بازار عراق، فرصتی برای توسعه محصولات فولادی ایران

به گزارش می متالز، برای بررسی بازار مصرف ورق‌های گالوانیزه تولید شده در کشور با مدیرعامل شرکت فولاد امیرکبیر کاشان به گفت‌وگو نشسته ایم. عزیز قنواتی اعتقاد دارد، شکل‌گیری و حفظ رویکرد صادراتی برای تمامی صنایع از جمله صنعت فولاد به‌ویژه طی سال‌های آتی ضروری به‌نظر می‌رسد.

تولید و مصرف ورق‌های گالوانیزه در کشور ما چه جایگاهی دارد؟

از مصارف عمده و اصلی ورق‌های گالوانیزه در ایران می‌توان به صنعت لوازم خانگی اشاره کرد. رویکرد آتی مصرف این محصول نیز، به صنعت خودروسازی گره خورده است. بر همین اساس نیز انتظار می‌رود که طی سال‌های آتی نیاز به ورق گالوانیزه استحکام بالا بیشتر شود.

تا پیش از تاسیس نخستین واحد تولید ورق گالوانیزه کشور در سال 74 (فولاد امیرکبیر کاشان)، نیاز کشور به این محصول از طریق واردات تامین می‌شد. در ادامه با توجه به نیاز صنایع کشور به ورق‌های گالوانیزه، فولاد امیرکبیر کاشان احداث شد. پس از آن، فولادمبارکه نیز خط تولید ورق‌های گالوانیزه را راه‌اندازی کرد. تاراز، هفت الماس و ... نیز سایر شرکت‌هایی هستند که به تولید این محصول مبادرت کردند. اکنون نیاز داخلی به این محصول مرتفع شده است.

مواد اولیه تولید ورق‌های گالوانیزه، روی و ورق فولادی است که صد درصد آن از داخل تامین می‌شود. برای تولید ورق‌های گالوانیزه، ورق سیاه نورد گرم، با روی پوشش داده می‌شود. این ورق از محصولات فولاد مبارکه تامین می‌شود. کیفیت این ورق‌ها بسیار بالاست و حتی با استانداردهای اروپا برابری می‌کند. بنابراین ورق‌های گالوانیزه تولید شده در کشور کیفیت بسیار بالایی در حد استاندارد جهانی دارند. گفتنی است این صنعت در حال حاضر رویکرد صادراتی دارد.

ورق گالوانیزه تولید شده در ایران از چه جایگاهی در بازارهای بین‌المللی برخوردار است؟

شکل‌گیری و حفظ رویکرد صادراتی برای تمامی صنایع از جمله صنعت فولاد به‌ویژه طی سال‌های آتی ضروری به‌نظر می‌رسد. این نگاه، زمینه توسعه صنایع را فراهم می‌آورد و موجب می‌شود تا بتوان از موقعیت‌های موجود و پتانسیل‌های کنونی، بیشترین استفاده را کرد.

ارز آوری، ایجاد اشتغال، بالفعل کردن ظرفیت تولید طرح‌هایی که به ظرفیت واقعی خود نرسیده‌اند، به روز کردن تکنولوژی و استفاده از آخرین فناوری‌های روز دنیا را باید از امتیازاتی دانست که با توسعه صادرات، نصیب صنعت ما می‌شود. بنابراین باید تاکید کرد که قطع صادرات با هدف تامین نیاز داخل اشتباه است. یعنی در مواردی باید برخی نیازها را با واردات تامین کرد و این استراتژی در تمام دنیا پذیرفته شده است.

شرایط جغرافیایی و منطقه‌ای ایران، فرصت مناسبی برای فروش محصولات فولادی در اختیار کشور ما قرار داده است. متاسفانه کشورهای همسایه و همجوار ما در طول سال‌های اخیر درگیر جنگ بوده‌اند. اکنون که نوبت به بازسازی این سرزمین‌ها رسیده، فرصت مناسبی برای فروش محصولات فولادی در اختیار تولیدکنندگان ایرانی قرار گرفته است. تشابه فرهنگی و تعاملات سیاسی میان ایران و کشورهای همسایه، علاقه به همکاری مشترک را بیش از پیش افزایش داده است. پارامترهای یاد شده، زمینه موفقیت ما را در بازارهای صادراتی فراهم می‌آورد.

بر همین اساس نیز، فولاد امیرکبیر کاشان، اولویت خود را تامین نیاز بازار داخلی قرار داده است، اما با توجه به اهمیت صادرات که پیش از این اشاره شد از بازارهای صادراتی نیز غافل نمانده است. این شرکت در نظر دارد تا طی سال جاری، 20 درصد از حجم تولید خود را صادر کند. انتظار می‌رود میزان صادرات این شرکت طی سال‌های آتی تا تا 50 درصد نیز افزایش یابد.

گفتنی است، ورق گالوانیزه تولید شده در این مجموعه طی سال گذشته، به کشورهای عراق، ترکنستان، ارمنستان، ترکیه صادرات شد. در حال حاضر این مجموعه در نظر دارد تا مقاصد صادراتی خود را افزایش دهد و حتی کشورهای اروپایی در لیست مقاصد جدید این واحد قرار دارند. امید می‌رود که در 3 ماه نخست سال جاری، صادرات این شرکت به اروپا آغاز شود. بر همین اساس و با هدف گسترش بازارهای صادراتی اقدامات توسعه‌ای قابل توجهی در این مجموعه انجام گرفته است. از جمله این اقدامات می‌توان به ترمیم تجهیزات، نیاز به کرومات 3 ظرفیتی و ... اشاره کرد.

