آرامش کامودیتی‌ها در اوج

به گزارش می متالز، بازارهای کالایی ظرف سال ۲۰۲۰ دستخوش تغییرات گسترده‌ای شدند، به‌گونه‌ای که بسیاری از محصولات در این بازارها ظرف این یک سال کمترین قیمت چند سال اخیر خود را هم تجربه کردند. در این میان شیوع ویروس کرونا، تغییرات بازار نفت، انتخابات ایالات متحده آمریکا و نوسانات در عرضه و تقاضا مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در این بازارها بوده‌اند. بررسی تغییرات شاخص‌هایی همچون CRB،  GSCI و شاخص بورس فلزات لندن، روند این بازارها را ظرف مدت یک سال اخیر به نمایش می‌گذارد. در حالی که شیوع کرونا و محدودیت‌های قرنطینه‌‌، اصلی‌ترین عامل سقوط بازارها بود، کنترل این ویروس در چین و بازگشت صنایع این کشور به روال طبیعی و رونق تقاضا در آن مهم‌ترین عامل بازگشت بازارهای کالایی در دنیا بود. در این شرایط خبر پیروزی بایدن و در ادامه انتشار اخبار کشف موفقیت‌آمیز واکسن کرونا سیگنال‌های مثبت مضاعفی به بازارهای کالایی وارد کردند که باعث شد قیمت بسیاری از کالاها در بازارهای جهانی به رکورد قیمتی خود در چند سال اخیر برسند.

فراز و فرود بازارهای کالایی در سال ۲۰۲۰

شاخص CRB به خوبی روند تغییرات بازار کامودیتی‌ها را به نمایش می‌گذارد. بررسی روند این شاخص ظرف یک سال اخیر بیانگر پیمودن مسیری V شکل در این مدت است. اگرچه شیوع این ویروس در ماه‌های ابتدایی سال ۲۰۲۰ بازارهای دنیا را وارد مسیر کاهشی شتابانی کرد، اما از اواسط آوریل با کنترل نسبی بیماری در چین و حمایت کشورها از اقتصادهایشان، مجددا بسیاری از بازارها وارد مسیر افزایشی شدند. در این میان اقدامات حمایت‌گرایانه اقتصادهای بزرگ دنیا جهت بهبود وضعیت مردم و صنایع خود که با تزریق پول به بازارها همراه بود زمینه رشد قابل توجه قیمت بسیاری از کامودیتی‌ها به‌خصوص بخش بازارهای فلزی را به وجود آورد.

در روزهای پایانی سال ۲۰۱۹ بود که اخباری مبنی بر درگیری چین با شیوع ویروسی جدید و ناشناخته منتشر شد؛ شاید در روزهای ابتدایی انتشار این اخبار کمتر کسی می‌توانست وسعت همه‌گیری این ویروس و تاثیرگذاری آن بر بازارهای مختلف دنیا را پیش‌بینی کند. اما دیری نپایید که تبعات شیوع این ویروس در چین نمایان شد و دولت چین را در ماه‌های ابتدایی سال ۲۰۲۰ ناچار به اعمال محدودیت‌های سختگیرانه قرنطینه‌ای در این کشور کرد. اعمال محدودیت‌ها در چین به سرعت بر تمامی بازارهای جهانی اثرگذار شد؛ به‌گونه‌ای که افت تقاضا برای اغلب کامودیتی‌های صنعتی و فلزی به‌علت قرنطینه، سیگنالی کاهشی به بازار وارد کرد.

