استفاده از این رینگها بهدلیل زیبایی ظاهری، سبکی، افزایش قابلیت فرمانپذیری و... همواره توجه مصرفکنندگان را به خود جلب کرده است. اگر رینگ چرخ غیرفولادی (آلومینیومی و... ) بهطور استاندارد ساخته و استفاده شود، دارای مزایای قابلتوجهی از جمله افزایش زیبایی خودرو و تنوع در تولید بهدلیل قابلیت شکلپذیری بیشتر در مقایسه با رینگهای فولادی است. همچنین افزایش عمر لاستیک و سایش یکنواخت آن از دیگر مزایای این نوع رینگهاست همچنین آلومینیوم، قابلیت هدایت حرارتی بالایی دارد که بعد از نقره و مس بهترین هادی حرارتی شناخته میشود به همین دلیل از آلیاژهای سبک بوده که در برابر خوردگی مقاوم است. از اینرو در بحث میزان تولید رینگهای آلومینیوم به سراغ سید ناصر قریشی، مدیریت شرکت گسترش گامآفرین رفتیم و درباره میزان تولید، نیاز بازار داخل و... با وی گفتوگو کرده ایم.
هماکنون ۳ شرکت تولیدکننده رینگ در کشور در این زمینه مشغول فعالیت هستند که ظرفیت همه حدود یک میلیون و ۷۰۰هزار حلقه رینگ در سال است.
مشتریان اصلی این قطعات، خودروسازان هستند که بر اساس برنامهریزیها نیاز بازار برای سال آینده افزونبر ۵میلیون رینگ آلومینیومی خواهد بود.
با این توضیحات در واقع یک پنجم رینگهای مورد نیاز در داخل تامین میشود و چهار پنجم آن وارداتی است. باقی نیاز بازار از کدام کشورها تامین میشود؟
برخی خودروسازان رینگها را به شکل سیکیدی وارد میکنند که این میزان به ظرفیت تولید کشور بستگی دارد که بیشتر واردات نیز هماکنون از چین انجام میشود.
تولید سالانه این شرکت کمتر از ۳۰۰هزار حلقه رینگ است که بیشتر برای خط تولید خودروسازان استفاده شده و بخش ناچیزی وارد بازار لوازم یدکی خودرو میشود که نمیتوان به عنوان آمار اعلام کرد.
پس به همین دلیل است که بسیاری از فروشندگان نسبت به توانمندی تولیدکنندگان داخلی ناآگاه هستند. بهدلیل فشار تحریمهای اوایل دهه ۹۰ هماکنون برخی قطعهسازان با ظرفیت ۳۰ یا ۵۰درصدی فعالیت دارند.
ظرفیت این شرکت ساخت ۵۰۰هزار حلقه رینگ در سال است اما با تمام ظرفیت مشغول فعالیت نیست زیرا یکی از موانع این کار تهیه مواد اولیه (تامین آلومینیوم) موردنیاز رینگ بوده که تهیه آن در کشور با مشکلاتی همراه است. آلومینیوم در کشور دارای وضعیت متفاوتی با سایر کشورهاست بهگونهای که شرکتهای تولیدکننده آلومینیوم با شرایط بسیار سختی آلومینیوم خود را در اختیار شرکتهای داخلی قرار میدهند اما بهسهولت آن را صادر میکنند.
هر شرکتی سیاستهای خاص خود را دارد و مسائل مربوط به آلومینیوم پیچیده است بهگونهای که دولت در رفع مشکلات آن راه به جایی نبرده است. برای نمونه در چند ماه اخیر حدود ۲۰درصد به قیمت مواد اولیه اضافه شده و بخشی دیگر نیز مربوط به افزایش نرخ آلومینیوم در بازار جهانی است که این امر مشکلاتی را برای تهیه آلومینیوم بهوجود آورده است. عوامل مختلفی در این چالش دخالت دارند که مهمترین آن نبود نظارت درست است. برای نمونه آلومینیومساز این محصول را با پریم ۲۵۰ دلار برای خریدار داخلی محاسبه میکند و با پریم صفر به ترکیه میفروشد. ترکیه نیز آن را تبدیل به پروفیل و ورق میکند و با ۳ برابر قیمت دوباره به صنعتگران ایرانی میفروشد. در حالی که اگر همین امتیاز را برای شرکتهای داخلی در نظر بگیرند قیمت تمام شده تولیدکننده نهایی رقابتیتر خواهد بود و قیمت قطعه ساخته شده آن به اندازه چشمگیری افزایش نمییابد که اگر خودروسازی نیاز به رینگ داشت ناگزیر شود بهدلیل تولید پایین، این محصول را با قیمتی بالاتر از خارج تامین کند.