برخی از فعالان اقتصادی، صادرات را مانع توسعه صنایع داخلی می‌دانند؛ نظر جنابعالی در این خصوص چیست؟

نگاه مسئولان و تولیدکنندگان به مقوله صادرات باید ملی باشد و منافع کشور در اولویت قرار گیرد. نگاه بخشی‌نگری و توجه تنها به منافع یک صنعت یا یک حرفه یا سندیکا، حرفه‌ای نیست و منافع ملی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. همانطور که پیش از این هم اشاره شد، با توسعه صادرات، ارزآوری بیشتر می‌شود و ارزش پول ملی کشور ما بیش از پیش افزایش می‌یابد. علاوه بر این، کسب بازار هزینه‌بر است و به‌مرور زمان محقق می‌شود. بنابراین نباید بازارهایی که به سختی به دست آورده‌ایم را به آسانی از دست بدهیم.

البته در این میان، صنایع پایین‌دست و اعضای سندیکاها نیز با مشکلاتی مواجه هستند. اما برای رفع این مشکلات باید به دنبال راه حل اصولی و منطقی بود. به نحوی که اقتصاد کلی کشور نیز لطمه نخورد.

علاوه بر موارد یاد شده، اگر اگر شعارهایی چون خصوصی‌سازی، بازار آزاد، عرضه و تقاضا و . ... مطرح می‌شود، باید به آن‌ها، عمل هم شود. یعنی دست بخش خصوصی باز گذاشته شود. البته نیاز به حضور نظارتی و سیاست‌گذاری دولت ‌نیز غیر قابل انکار است.

خوشبختانه تاکنون مسئولان و تصمیم‌گیران در وزارت صنعت، معدن و تجارت و همچنین سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران به‌درستی عمل کرده و و تحت تاثیر جو روانی موجود قرار نگرفته‌اند.

در حال حاضر برخی شرکت‌های فولادی جایگاه ممتاز صادراتی دارند، در چنین شرایطی نباید این مزیت را از دست داد، بلکه باد برای حفظ و ارتقا آن، تلاش کرد. توجه به ان نکته نیز ضروری به نظر می‌رسد که تا چند سال قبل، هیچ کدام از کشورهای حوزه خلیج فارس در تولید فولاد ادعایی نداشتند. اما اکنون رقیبی برای صنعت فولاد ایران محسوب می‌شوند که هر سال قوی تر از قبل می‌شوند. حال اگر از بازار صادراتی کناره‌گیری کنیم، همین کشورها جای ما را خواهند گرفت. به ویژه آنکه این کشورها از تکنولوژی به روزتری نسبت به ما استفاده می‌کنند.

حضور تولیدکنندگان ایرانی را در بازار عراق چطور ارزیابی می‌کنید؟ توسعه ارتباط تجاری با این کشور از چه پارامترهایی تاثیر می‌پذیرد؟

در کشور عراق و به‌ویژه مناطقی که مورد حملات داعش قرار گرفته‌اند، بازار بکری برای بازسازی وجود دارد. ارتباط مرزی ایران و عراق، فرصت ویژه‌ای را در اختیار ایران قرار می‌دهد تا سهم قابل توجهی از این بازسازی را به خود اختصاص دهد. البته توجه به این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که حضور موفق در بازار هر کشوری به دو عامل بستگی دارد. درواقع می‌توان گفت که صادرات موفق از تولیدکنندگان و همچنین دیپلماسی اقتصادی، سیاسی و سیاست‌های دولت تاثیر می‌پذیرد. برای نمونه تولیدکنندگان ما برای حفظ بازار عراق، باید در درجه نخست کالای با کیفیت تولید و صادر کنند و به اصول و عرف تجارت بین‌الملل نیز پایند باشد. هرچند که این موضوع آن‌طور که باید در ابتدای روابط تجاری ایران و عراق مورد توجه قرار نگرفت. یعنی برخی تولیدکنندگان در شرایطی که عراق به محصولات ما نیاز داشت، کالای کم کیفیت تولید و به این کشور صادر کردند.

علاوه بر این، دولت و وزارت امور خارجه نیز باید با مراودات با مسئولان عراقی، مکانیزمی ایجاد کنند تا روابط تجاری تسهیل شود و مزیت‌هایی را در روابط تجاری دو کشور ایجاد کنند. خوشبختانه طی سال‌های اخیر اقدامات مثبتی از سوی دولت انجام گرفته است. برای نمونه احداث جاده ریلی از ایران به سمت عراق در دستور کار قرار دارد. هرساله، نمایشگاه‌هایی در این کشور برگزار می شود که شرکت‌های ایرانی هم حضور دارند.

گفتنی است، در حال حاضر، کشورهایی چون ترکیه، چین و ... نیز به‌دنبال ورود به بازار عراق هستند. در چنین رقابتی، کالای بی‌کیفیت خریداری ندارد. در واقع شرایط فروش از جمله کیفیت، قیمت، زمان تحویل و .... برنده این بازار رقابتی را مشخص می‌کند.