استراتژی صمت برای بازی‌گیری از بخش خصوصی

به گزارش می متالز، وزیر صمت در جمع فعالان اقتصادی اتاق بازرگانی اصفهان خبرهای جدیدی را برای تولید و تجارت کشور اعلام کرد. او در جمع فعالان اقتصادی سیاست و رویکرد اصلی وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت را «روان‌سازی اقتصادی»، «جلوگیری از مجوزفروشی» و «پرهیز از رانت‌خواری» عنوان کرد. در ذیل این چارچوب سیاستی «تسهیل فرآیندهای کسب و کار»، «حذف بخشنامه‌های زائد و امضاهای طلایی» و «کاهش بوروکراسی سخت اداری» برای تسهیل روند تولید و تجارت مدنظر سیاست‌گذار صنعتی و تجاری است.

وزیر صمت ضمن تشریح جهت‌گیری‌های کلی وزارتخانه مزبور، خبر جدیدی را هم برای اتاق بازرگانی و بخش خصوصی اعلام کرد. او تصریح کرد که وزارت صمت قصد دارد موضوع انتخاب رایزنان بازرگانی را به اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور واگذار کند. مطالبه‌ای که به تازگی از سوی رئیس اتاق بازرگانی ایران نیز بیان شده بود. آن‌طور که رزم‌حسینی عنوان کرده وزارت صمت برای بخش خصوصی فرش قرمز پهن خواهد کرد و اگر در جایی لازم باشد از ظرفیت انعطاف‌پذیری قوانین به نفع تولید نیز با رایزنی و مذاکره با مجلس شورای اسلامی و تفسیر قوانین استفاده خواهد کرد. رزم‌حسینی همچنین از تصویب ۵۰ هزار میلیارد تومان اعتبار برای سرمایه در گردش واحد‌های تولیدی در شورای پول و اعتبار خبر داد. این مقام مسوول درخصوص برنامه‌های تنظیم و رصد بازار هم رویکرد کلی وزارتخانه را تبیین کرد. به گفته او سیاست وزارت صمت وفور کالا در بازار است و ستاد تنظیم بازار در سطح کشور و کارگروه‌های تنظیم بازار استانی در امر کنترل و نظارت بر بازار فعال هستند. او برنامه‌هایی را هم برای صادرات و صادرکنندگان اعلام کرد و گفت بخشنامه‌های اخیر صادراتی مسیر تازه‌ای را برای صادرکنندگان کشور فراهم خواهد کرد. به گفته رزم‌حسینی اکنون صادر‌کنندگانی که از سال ۱۳۹۸ به بعد تعهد ارزی دارند می‌توانند یا ارز خود را در سامانه نیما بفروشند یا از محل واردات در مقابل صادرات به رفع تعهد ارزی خود مبادرت کنند. رزم‌حسینی در عین حال گفت که در ۸ ماهه امسال حدود ۵۰ درصد از صادرات به ۱۵ کشور همسایه انجام شده است که افزایش صادرات به این کشورها جزو برنامه‌های اولویت‌دار امسال است. وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنین در بخش دیگری از صحبت‌هایش راه‌اندازی سامانه جامع تجارت را اقدام موثری عنوان کرد و گفت که این سامانه با ۲۳ سامانه الکترونیکی دیگر که در همین حوزه و مرتبط با فعالان اقتصادی هستند مرتبط است.

