان می‌دهد که لازم است انتشار گازهای جهانی طی چند دهه آینده به صفر رسد تا از افزایش خطرناک دمای جهان جلوگیری به عمل آید.

به گفته رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای به یک شتاب چشمگیر در گذار به انرژی‌های پاک و پایدار نیاز دارد که در حال حاضر هم در بسیاری از کشورها و صنایع در جریان است. همان‌طور که افزایش چشمگیر فناوری‌های تجدیدپذیر مانند پنل‌های خورشیدی و توربین‌های بادی در سال‌های اخیر آنچه را که ممکن به ما نشان داده است. سرعت گسترش و مقیاس اصلی فن‌آوری‌های انرژی پاک که هم‌اکنون در دسترس ما هستند منجر به کاهش گازهای گلخانه‌ای مربوط به انرژی شده است که احتمالاً دنیا را در مسیر اهداف اقلیمی بلندمدت ما قرار می‌دهد.

بعد از آن آرش نجفی، نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران درباره تهاتر صادرت در مقابل واردات گفت که هفته گذشته جلسه‌ای در کمیسیون اقتصاد کلان برگزار شد؛ روال عملیات مالی فعلی به این شکل است که صادرکننده 70 درصد ارز را باید به سامانه نیما برگرداند و با 30 درصد کارهای خود را انجام دهد و واردات کننده بعد از ثبت سفارش ارز دریافت کرده و کالا وارد کنند؛ این چرخه مشکلاتی دارد که همه شاهد آن هستیم.

او ادامه داد: حالا وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌خواهد بسته جدید سیاستی در حوزه واردات، صادرات و رفع تعهد ارزی اجرا کند. برخی می‌گویند قرار است اتاق مبادله کالا برای واردات در مقابل صادرات در این وزارتخانه تشکیل می‌شود؛ قرار است در این جلسات کالاهای ضروری و اقلام مورد نیاز تولیدکنندگان که فهرست آن در وزارت صنعت، معدن و تجارت تهیه‌شده، در اختیار صادرکنندگان قرار گیرد و هر صادرکننده و واردکننده‌ای که از سال ۹۸ به بعد تعهد ارزی داشته و در حال فعالیت است، باید با مراجعه به این وزارتخانه یا به انتخاب خود یا با کمک وزارت صنعت، معدن و تجارت یک واردکننده را انتخاب کند. صادرکنندگان هم می‌توانند کوتاژ صادراتی خود را به واردکننده واگذار کنند. به گفته برخی از فعالان بخش خصوصی این تغییر می‌تواند باعث گشایش در تولید و صادرات شود و درعین‌حال روند تأمین مواد اولیه تولید بهبود پیدا کند.

نجفی گفت: صادرکننده‌ها از طریق اتاق ایران می‌توانند با واردکننده‌ها هماهنگ شوند؛ ارز ناشی از صادرکننده را با قراردادهایی در اختیار واردکننده قرار دهند و کالا وارد کشور شود. این روش چند مزیت دارد که یکی از آن‌ها این است که میزان عرضه و تقاضا ارز کمتر می‌شود و دلالی ارز کاسته می‌شود.

او ادامه داد: مزیت بعدی این است که در فضای تحریم واردات کالا انتفاع مجددی خواهد داشت؛ بروکراسی کمتری اتفاق می‌افتد و بخش خصوصی نقش‌آفرینی می‌کند و ورود کالای غیرضروری کمتر می‌شود. باید به این فرآیند فکر کرد و طوری برنامه‌ریزی کرد که قابلیت عملیاتی شدن درست داشته باشد. باید وزارت صنعت، معدن و تجارت هم درنهایت به کار کارشناسی احترام بگذارد.

صالحی در ادامه گفت: این حرکت آقای رزم حسینی قابل‌تقدیر است و باید بخش خصوصی تمام تلاش خود را داشته باشد. باید قبل از اجرایی شدن به آمارهای دقیقی دسترسی داشته باشیم و دقیق‌تر کار کنیم تا مشکلاتی در آینده پیش نیاید. برای نظارت می‌توانیم از ظرفیت تشکل‌ها استفاده کنیم.

