کشف یک میلیارد تن ذخیره معدنی

واگذاری ۱۰۲ پهنه معدنی به بخش خصوصی

مدیرکل دفتر امور اکتشافات وزارت صنعت، معدن و تجارت در این همایش‌گفت: از ابتدای امسال تا پایان اسفند، یک‌میلیارد و ۷۸میلیون تن ذخیره مهم و اساسی معدنی در سراسر کشور کشف شده است. به گزارش ایرنا، اسدالله کشاورز افزود: گواهی کشف این میزان مواد معدنی از سوی وزارت صنعت صادر شده و استان‌ها نیز در محدوده اختیار خود برای کشف مواد معدنی گواهی صادر کرده‌اند.
وی با اشاره به آزادسازی محدوده‌های بلاتکلیف برای اکتشافات معدنی، اضافه کرد: ۱۲۷ پهنه با مساحت ۴۸۵هزار کیلومتر مربع در ۱۱ ماه امسال کشف شده که بخشی از عملیات اکتشافی اولیه از سوی سازمان زمین‌شناسی انجام شده است. وی ادامه داد: از تعداد پهنه‌های کشف شده، ۱۰۲ پهنه برای استحصال مواد به بخش خصوصی واگذار شده و ۲۵ پهنه نیز به‌دلیل مخالفت سازمان محیط‌زیست و استقبال نکردن بخش خصوصی واگذار نشده است. کشاورز گفت: فرآیند شناسایی تعدادی از پهنه‌های واگذار شده به دلیل وسعت و شرایط جغرافیایی، طولانی شده ولی شناسایی ۱۷ پهنه به اتمام رسیده است. وی افزود: در این ۱۷ پهنه، افزون‌بر ۳۰۰ نقطه امیدبخش و محدوده ظرفیت‌دار مواد معدنی غنی وجود دارد که فضای اکتشاف مقدماتی و تفصیلی را در آینده طی می‌کند. وی گفت: سال گذشته در مرحله نخست ۱۷هزار و ۶۰۰ محدوده با مساحت ۱۵۲هزار کیلومتر مربع آزادسازی و اجازه اکتشاف داده شد.
کشاورز اضافه کرد: ۲هزار و ۵۰۰ محدوده به طور قانونی ثبت شده و برای تعدادی دیگر نیز پروانه اکتشاف صادر خواهد شد.
وی افزود: هفته آینده نیز در مرحله آزادسازی دیگری، بیش از ۶هزار محدوده با وسعت ۸۶هزار کیلومتر مربع آزادسازی می‌شود. وی گفت: وزارت صنعت، معدن و تجارت اهتمام ویژه‌ای بر بخش معدن برای برون‌رفت از شرایط فعلی نفتی دارد که امروز در آن گرفتار شده‌ایم. مدیرکل دفتر اکتشافات وزارت صنعت، معدن و تجارت با تاکید بر بهره‌وری بیشتر از ذخایر معدنی کشور، افزود: هزینه واردات گچ بیشتر از هزینه‌ای است که صرف استخراج و بسته‌بندی آن در کشور می‌شود و متاسفانه با وجود این که متوسط عمق اکتشاف در جهان ۸۰ متر است، در کشور ۲۰ متر است. وی افزود: هنوز نمی‌دانیم در اعماق پایین‌تر چه مواد معدنی با ارزشی در کشور وجود دارد، در صورتی که مطالعات نشان می‌دهد تا عمق یک‌هزار و ۱۰۰ متری مواد معدنی موجود است. وی تاکید کرد: اگر هم‌اندیشی و همفکری مناسبی داشته باشیم می‌توانیم در کنار حفظ منابع طبیعی و محیط‌زیست، بخش معدن را نیز حفظ و اشتغالزایی خوبی در کشور ایجاد کنیم. کشاورز گفت: استان قم با وجود کوچک بودن از نظر وسعت، تنوع معدنی بسیار خوبی دارد و بزرگترین معدن منگنز خاورمیانه، بزرگترین محدوده املاح، انواع سنگ‌های شن، ماسه و آهک در این استان وجود دارد. وی افزود: باید همراهی بین دستگاه‌های اجرایی مختلف استان ایجاد شود تا زمینه کار کردن به وجود آید.
