رکود پاییزی در خرده‌فروشی‌ها

به گزارش می متالز، گزارش شاخص مدیران خرید حوزه خرده‌فروشی (شامخ خرده‌فروشی) نشان می‌دهد که در مهرماه سال ۹۹ شاهد ادامه شرایط رکود در بخش خرده‌فروشی بوده‌ایم به‌طوری‌که شاخص مدیران خرید (PMI) خرده‌فروشی در مهرماه عدد ۳۳.۶۹ را نشان می‌دهد، اما این عدد در شهریورماه ۳۸.۷۸ بوده است.

با توجه به اینکه عدد شامخ کل پایین‌تر از عدد ۵۰، مفهوم رکود را دارد بررسی عدد شامخ کل حوزه خرده‌فروشی که در خرداد ۵۰.۸۹، تیرماه ۳۷.۵۰، مرداد ۵۱.۱۹، شهریور ۳۸.۷۸ و مهر ۳۳.۶۹ رسیده حاکی از تداوم رکود طی دو ماه اخیر است.

همچنین بر اساس این گزارش، شاخص موجودی مواد اولیه (۵۰.۴۱) در مهر، بیشترین و شاخص میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی (۲۰.۹۲) در مهر، کمترین مقدار شاخص در بین پنج مؤلفه اصلی شامخ بوده است.

در این میان شاخص قیمت محصولات تولید شده نسبت به ماه قبل نیز افزایش ۱۵.۸۲ درصدی داشته که به دلیل ارتباط مستقیم با شاخص میزان فروش کالا و خدمات موجب کاهش ۱۳.۷۴ درصدی آن نسبت به ماه قبل شده است.

بر اساس این گزارش نشان می‌دهد که کاهش عدد شامخ خرده‌فروشی از ۳۸.۷۸ در شهریورماه به ۳۳.۶۹ در مهرماه نشان‌دهنده بدتر شدن وضعیت خرده‌فروشی در حوزه فروشگاه‌های زنجیره‌ای است. همچنین با بررسی نتایج به دست آمده از طرح مذکور شاهد بیشترین تغییر در شاخص میزان به‌کارگیری و استخدام نیروی انسانی با درصد تغییر ۳۹.۷۰- هستیم که احتمالاً دلیل آن این است که با توجه به وضعیت شاخص کل و بدتر شدن اوضاع کسب‌وکارها و استخدام نیروی جدید با ایجاد هزینه مازاد برای واحد صنفی قابل توجیه اقتصادی نیست.

همچنین اتاق اصناف ایران در گزارش خود در بررسی علل افزایش عدد شاخص قیمت خرید مواد اولیه (۱۴.۸۹) درصد، شاخص قیمت محصولات تولید شده (۱۵.۸۲) درصد و همچنین شاخص مصرف حامل‌های انرژی (۶.۶۸) به افزایش ۰.۷ درصدی نرخ تورم نقطه‌ای در مهرماه نسبت به شهریور اشاره کرده و سقوط شاخص بورس از شهریور و به‌تبع آن کاهش درآمد مازاد سهامداران را از جمله عوامل کاهش قدرت خرید مردم عنوان کرده است.

همچنین بررسی‌های اتاق اصناف ایران نشان می‌دهد که در کنار این عوامل، مباحث مربوط به رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و پیش‌گیری از شیوع بیشتر ویروس کرونا باعث شده تا ترددهای غیر ضرور کاهش یافته و تقاضاکنندگان بیشتر به خریدهای اینترنتی و فروش‌های مجازی روی آورند. البته برخی از این فروشگاه‌ها دارای فروش مجازی هستند ولی اپلیکیشن‌های جدید در این طرح موردبررسی قرار نگرفته‌اند.

شامخ چیست؟

شاخص مدیران خرید (شامخ)، شاخصی است که به‌صورت ماهانه، اطلاعات موردنیاز فعالان اقتصادی، سرمایه‌گذاران و همچنین برنامه‌ریزان کشور در مورد وضعیت رونق و رکود را بیان می‌کند. این شاخص از طریق جمع‌آوری اطلاعات از مدیران مهم‌ترین بنگاه‌های اقتصادی (دارای بیشترین ارزش‌افزوده، میزان تولید و نیروی انسانی)، تهیه شده و بر اساس آن اطلاعات واقعی (و نه حدس یا نظر شخصی)، در مورد وضعیت متغیرهای مهمی از قبیل «مقدار تولید»، «سفارشات جدید»، «سرعت انجام و تحویل سفارش»، «موجودی مواد اولیه» و «میزان استخدام شرکت» در ماه موردنظر، نسبت به ماه قبل (بیشتر، کمتر یا مانند) دریافت می‌شود. مؤسسات جهانی معتبر نیز این شاخص را با همکاری بیش از ۴۰ کشور دنیا به‌صورت ماهانه محاسبه و منتشر می‌کنند.