به‌کارگیری بالاترین سطح برنامه‌ریزی در شرکت فولاد اکسین

به گزارش می متالز، نبی‌اله رازانی اظهار داشت: برنامه‌ریزی در شرکت‌های تولیدی از اسلوب خاصی پیروی می‌کند. با برنامه‌ریزی، احتمال رسیدن به اهداف را از طریق تنظیم فعالیت‌ها تقویت می‌کند. به این ترتیب با افزایش احتمال رسیدن به هدف، منفعت اقتصادی با استفاده از روش‌های مقرون به صرفه اقتصادی افزایش می‌یابد. هنگامی که روش‌های برنامه‌ریزی مشخص شد، می‌توان با تمرکز بر مقاصد و اهداف، پیشرفت مسیر و برنامه را ارزیابی کرد و در صورتی که با ابزارهای کنترلی انحرافی از مسیر مشاهده شد، در برنامه‌ریزی تجدید نظر می‌شود تا همراستا با مقاصد اصلی، برنامه‌ها محقق شوند.

وی افزود: شرکت فولاد اکسین خوزستان یک شرکت صنعتی در حوزه تولید ورق‌های عریض فولاد است که با توجه به جایگاه انحصاری این شرکت در خاورمیانه، فعالیت آن برنامه‌ریزی خاص خود را می‌طلبد. در این شرکت، برنامه‌ریزی‌ها در سه سطح انجام می‌شود که شامل برنامه‌ریزی‌های تخصصی، برنامه‌ریزی‌های عملیاتی و برنامه‌ریزی‌های استراتژیک در سطح کلان است.

سطوح برنامه‌ریزی در فولاد اکسین

معاون برنامه‌ریزی و توسعه شرکت فولاد اکسین خاطرنشان کرد: در برنامه‌ریزی تخصصی که ماهیت تخصصی دارد، برنامه‌ریزی‌های معاونت‌ها و مدیریت‌های تخصصی زیرمجموعه سازمان شکل می‌گیرد. این برنامه‌ریزی به سه بخش تقسیم می‌شود. بخش اول، برنامه‌ریزی و کنترل تولید مرتبط با حوزه عملیات و تولید است که نیازهای ورودی و خروجی سیستم تولیدی، نیروی انسانی و کالاهای ورودی و خروجی به آن مرتبط می‌شود. بخش دوم، برنامه‌ریزی نیروی انسانی بوده که تمرکز آن بر افراد سازمان است و با مسائلی همچون استخدام، مصاحبه، ترفیع، بازنشستگی و ... ارتباط دارد. سومین برنامه‌ریزی تخصصی، برنامه‌ریزی مالی و تنظیم بودجه سازمان است. در این برنامه‌ریزی، میزان و چگونگی منابع انتخاب می‌شوند و برای تعیین اهدافی که از قبل ترسیم شده‌اند ازجمله مصارف مالی و چگونگی کنترل این مصرف، برنامه‌ریزی صورت می‌گیرد.

رازانی با اشاره به بخش دوم برنامه‌ریزی سازمانی فولاد اکسین، بیان کرد: برنامه‌ریزی عملیاتی و اجرایی برای اهداف کلان، بخش دوم حوزه فعالیت این معاونت را تشکیل می‌دهد، که این اهداف در برنامه‌ریزی‌های کوتاه‌مدت شکل می‌گیرند تا بتوانیم فعالیت‌ها را و هم بهترین حالت استفاده از منابع را شناسایی کنیم. این امر نیز مراحل مختلفی دارد که باید برنامه‌های کوتاه‌مدت همچون تنظیم بودجه، تدوین شوند. در این رابطه باید معیارهای کمی و کیفی سنجش عملکرد و هزینه‌‌های ارزیابی اجرای عملیات تعیین شوند. سپس انحرافات شناسایی و ریشه‌یابی و برنامه تدوین شده، تجدید نظر و اصلاح شوند.

وی تصریح کرد: همواره در فولاد اکسین، برنامه‌ریزی راهبردی در سطح کلان بر دیگر برنامه‌ریزی‌ها اولویت دارد. این برنامه‌ریزی، دربر گیرنده تصمیم‌گیری‌های کلان در رابطه با اهداف راهبردی و بلندمدت سازمان است. معمولا در این برنامه‌ریزی‌ها مقاصد، ماموریت‌ها، خط مشی‌ها و اهداف سازمان مشخص شده و در عین حال چشم‌اندازها و ماموریت‌های سازمانی طبقه‌بندی می‌شوند. البته ممکن است این برنامه‌ریزی در طول سال بازنگری شود که البته پارامترهای گوناگونی روی نوع بازنگری و دوره‌های چشم‌انداز استراتژیک اثرگذار خواهد بود.

