به گزارش می متالز، مدیریت بخش معدن و سیاستگذاری برای آن و موضوعاتِ ساختاری این بخش، بسیار مهم و نیازمند توجه مسئولان امر هستند. دولت نیازمند جمعبندی صحیح و کامل در مورد سیاستگذاری در بخش معدن است. البته باید توجه کرد که موضوعات قابل طرح در معدن با توجه به ماده معدنی مورد استخراج، متفاوت است. مس، زغال سنگ، سنگ آهن و دیگر مواد معدنی هرکدام بطور جداگانه نیازمند بررسیهای لازم در حوزه خود هستند.
بخش معدن در کشور شاهد مشکلات مدیریتی است و باید در سطح رهبری معادن، فکری اساسی برای معدن صورت گیرد. شاید بتوان گفت که وحدت فرماندهی واقعی در حوزه معدن وجود ندارد. سیاستهای دولت در دوران جدید نیازمند تغییر و ثبات درست است و هنوز مشخص نیست که آیا خصوصیسازی از سمت دولت در حال اجرا است و سیاستها به سمت کاهش دخالت دولت در معدن پیش میرود یا خیر؟ متاسفانه تکلیف دولت در این حوزه مشخص نیست، و این بلاتکیفی حوزه معدن باعث سردرگمی بسیاری از سرمایهگذاران شده است. در این زمینه مشکلات ساختاری بسیاری برای نهادهای مسئول وجود دارد. به عنوان مثال باید به اصلاح ترکیب اعضای شورای عالی معادن اشاره کرد. این امر شاید بتواند باری را از روی دوش معدنکاران بردارد.
موضوع سرمایهگذاری در معادن کشور، از اکتشاف تا فناوری و تامین زیرساخت از موضوعات حیاتی در این حوزه محسوب میشود، به نحوی که بدون توجه به این موضوع، توسعه در معدن اتفاق نمیافتد. از سوی دیگر نیز باید دانست که منابع دولتی در حوزه معادن رو به اتمام است در نتیجه بهترین رویکرد، باز کردن مسیر برای سرمایه بخش خصوصی است. سرمایهگذار در بخش معدن میتواند داخلی یا خارجی باشد. اما از سوی دیگر این سرمایهگذاران، هردو تحتتاثیر مشکلات موجود در فضای بینالمللی هستند، اما سرمایهگذار داخلی به دلیل مشخص نبودن سیاستهای کشور در حوزه معدن با مشکلات بیشتری روبهرو میشود. سرمایهگذاری که قصد ورود به حوزه معدن را دارد اگر از تصمیمات استراتژیک در این حوزه مطمئن نباشد و نتواند در یک بازه مشخص آن را قابل اتکا بداند، قبل از ورود به بخش معدن، از سرمایهگذاری منصرف خواهد شد. حتی در دوره جدید دولت هم، تصمیمات قطعی در این حوزه گرفته نشده است. مسائل حوزه معدن باید به نحوی واضح و آشکار در کشور بیان شده و تصمیمات مناسب برای آنها اخذ شوند.
نکته قابل توجه در این موضوع آن است که سرمایهگذاری در بخش اکتشافات معدنی بیشترین ریسکها را در این بخش به خود اختصاص میدهد. در خصوص این موضوع نیاز به حمایتهای مشخص از سمت دولت بهوضوح احساس میشود. یکی از بهترین کمکهای دولت، حمایت از همین ریسکهای موجود در معدنکاری در حوزه اکتشافات است. فعالسازی صندوق بیمه سرمایهگذاری در حوزه معدن موجب ایجاد امنیت برای سرمایهگذار میشود. البته در خصوص این موضوع تلاشهایی در حال انجام است و انتظار میرود که بخش معدن کشور با تغییرات مدیریتی صورت گرفته، اتفاقات مثبتی را در این حوزه شاهد باشد. بار دیگر تاکید میشود که در حال حاضر شرایط معادن در وضیعتی بهسر میبرد که اگر اقدامات عاجلی در این زمینه صورت نگیرد، کشور در برخی از حوزهها از جمله سنگ آهن با مشکلات مختلفی روبهرو خواهد شد.
صندوق بیمه سرمایهگذاری از این جهت نیز باید مورد توجه قرار گیرد که در نظر گرفتن منابع مناسب برای این صندوق باعث میشود تا بتواند تحرکات مناسبی را در بازار ایجاد کند. صندوق بیمه از نظر مدیریتی نیاز به تصمیمسازیهای جدیتر دارد تا ریسکپذیری مناسبتری را در میان معدنکاران بوجود آورد. در دورههای سابق تصمیمات محافظهکارانه و بورورکراسیهای نظام اداری مشکلاتی را بهوجود آورده بودند. البته امید میرود تا با مدیریت جدید این صندوق، اصلاحات اساسی و مساعدی در امر بیمه سرمایهگذاری اتفاق بیفتد. باید دانست که صندوق بیمه سرمایهگذاری محل بسیار مهم و تاثیرگذاری است. اهمیت این صندوق در مورد معادن کوچک و متوسط بسیار آشکارتر است. امید است که سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، ایمیدرو، برای بهبود منابع صندوق و چابکسازی مدیریتی، اقدامات مفید و موثری را در این زمینه صورت دهد. مهم آن است که ریسکپذیری و تصمیمگیری مدیران افزایش یابد تا مشکل بخش معدن روند کاهشی بهخود بگیرد.
شایان ذکر است که بخش مهمی از اکتشافات را اکتشافات مجدد تشکیل میدهد. این نکته از آن جهت حائز اهمیت است که باید دانست معادن کوچک و متوسطی که قبلا مورد اکتشاف قرار گرفتهاند مقدمهای برای اکتشاف معادن بزرگتر محسوب میشوند و دولت باید در زمینه هزینههای اکتشاف مجدد به معادن کوچک کمک کند. کمک دولتی باعث خواهد شد تا معادن کوچک، پهنههایی را که قبلا مورد اکتشاف قرار گرفتهاند، در عمقهای بیشتر و با روشهای نوین و فناوری بهتر دوباره مورد اکتشاف قرار دهند. در این شرایط احتمال یافتن ذخایری عظیمتر از آنچه قبلا کشف شده بودند، وجود دارد. اما همین کار، خود نیاز به برنامهریزی دقیق دارد. نحوه کمک به معادن کوچک برای ایجاد انگیزه و رفتن به سمت سرمایهگذاری در اکتشافات خود نیازمند توجهات خاص است. مسئله پوششدهی ریسک هزینههای اکتشاف در عمقهای بیشتر بهوسیله دولت بسیار مهم است. شیوههای انگیزشی که برای اینکار میتواند در نظر گرفته شود مانند تخفیف در حقوق دولتی، حق انتفاع یا بهرهمالکانه، این امیدواری را در سرمایهگذار معدن ایجاد خواهد کرد تا با میل و انگیزه وارد میدان شود. این امر موجب میشود تا سرمایهگذار یک معدن کوچک با انگیزههای بیشتری به اکتشافات مناسب دست بزند.