۶۷ معدن فعال با بیش از ۲۷ تنوع معدنی ازجمله سنگ آهک، سنگ گچ، مرمریت، باریت، سنگ لاشه ورقه، گرانیت، منگنز، خاک صنعتی و نمک آبی با ذخایر ۹۰۰میلیون تن و با سرمایه‌گذاری ۲۰هزار میلیارد ریال در استان قم وجود دارد؛ در معادن استان قم، ۲هزار تن به طور مستقیم و ۹هزار تن به طور غیرمستقیم مشغول به فعالیت هستند.

معدن نخستین مزیت توسعه کشور

همچنین رییس سازمان نظام مهندسی معدن کشور در این همایش گفت: ۳۵هزار نفر عضو این سازمان هستند که از این تعداد ۷۰ درصد آقا و ۳۰ درصد بانوان هستند.
نادعلی اسماعیلی افزود: ۱۰هزار نفر از این اعضا در رشته‌های اکتشاف و نقشه‌برداری نیز تایید صلاحیت شده‌اند. وی اضافه کرد: سازمان نظام مهندسی معدن ۱۳ سال پیشینه فعالیت دارد و در حال حاضر در ۲۲ استان کشور، دفتر و سازمان مستقل داریم. وی در ادامه با بیان این که بخش معدن کشور مظلوم است، گفت: در چند سال گذشته که تحریم‌های ظالمانه‌ای بر ایران تحمیل شد، بخش معدن از موفق‌ترین بخش‌های کشور در استحصال و بهره‌وری از ظرفیت‌های موجود بود. اسماعیلی با تاکید بر نقش مهم معدن در اقتصاد کشور، افزود: در این سال‌ها با اکتشاف و استخراج مواد اولیه توانستیم بخش صنعت را پویاتر از گذشته پیش ببریم. وی گفت: معدن جزو نخستین مزیت‌های توسعه کشور است و ذخایر بسیار زیادی از جمله کانی‌های صنعتی، گچ، نمک و آهک در کشور موجود است.
وی افزود: آهک ایران که شاید در داخل کشور کمتر مورد توجه است، امروز شناخته شده و باید بیشتر در این بخش کار کنیم. اسماعیلی گفت: کانی‌های صنعتی ارزش افزوده دارند و قم یکی از استان‌هایی است که در این زمینه‌ها ظرفیت زیادی دارد. وی با اشاره به لزوم توجه به ظرفیت‌های دریاچه نمک، گفت: متاسفانه فقط نمک از این دریاچه استحصال می‌شود و هنوز نمی‌دانیم چه مواد ارزنده‌ای در دریاچه نمک وجود دارد.
وی تاکید کرد: باید تا حد ممکن در این منطقه، سرمایه‌گذاری کلان و از مواد معدنی آن به بهترین شکل استفاده کنیم.
همایش گرامیداشت روز مهندس و معرفی ظرفیت‌های معدنی قم با حضور مسئولان استانی و کشوری از بخش صنعت و معدن در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی قم، برگزار و از کتاب جامع «صنعت، معدن و تجارت قم» نیز رونمایی شد.
۳درصد ذخایر مواد معدنی دنیا در ایران
معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی کشور نیز در این همایش گفت: در حالی که ۳درصد ذخایر مواد معدنی جهان با ارزش‌افزوده ۷۷۰میلیارد دلار در ایران است، از نظر بودجه‌های اکتشافی کمتر سرمایه‌گذاری کرده‌ایم.
بهروز برنا افزود: با وجود این که بخش معدن در کشور ظرفیت‌های بسیاری دارد و می‌تواند در آینده اقتصاد کشور نقش‌آفرینی جدی کند، در ۲۰سال گذشته فقط یک میلیارد دلار در بخش معدن سرمایه‌گذاری شده است.