معاون برنامه‌ریزی و توسعه شرکت فولاد اکسین مطرح کرد: برنامه‌ریزی‌های راهبردی و کلان آینده را پیش‌گویی نمی‌کنند اما یک مدیر می‌تواند با استفاده از این برنامه‌ریزی‌ها، به موفقیت‌های گوناگونی دست یابد. به طوری که مدیر با تکیه بر این برنامه بر مسائل ناشی از شرایط بازار و مقتضیات آینده فائق خواهد آمد و رفتار صحیحی را در حوزه مدیریت خود نشان دهد. برنامه‌ریزی راهبردی می‌تواند فرصت کافی برای تصحیح خطاهای اجتناب‌ناپذیر ایجاد کند. همچنین برنامه‌ریزی راهبردی می‌تواند موجب شود در زمان‌های مناسب، مدیران تصمیمات بهتری اتخاذ کنند و بر فعالیت‌های ضروری سازمان تمرکز بیشتری داشته باشند.

رازانی ابراز کرد: به طور کلی برای انجام برنامه‌ریزی مناسب، باید مسائل گوناگونی شناسایی شوند که شامل آگاهی از فرصت‌ها، تهدیدها، نقاط قوت و ضعف می‌شوند. سپس بر اساس مفروضات، اهداف کوتاه‌مدت شناسایی شوند. البته تعیین اهداف کوتاه‌مدت طبق روال خاص با ارزیابی گزینه‌های مختلف و فرموله کردن آن‌ها صورت می‌گیرد. پس از اینکه هدف مشخص شد، هدف باید کمی‌سازی شود. چرا که کمی‌سازی اهداف به دو صورت وزنی و مالی یا بودجه‌بندی است.

استراتژی‌های فولاد اکسین

معاون برنامه‌ریزی و توسعه شرکت فولاد اکسین ابراز کرد: در شرکت فولاد اکسین همواره ابتدای هر سال، از چشم‌انداز استراتژی شرکت برای دوره‌های بلندمدت ارزیابی به عمل می‌آید. در این راستا و بر اساس مطالعات اکتشافی از جمله اسناد بالادستی، میدانی، تطبیقی و کانونی نقشه استراتژی تنظیم می‌شود. هم‌اکنون برای شرکت فولاد اکسین چشم‌انداز سه ساله ترسیم کرده‌ایم که سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱ را دربر می‌گیرد.

رازانی اظهار کرد: معمولا در نقشه استراتژیک از چهار منبع اطلاعات کسب می‌شود. نخستین داده ورودی، نقشه استراتژی دوره قبل و میزان موفقیت اجرای نقشه است. بخش دوم اطلاعات ورودی به تحلیل محیط درون و بیرون مربوط می‌شود. انتظارات ذی‌نفعان مجموعه شامل سهامداران، مشتریان، اجزای سازمان و... سومین اطلاعات ورودی به برنامه‌ریزی است. بخش چهارم نیز موضوع تفکر استراتژیک رهبران فولاد اکسین شامل اعضای هیئت مدیره، سهامداران و مدیران ارشد و میانی سازمانی است. هنگامی که اطلاعات وارد شد، نقشه استراتژیک تهیه می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: معمولا نقشه استراتژیک در سازمان‌های صنعتی فولادی از منظر یا حوزه‌های تاثیرگذار گوناگون مشخص می‌شود. در نقشه استراتژی کنونی، از منظر مالی، شرکت فولاد اکسین روی دو مقوله تمرکز داشته که شامل رشد درآمد و ارتقای بهره‌وری می‌شود. در خصوص رشد درآمد نیز رویکرد شرکت فروش بهینه با تمرکز بر محصولات دارای ارزش افزوده و همچنین مقوله صادرات پایدار ورق‌‎های فولادی گوناگون بوده است. موضوع دیگر نیز خط تولید فولاد اکسین است که در این رابطه نیز تلاش کردیم راندمان کمی و کیفی خط تولید را ارتقا داده و همچنین بهای تمام شده محصولات را کاهش دهیم. زیر چتر این نقشه استراتژیک، هر سال، اهداف کلان آن سال را با توجه به چشم‌انداز، شعار سازمان، ماموریت و... تعریف می‌کنیم.