برای رفع چنین چالشهایی همت مستمر نیاز است که در حال حاضر وجود ندارد. ساختارها بهگونهای پیش میرود تا بازار داخل در هر دو طرف این مسئله حفظ شود. در نتیجه امری که باعث میشود نتوانیم از تمام ظرفیت خود در تولید استفاده کنیم نبود توانایی در تامین مواداولیه موردنیاز با قیمت مناسب است زیرا قیمتهای فروش قطعات تولیدی مشخص و ثابت است و قطعهساز اجازه مانور در فروش به خودروساز را ندارد. در نهایت شاهدیم که قطعهساز قادر به تامین مواد اولیه خود نیست و از خودروساز میخواهد مواد موردنیاز خود را تهیه کند اما به هر حال این کار همیشگی نخواهد بود و زمانی که برای خودروساز هزینهای به همراه داشته باشد به طور قطع مسئولیت تامین مواداولیه را نخواهد پذیرفت.
هماکنون رینگهای آلومینیومی موردنیاز گروه صنعتی ایرانخودرو، سایپا، کرمانموتور و رنو پارس از سوی این گروه صنعتی تامین میشود.
درحالحاضر ایران در تولید خودروهای سواری و سبک از رینگهای آلومینیومی استفاده میکند اما در جهان استفاده از این رینگها برای خودروهای سنگین نیز وجود دارد. برای نمونه یکی از الزامات اتحادیه اروپا این است که تا سال ۲۰۲۰م تمام خودروهای سنگین از جمله اتوبوسها و کامیونها رینگهای آلومینیومی داشته باشند که این امر بهدلایل زیادی برمیگردد که یکی از مهمترین آنها مسائل زیستمحیطی است.
رینگهای آلومینیومی در مقابل رینگهای دیگر سبکتر هستند البته وزن آن امتیاز ویژهای بهشمار نمیرود. مهمترین امتیاز آنها بهدلیل نوع انتقال حرارتی است که آلومینیوم نسبت به فولاد دارد و این مزیت باعث میشود عمر لاستیک افزایش یابد، درواقع تاثیر مستقیمی روی سیستم تعلیق و جلوبندی خودرو دارد و فرمانپذیری خودرو را ارتقا میبخشد.
این مسائل عواملی هستند که صنعت خودرو به سمت استفاده از این نوع رینگها حرکت کرده است و امروز بیشتر خودروسازان جهان از رینگهای آلومینیومی استفاده میکنند. همچنین بهدلیل شکل و فرمی که دارند استقبال زیادی از آنها میشود.
آلومینیوم استفادهشده در رینگهای ساخت داخل از نظر استاندارد حداقلهای رینگ فولادی را در اختیار دارند در نتیجه از امنیت بالایی برخوردار هستند. همچنین این نوع رینگها از فناوری پیشرفتهتری استفاده میکنند برای نمونه رینگهای المینیوم بسیار سبکتر بوده و بهدلیل آلیاژ مورداستفاده از نظر سلامت و امنیت بهتر از آنها عمل میکنند. این شرکت آزمونهای خود را با ۵/۲برابر استانداردهای موجود درباره شکنندگی و خوردگی رینگ انجام میدهد تا تضمینی برای سلامت محصول باشد.
اجناس چینی برای همه شناخته شده است. آنها برای رینگ آلومینیومی خود حداقل استانداردها را در نظر میگیرند در حالی که رینگهای تولید داخل صددرصد ایکسری میشود و با استفاده از اشعه ایکس وجود هر نوع حفره یا ترکخوردگی که منجر به شکسته شدن رینگ میشود از بین میرود. در حالی که استانداردهایی که در کشور چین وجود دارد این مشخصهها را نادیده میگیرد. شرایط پذیرش را در رینگهای خود در بخش استاندارد کاهش میدهند زیرا به هر حال بهدنبال رقابتی کردن قیمت خود هستند. درنتیجه رینگهای آلومینیوم چینی قابل رقابت با رینگهای ایرانی نیست و تولیدکننده داخلی میتواند ادعا کند در اندازه بهترینهای جهان در حال تولید است.