وی اضافه کرد: هرچه بر بخش معدن تاکید کنیم به‌طور قطع در رونق اقتصادی نقش بسزایی خواهد داشت.
وی با بیان اینکه ۲ کمربند معدنی در دنیا وجود دارد که جغرافیای کشورها با این کمربندها عجین شده است، گفت: یکی از این کمربندها که آلپ هیمالیا نام دارد از غربی‌ترین بخش اروپا به سمت شرقی‌ترین بخش آسیا کشیده شده و ۱۵درصد ذخایر معدنی دنیا را دارد.
برنا افزود: ۱۲/۵درصد از این کمربند از ایران عبور کرده و در غنای معدنکاری و تمرکز ذخایر نقش موثری دارد.
وی اضافه کرد: ایران حداقل ۹ پهنه معدنی ازجمله معدن مس و طلای ارومیه، معدن مس سرچشمه، معدن خاک سرخ هرمز و معدن آهن گل‌گهر سیرجان دارد که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و هر کدام مواد معدنی ویژه خود را دارد.
وی با بیان اینکه ۱۵هزار محدوده امیدبخش در کشور داریم که باید تعیین تکلیف شوند، افزود: از هر یک‌هزار محدوده امیدبخش در دنیا، ۲۵ محدوده وارد نقطه امیدبخش می‌شود و ۳ محدوده به معدن تبدیل خواهد شد.
برنا بیان کرد: در حال حاضر متوسط عمق اکتشاف در جهان ۸۰ متر است، ولی در ایران کمتر از ۲۰ متر است و باید به این مهم برای کشف ذخایر پنهان توجه کنیم.
وی با بیان اینکه ۲درصد ذخایر کشور در قم وجود دارد، گفت: ذخایر منگنز، املاح و مواد معدنی غیرفلزی از جمله گچ، نمک و سولفات قم در سطح ملی شاخص است.
وی اضافه کرد: ۱/۳۷درصد معادن فعال و ۳ درصد معادن غیرفعال کشور در قم وجود دارد، ولی به دلیل این که ساختمان‌سازی رونق آنچنانی ندارد، مصالح ساختمانی از رونق افتاده است.
معاون سازمان زمین‌شناسی کشور گفت: مطالعات چند سال گذشته نشان می‌دهد حدود ۱۰ تن ذخیره احتمالی طلا در قم وجود دارد و اگر منابع مالی تامین شود حفاری‌های پیش‌بینی شده انجام می‌شود.
 وی افزود: معدن منگنز ونارچ از بزرگترین ذخایر کشور است که در قم قرار دارد و این استان از بهترین روش‌های استخراجی برای کشف این مواد استفاده می‌کند. معدن منگنز ونارچ بزرگترین معدن تولید منگنز در خاورمیانه است که در جنوب غربی شهر قم و در محدوده بخش کهک واقع شده و راه ارتباطی از قم به آن ۳۰ کیلومتر است.
وی اضافه کرد: این معدن ۸میلیون تن ذخیره منگنز دارد که در سال ۸۵ تا ۱۰۰هزار تن استخراج می‌شد و تامین‌کننده کل نیاز سنگ منگنز ذوب‌آهن اصفهان است.
برنا به ظرفیت‌های دریاچه نمک نیز اشاره کرد و گفت: این دریاچه ۳۲میلیون تن منیزیم، ۲۰۰میلیون تن کلرید سدیم و ۴/۵میلیون تن کلرید پتاسیم دارد و ارزش تخمینی املاح معدنی آن ۲۰ میلیارد دلار است.
دریاچه نمک در ناحیه شرقی استان قم و در حد فاصل ۳ استان قم، سمنان و اصفهان قرار گرفته و بزرگترین دریاچه فصلی و فراشور کشور است، حدود ۲۰۰هزار هکتار وسعت دارد و یک‌سوم آن در محدوده جغرافیایی استان قم قرار گرفته و دارای ساختار زمین‌شناختی کم‌نظیر شامل پوسته نمکی و حاشیه باتلاقی است.