معاون برنامه‌ریزی و توسعه شرکت فولاد اکسین با اشاره به شعار چشم‌انداز این شرکت، بیان کرد: در نظر داریم تا سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۷۵۰ هزار تن انواع ورق‌های فولادی با ارزش افزوده بالاتر به ویژه حوزه API تولید کنیم. این چشم‌انداز ترسیم شده تحت اعتبار ۶ ارزش سازمانی بوده که شامل کیفیت‌محوری، مشتری‌مداری، شایسته‌سالاری، کار گروهی، بهبود مستمر و مسئولیت‌های اجتماعی است. البته ارزش کیفیت‌محوری با توجه به رویکرد تولید ورقهای کفی پیشرفته، به لیست ارزش‌ها اضافه شد. به طور کلی شرکت فولاد اکسین زیر چتر نقشه استراتژیک و با پشتیبانی ارزش‌های یاد شده، اهداف استراتژیک سال ۱۳۹۹ را طراحی کرده است. یکی از این اهداف تولید و فروش حدود ۷۰۰ هزار تن ورق و صادرات ۱۰۰ هزار تن محصول است.

اهداف توسعه‌ای فولاد اکسین

رازانی در خصوص اهداف توسعه‌ای شرکت فولاد اکسین، عنوان کرد: اهداف کلانی که برای شرکت فولاد اکسین در سال جاری دیده شده، توسعه سبد محصولات، توسعه بخش بالادست و میان‌دست زنجیره تولید و استقرار سیستم‌های یکپارچه اطلاعاتی است. در خصوص زنجیره تامین، یکی از موضوعات مهم فولاد اکسین، طرح توسعه فولادسازی بوده است. در حال حاضر فولاد اکسین ناچار است که مواد اولیه خود یعنی تختال فولادی را از دیگر شرکت‌ها خریداری کند. اما در طرح توسعه فولادسازی کنونی در نظر است تولید تختال عریض فولادی در این شرکت به میزان یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن در سال صورت گیرد. این طرح در مرحله برگزاری مناقصه قرار دارد و هم‌اکنون به طور جدی موضوع را پیگیری می‌کنیم که مناقصه به اتمام برسد و پیمانکار طرح مشخص شود.

به گفته وی، در حوزه توسعه سبد تولید، فولاد اکسین معمولا هر سال دو یا سه محصول جدید به  بازار معرفی می‌کند که طبق برنامه‌ریزی قرار بود در سال جاری سه محصول معرفی شود و تاکنون دو محصول طبق اصول بازاریابی وارد تولید انبوه شده‌اند؛ محصول سوم که ورق کرایوژنیک بوده، در حال انجام فاز مطالعاتی است.

معاون برنامه‌ریزی و توسعه شرکت فولاد اکسین تصریح کرد: در مقوله توسعه خط تولید یعنی پروژه‌های میان‌دستی، بر اساس سبد جدید همواره به دنبال ارتقای توانمندی خط تولید هستیم. ضمن اینکه دو طرح تحقیقاتی در دست اقدام داریم که شامل بازرسی آنلاین محصولات و دیگری بومی‌سازی یک تجهیز مهم برای شناسایی عیوب کیفی، ابعاد ورق و... می‌شود. لازم به ذکر است که سازنده تجهیز یاد شده، منبع خارجی است و به دلیل تحریم نمی‌توانیم آن را تامین کنیم. خوشبختانه شرایطی فراهم شده که بومی‌سازی این تجهیز وارد فاز اجرایی و قرارداد شده است. پروژه‌های دیگر درخصوص بهبود راندمان خط تولید و پروژه‌های عمرانی بوده که ۷۰ تا ۸۰ درصد پیشرفت داشته‌اند و خوشبین هستیم که در سال جاری به اتمام برسند.

رازانی اضافه کرد: شرکت فولاد اکسین خوزستان در حوزه اتوماسیون صنعتی در سطح بسیار بالایی قرار دارد و توانسته سطوح بالای سیستم‌های یکپارچه اطلاعاتی را پیاده‌سازی کند. در سال ۱۳۹۹ برنامه فولاد اکسین این است که فاز سوم توسعه استقرار سیستم‌های یکپارچه اطلاعاتی را پیاده کند. در این رابطه پنج ماژول طراحی شده که سه مورد آن پیاده‌سازی شده و دو مورد دیگر نیز مراحل نهایی را طی می‌کنند.