اما بخش مهمی از صحبت‌های علیرضا رزم‌حسینی معطوف به فراهم آوردن شرایط و تسهیل امور و البته تفویض اختیارات بیشتر به بخش خصوصی است. مطالباتی که در سالیان اخیر همواره از طرف نمایندگان بخش خصوصی به دفعات مطرح شده است. از این رو وزیر صمت صحبت از پهن کردن فرش قرمز از طریق تسهیل تجارت، به‌ویژه در بخش صادرات برای بخش خصوصی کرده است. ضمن آنکه یکی دیگر از مطالبات بخش خصوصی که تفویض اختیار انتخاب رایزنان بازرگانی به اتاق بازرگانی بوده در حال عملیاتی شدن است. در حال حاضر سازمان توسعه تجارت ایران مسوولیت آموزش و اعزام رایزنان بازرگانی را بر عهده دارد. آن‌طور که مسوولان سازمان توسعه تجارت عنوان می‌کنند انتخاب یک رایزن بسیار پیچیده و زمان‌بر است، به‌طوری که شاید تا یک سال زمان ببرد که یک نفر در نقش رایزن بازرگانی فعال و به یک کشور هدف اعزام شود. برای اعزام یک رایزن معمولا تا ۲۰۰ ساعت کلاس آموزشی برگزار می‌شود و رایزن اعزامی ضرورتا باید به زبان کشور هدف مسلط باشد. یک رایزن بازرگانی باید همزمان به تجارت خارجی و دیپلماسی آشنا باشد و توانایی ارتباط برقرار کردن هم داشته باشد. البته یک مشکل این است که طی ۱۵-۱۰ سال گذشته، نیروهای جدید چندانی وارد سازمان توسعه تجارت نشده‌اند، برای همین نیاز است از تعدادی نیروی جوان‌تر در سازمان استفاده شود و با ارائه آموزش‌های لازم، آنها را به‌عنوان رایزن اعزام کرد. مسوولان سازمان توسعه تجارت در عین حال اعلام آمادگی کردند که به ۱۰ کشور مهم همسایه رایزن بازرگانی اعزام کنند. البته عملکرد رایزنان بازرگانی بسته به ساختار اقتصادی بازار هدف از جمله اندازه و پتانسیل بازار، محیط قانونی و تشکیلات قضایی، فاصله جغرافیایی، تفاوت‌های فرهنگی و زبانی، داشتن کارمند محلی و بودجه کافی، میزان توانمندی سفیر و کارکنان سفارت در امور اقتصادی، وجود نهادهای داخلی پشتیبان و در نهایت مهارت‌های علمی و ارتباطی خود رایزنان متفاوت است. شناخت نسبی از نظام سیاسی و اقتصادی بازار هدف و اولویت‌بندی اقدامات و برنامه‌ها، شناسایی نهادهای تجاری دولتی و خصوصی و ایجاد ارتباط با آنها، رصد، گردآوری و تحلیل اطلاعات تجاری (تحلیل رقبا، رویدادها، اخبار، گزارش‌ها و...) و ایجاد مکانیزم ارتباط با فعالان اقتصادی می‌تواند در ارتقای کارآیی و اثربخشی رایزنان بازرگانی تاثیر بسزایی داشته باشد.

با این حال بخش خصوصی معتقد است که می‌تواند شرایط مناسب‌تری را برای اعزام رایزنان بازرگانی به مقاصد هدف صادراتی مهیا کند.

جزئیات اظهارات وزیر صمت

رزم‌حسینی در جمع فعالان اتاق بازرگانی اصفهان با بیان اینکه در هشت ماهه امسال حدود ۵۰ درصد از صادرات ما به ۱۵ کشور همسایه بوده است، گفت: ۱۵ کشور همسایه ظرفیت خوبی برای کالاهای داخل کشور هستند که افزایش صادرات به این کشورها امسال جزو برنامه‌های اولویت‌دار است. او با اشاره به ابلاغیه‌های جدید صادراتی گفت که این ابلاغیه‌ها مسیر تازه‌ای را برای صادرکنندگان کشور فراهم کرده است. به گفته رزم‌حسینی صادرکنندگان مجاهدان اقتصادی هستند؛ ابلاغیه‌های جدید صادراتی مسیر تازه‌‌ای را برای صادرکنندگان کشور فراهم کرده که با استقبال خوب این قشر مواجه شده است. وی افزود: به‌صورت جدی به دنبال تسهیل فرآیندهای کسب و کار، حذف بخشنامه‌های زائد و امضاهای طلایی و کاهش بوروکراسی سخت اداری برای تسهیل روند تولید هستیم.