وی با بیان اینکه قم رتبه نخست بهره‌برداری از معادن عقیق را در کشور دارد، گفت: در این شهر ۷۰ کارگاه تراش سنگ قیمتی و نیمه‌قیمتی وجود دارد و یکی از بازارهای بزرگ عرضه انواع سنگ‌های قیمتی با توجه به جایگاه مذهبی و زیارتی در کشور است.
 

قم؛ بزرگترین تولیدکننده منگنز در کشور

رییس سازمان نظام مهندسی معدن قم در همایش «گرامیداشت روز مهندس و معرفی ظرفیت‌های معدنی قم» گفت: این استان با دارا بودن ۸/۶میلیون تن ذخیره منگنز بزرگترین تولیدکننده منگنز در کشور است.
 سیدرسول حسینی افزود: معدن منگنز ونارچ بزرگترین معدن تولید منگنز در خاورمیانه است که در محدوده استان قم قرار دارد. معدن منگنز ونارچ در جنوب غربی شهر قم و در محدوده بخش کهک واقع شده و راه ارتباطی از قم به آن ۳۰ کیلومتر است. وی با اشاره به اینکه استان قم یک درصد از مساحت کشور را داراست، گفت: شاخص‌های قم در منابع معدنی بسیار فراتر از یک درصد است و در حوزه مواد معدنی غیرفلزی بعد از استان‌های یزد، آذربایجان‌شرقی و خراسان جنوبی چهارمین رتبه را در کشور دارد.
وی با بیان اینکه ایران در مجموع مواد معدنی فلزی و غیرفلزی با یک‌میلیارد تن ذخیره جایگاه ۱۵ را در جهان دارد، افزود: در مواد معدنی فلزی ۴ استان کرمان، یزد، خراسان جنوبی و آذربایجان‌شرقی بیش از ۹۲درصد از ذخایر معدنی کشور را به خود اختصاص داده و ۲۷ استان باقی مانده فقط ۸درصد را داراست.
همچنین ۶۷ معدن فعال با بیش از ۲۷ تنوع معدنی ازجمله سنگ آهک، سنگ گچ، مرمریت، باریت، سنگ لاشه ورقه، گرانیت، خاک صنعتی و نمک آبی با ذخایر ۹۰۰میلیون تن و با سرمایه‌گذاری ۲۰هزار میلیارد ریال در استان قم وجود دارد که ۲هزار تن به طور مستقیم و ۹هزار تن به طور غیرمستقیم مشغول به فعالیت هستند.
وی افزود: بیش از ۴۰۰ نیروی متخصص سازماندهی شده و بهره‌ور در بخش معدن قم شاغل هستند که پشتوانه بسیار مناسبی برای بخش معدن ایجاد کرده است.
وی اضافه کرد: از این تعداد ۲۹۹ مهندس معدن و ۱۸۰ زمین‌شناس و بقیه نیز در رشته‌های مربوط به معدن فعالیت می‌کنند که ۱۱۰ نفر از این افراد دارای پروانه صلاحیت از وزارت صنعت، معدن و تجارت هستند.
رییس سازمان نظام مهندسی معدن قم گفت: با همت مدیران استان و تلاش سازمان زمین‌شناسی کشور در استحصال معادن، در چند سال آینده، قم به استانی فلزی و طلایی تبدیل می‌شود. وی تصریح کرد: متاسفانه توجهی به شاخص‌های سرمایه‌گذاری در حوزه معدن قم در مقایسه با ظرفیتی که این حوزه دارد، نشده است.
وی افزود: این مسئله دلایل متعددی دارد که سختگیری‌های بیش از حد سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری یکی از این علت‌هاست.
حسینی تاکید کرد: برای ایجاد نگاه به بخش معدن به عنوان یکی از ظرفیت‌های اقتصادی، نیازمند همگرایی بین سازمان‌ها هستیم.