وی اعتقاد دارد در حوزه منابع انسانی نیز شرکت فولاد اکسین برنامه‌های گوناگونی دارد که در مقوله توسعه‌ای آن ارتقای رضایت کارکنان مدنظر است و این موضوع با استفاده از ارزیابی مدل استقرار ۳۴۰۰۰ دنبال می‌شود. البته اهداف دیگری شامل تامین پایدار، تعالی عملیاتی، تمرکز مشتری و... در برنامه قرار دارند.

پیش‌شرط‌های موفقیت برنامه‌ریزی

معاون برنامه‌ریزی و توسعه شرکت فولاد اکسین در خصوص پیش‌شرط‌های موفقیت و اجرای برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، مطرح کرد: همواره وقتی اهداف تعیین می‌شوند، این دغدغه وجود دارد که اهداف باید چه ویژگی‌هایی داشته باشند. برای ترسیم اهداف پارامترهای گوناگونی دخالت می‌کنند. اما مهم‌ترین مقوله این است که یک هدف باید قابل قبول باشد. این یعنی کارکنان و مدیران سازمان باید هدف را بپذیرند و بتوانند در اجرای این اهداف موثرتر واقع شوند. انعطاف‌پذیری نیز ویژگی دیگر هدف است و در این رابطه سازمان‌ها پس از تعیین هدف ممکن است با بازارهای متلاطم و به شدت رقابتی مواجه شوند. به این ترتیب الزامات محیطی بر اهداف اثرگذار شوند. بنابراین باید اهدافی تعیین شوند که انعطاف لازم را جهت اعمال تغییرات ضروری به اقتضای تحولات محیطی داشته باشند. زیرا وقتی یک هدف انعطاف‌پذیر باشد، در شرایط بحرانی پیش‌بینی نشده، می‌تواند موثرتر اجرا شود.

رازانی بیان کرد: پیش‌شرط دیگر برای موفقیت هدف، قابل اندازه‌گیری بودن آن است. به طوری که اهداف کمی‌سازی و قابل انجام شوند. این یعنی هدف باید به طور صریح در برنامه مشخص شده باشد تا سازمان آن را بتواند در چارچوب یک مقدار کمی بگنجاند. ضمن اینکه اهداف باید برانگیزاننده افراد در سازمان باشند. این یعنی با اثربخشی، سازمان بتواند یک هدف را در حداقل زمان و صرفه‌جویی در منابع ممکن و با حداکثر بهره‌وری کسب کند.

وی اذعان کرد: اهداف سازمانی باید مناسب باشند تا با چشم‌انداز، ماموریت و مقاصد کلی سازمان تناسب داشته باشد که آن را بتوان به کل سازمان تعمیم داد. به طور کلی مناسب بودن یعنی اینکه هدف باید برای افراد سازمان قابل فهم باشد. به طوری که اگر در سازمان مقصد، ماهیت و ضرورت آن شناخته نشود، ممکن است سردرگمی برای افراد در سازمان ایجاد شود. علاوه بر این، در صورت عقب ماندن هدف از برنامه، میزان انحراف از برنامه و تجدید نظر در یک هدف مبهم است.

معاون برنامه‌ریزی و توسعه شرکت فولاد اکسین تاکید کرد: هدف سازمانی باید دست‌یافتنی باشد. هدف غیر قابل دسترسی انگیزه را از مدیران و کارکنان می‌گیرد و در صورت عقب ماندن سازمان از برنامه، استیصال به وجود خواهد آمد. برای ترسیم یک هدف دست‌یافتنی باید مشارکت کارکنان را نیز در نظر گرفت تا آن‌ها کاملا با اهداف آشنا شوند.

رازانی در پایان خاطرنشان کرد: اهداف قابل دستیابی باید هماهنگ باشند. به طوری که همه اهداف باید با یکدیگر در هماهنگی کامل قرار گیرند. اگر به دید سیستمی به یک سازمان، فرایندها و اهداف نگاه شود، مشخص خواهد شد اهدافی که با اهداف کناری خود هماهنگی دارند، باعث می‌شوند سازمان زودتر و با اطمینان خاطر بیشتر به مقاصد اصلی خود دست یابد.