آلمان و ایتالیا در تولید رینگهای آلومینیومی جزو بهترینهای جهان به شمار میروند.
با بازاریابی که این شرکت داشته مشتریانی از اروپا را پیدا کرده است اما بهدلیل شرایط و مشکلات داخلی و نیز موانع ارتباط مالی که با دنیا همچنان وجود دارد، عملی کردن این کار بسیار دشوار است و نمیتوان مطمئن بود با فروش محصول، هزینه قابل دریافت است. حتی اگر بخواهید مبلغی بپردازید و محصول موردنیاز را تحویل بگیرید مشکلات بهطور کامل رفع نشده است. همچنین زمانی میتوان به بازارهای صادراتی فکر کرد که بازار داخل اشباع شده باشد در حالی که بازار داخل بهطور کامل کششی بوده و به تولیدکننده اجازه نمیدهد بهدنبال صادرات باشد. بهطور قطع شرایط صادرات با توجه به کیفیت محصولات داخل با بازارسنجیهایی که شده فراهم است.
نیاز بازار لوازم یدکی حدود ۱۰درصد این آمار (۵میلیون) است اما نخست باید پرسید چرا مردم بهدنبال خرید رینگ از بازار لوازم یدکی هستند؟ زمانی افراد برای تهیه رینگ اسپرت به بازار لوازم یدکی مراجعه میکنند که خودروساز داخلی از رینگ اسپرت در محصولات خود استفاده نکرده است. درنتیجه اگر از ابتدا خودروساز از این نوع رینگ برای محصولات خود استفاده کند نیازی به خرید از بازار لوازم یدکی نیست. به هر حال قیمت رینگی که خودروساز از سازنده میگیرد و روی خودروی خود نصب میکند به مراتب بیشتر از حد انتظار است. اگر این قیمت کاهش یابد و رینگ اسپرت استفاده شود حضور رینگهای چینی در بازار توجیهی نخواهد داشت. برای نمونه اگر متقاضی ۴ حلقه رینگ را از بازار ۴۰۰هزار تومان خریداری میکند، وقتی خودروساز در محصول خود کار کند قیمت آن ۵۰۰هزار تومان خواهد بود. ضروری است خودروساز این فاصله قیمتی را از بین ببرد.
در حال حاضر برای کدام خودروهای داخلی رینگ آلومینیوم استفاده میشود؟
پژوپارس، سمند، رانا، دنا، پژو ۲۰۷، دانگ فنگ و نیز پروژههای جدید ایکس ۴۰۹، دنا توربوشارژ، پژو ۲۰۸ و ۳۰۱ از رینگهای آلومینیومی استفاده میکنند. برای نمونه سفارش ساخت این رینگها برای مدلهای پژو ۲۰۸ و ۳۰۱ به این شرکت داده شد اما از آنجا که ظرفیت لازم برای تولید وجود نداشت، پذیرفته نشد.
خطوط تولید بهطور کامل روزآمد هستند و تجهیزات مورداستفاده از آخرین فناوریهای روز دنیاست.
آیا میتوان در راستای همکاری با همتایان خارجی توان و ظرفیت تولید داخل را افزایش داد؟
این شرکت به این سمت حرکت نکرد اما دیگران دانش فنی آنها را خریداری کرده در حالی که ما این فناوری را با توجه به استانداردها در اختیار داریم به طوری که محصولات داخلی در دو سال گذشته آزمون خود را پس داده و حتی یک رینگ برگشتی نداشته و پیپیام آن صفر بوده است.
شرکتهایی که با لیسانس بودند هنوز نتوانستند ارتباط دوباره برقرار کنند. به هر حال در این صنعت تحولات بزرگی در جهان رخ داده است و شرکتها بهدنبال ادغام و بزرگ شدن هستند. هر یک از شرکتهای داخلی نور نیریز با لیسانس رونالد بود یا الوند چرم با لیسانس شرکت خارجی دیگری که با این ادغام وضعیت این رینگسازهای داخلی به هم ریخته است.
از اینرو در همکاریهای بینالمللی باید با احتیاط و مدیریت بیشتری ورود کرد تا با چنین تحولات مشکلاتی در واحدهای تولید داخل رخ ندهد.