بعد از آن کیا گلسرخی گفت: باید از فرصت جدیدی که در وزارت صنعت، معدن و تجارت به وجود آمده، بخش خصوصی استفاده کند. ما نباید زمان را از دست بدهیم و کمیسیون انرژی اتاق ایران به‌عنوان کمیسیون پیشکسوت می‌تواند در استفاده از این فرصت‌ها راهگشا باشد.

بعد از آن گزارشی درباره کتاب «اقتصاد آبی با مدل ایران» ارائه شد؛ زیبا باقرشاهی درباره اقتصاد آبی و تبیین آن مدل در ایران گفت: این کتاب نتیجه دانشی است که به تبیین blue economy می‌پردازد؛ این مدل اقتصادی سعی می‌کند به محیط‌زیست آسیب نزند و قابل بازیافت باشد و بروی اشتغال و مهارت افراد تاکید دارد.

او گفت: همین الان پروژه‌های زیادی در کشور در حال انجام است که فکر می‌کنند که blue economy است ولی به شکل ریشه‌ای با شاخصی‌های اقتصاد آبی هدف آن‌ها مغایرت دارد. اقتصاد آبی نجات‌بخش است نه اقتصاد سبز. در جوامع توسعه‌یافته اقتصاد آبی نجات‌بخش است.

باقرشاهی تصریح کرد: اقتصاد آبی شامل دانشی است که تا نتوانیم این دانش را وارد کشور کنیم، نمی‌توانیم مدل ایران را طراحی کنیم. باید شاخص‌های اقتصادی آبی را تشخیص داد و این‌که کدام ایده مخصوص ایده اقتصاد آبی است؟ اینکه آیا ایده برای محیط‌زیست جامعه و اقتصاد مفید است یا آسیب‌زاست؟ آیا موجب بهبود صلح داخلی و بین‌المللی و مشارکت و همکاری‌ها می‌شود؟ در کدام بعد مشارکت انجام می‌شود؟ آیا موجب همکاریان جی او و سیاست و دانشگاه و صنعت می‌شود یا خیر؟ آیا فرصت شغلی ایجادشده باعث ایجاد احساس خوشبختی و مولد بودن می‌شود یا نه؟ آیا از ضایعات و پسماند استفاده می‌شود و موجب افزایش بهره‌وری می‌شود یا خیر؟ باید باعث بیابان‌زدایی شود و خیلی مشخصه‌های دیگر در این مدل از اقتصاد مورد تاکید است.

او ادامه داد: باید تک‌تک این سؤالات بررسی شود و به آن‌ها پاسخ داده شود. پروژه باید به اهداف سند توسعه پایدار مقید باشد. اقتصاد آبی به دنبال نوآفرینی است و ازآنچه داریم چطور باید استفاده کنیم؟ می‌توانیم این پروژه‌ها را دقیق‌تر مشخص کنیم که در نشست‌های دیگر معرفی خواهد شد.

بعد از آن چگینی گفت: ما روی مدل اقتصاد آبی ایران کار می‌کنیم و اگر دوستان نظری و نقدی داشتند ما استفاده خواهیم کرد.

بعد از آن یکی دیگر از اعضای کمیسیون انرژی گفت که در ایران فرصت‌های زیادی برای اقتصاد آبی وجود دارد و باید از این ظرفیت‌ها استفاده کرد.

بعد از آن صالحی درباره ساختار مالی پروژه‌های اقتصاد آبی پرسید و پاسخ دادند: در جامعه بین‌المللی پلتفرم‌هایی هست ولی در ایران این طرح با همکاری موسسه تحقیق و توسعه صنعت احداث و انرژی کار می‌کند و در حال عملیاتی شدن است و قرار است تبدیل به نوآوری شود و به دستاوردهای عنوان‌شده برسد.

صالحی در پایان جلسه گفت: ما سعی می‌کنیم در کمیسیون انرژی اتاق ایران نگرش جدید به توسعه و توسعه پایدار داشته باشیم. موضوع آمایش سرزمین بسیار بااهمیت است ولی خیلی از طرح‌ها بدون توجه به آمایش سرزمین انجام می‌شود.

صالحی تاکید کرد: کمیسیون انرژی اتاق ایران می‌خواهد لایحه بودجه هفتم را در حوزه توسعه پایدار رصد کند و اگر هر کدام از اعضای کمیسیون انرژی اتاق ایران مشکلاتی را شاهد بودند، برای حل آن نظرات خود را ارائه دهند.