سقوط شاخص CRB به سطح سال ۲۰۰۲

اثرگذاری سیگنال کاهشی شیوع کرونا در چین و اثر آن بر بازار نفت و سرایت بر بازارهای کالایی، اعمال محدودیت‌های قرنطینه‌ای در چین و در ادامه درگیری گسترده سایر نقاط دنیا با این ویروس و اجرای قرنطینه‌های سختگیرانه در کشورهای اروپایی و کاهش تجارت‌ جهانی، بسیاری از بازارهای کامودیتی در دنیا را کاهشی کرد. روند تغییرات شاخص CRB نیز به خوبی این روند کاهشی را به نمایش می‌گذارد. افت شاخص CRB در ماه ژانویه شتاب اندکی داشت اما با مشخص شدن میزان اهمیت شیوع این ویروس روند کاهشی قیمت در بازارها نیز شتابان شد. در ادامه با انتشار اخباری از مشاهده افراد درگیر با این ویروس در سایر نقاط دنیا و تبدیل آن به پاندمی جهانی و اعمال محدودیت‌های قرنطینه‌ای در سایر نقاط دنیا، بسیاری از بازارهای کامودیتی‌ها از سکه افتاد. در این میان محدودیت‌های رفت‌وآمد بر رکود بازارها افزود و بازارهای دنیا حتی نرخ منفی نفت شیل آمریکا را نیز تجربه کردند. در ۲۰ آوریل امسال نفت خام شیرین و سبک آمریکا در بازار نیویورک به زیر صفر سقوط کرد. سقوط بهای نفت سیگنالی منفی برای بازارهای فلزی نیز بود و به تضعیف بیشتر بازارهای این بخش نیز منجر شد.

در این شرایط، شاخص CRB که معیاری از کالاهای پایه به‌شمار می‌رود و وزن بخش انرژی در محاسبه آن ۳۹ درصد درنظر گرفته شده است، در آوریل ۲۰۲۰ به کمترین میزان خود پس از سال ۲۰۰۲ رسید. بالا بودن ارزش بخش انرژی در محاسبه این شاخص مهم‌ترین دلیل سقوط کم‌سابقه این شاخص در آوریل امسال بود.

در ادامه چین توانست پس از اعمال قرنطینه‌های سختگیرانه ظرف مدت حدودا ۲ ماه، این بیماری را در این کشور کنترل کند و شرایط به روال عادی بازگردد. شیوع کرونا در چین و محدودیت‌های قرنطینه‌ای، در ماه‌های ابتدایی سال باعث شده بود تا این کشور از برنامه‌های درنظر گرفته شده برای تولید ناخالص داخلی جا بماند. پس از اتمام قرنطینه‌های سراسری در چین دولت این کشور اقدامات حمایتی به منظور بازگشت به دوران رونق را در پیش گرفت که این اقدامات توانست به سرعت اقتصاد چین را به چرخه بازیابی بازگرداند. رشد شاخص مدیران خرید چین در دو ماه اخیر نیز موید این موضوع است و بسیاری از بازارهای کالایی دنیا در اثر بازگشت سریع چین و رشد تقاضا با رونق و افزایش قیمت روبه‌رو شدند.

علاوه بر چین، سایر اقتصادهای بزرگ دنیا نیز اقدامات حمایتی از آحاد جامعه و بنگاه‌های تولیدی خود انجام دادند که عبارت بودند از تزریق پول به کسب و کارها، اعطای وام‌های کم بهره و بلند مدت برای زنده ماندن شرکت‌ها و حفظ قدرت خرید اقشار مختلف مردم که این موضوع نیز عاملی بازدارنده از ایجاد شرایط رکودی در بازارها به‌شمار می‌رود، مجموع این عوامل بازارهای کالایی را در دنیا وارد فاز افزایشی کرد. افزایشی شدن بازارهای کالایی در شاخص CRB نیز به خوبی قابل مشاهده است. شاخص CRB از ابتدای امسال تا ۱۰ دسامبر امسال افت حدودا ۱۴ درصدی داشته و به میزان ارزش این شاخص در مارس امسال بازگشته است.

رشد ۲۶ درصدی شاخص بورس فلزات لندن در سال ۲۰۲۰

شاخص بورس فلزات لندن در ماه‌های ابتدایی سال ۲۰۲۰ افت قابل توجهی داشت، به‌گونه‌ای که در ماه آوریل به کمترین میزان خود پس از سال ۲۰۲۶ رسید. اما با کنترل نسبی ویروس کرونا در چین و افزایش تقاضا برای فلزات از سوی این کشور، این شاخص به سرعت وارد مسیر افزایشی شد، به‌گونه‌ای که در روزهای گذشته (روزهای ابتدایی دسامبر ۲۰۲۰) به بیشترین سطح پس از ژوئن ۲۰۱۸ رسید. همچنین این شاخص از ابتدای سال ۲۰۲۰ تا روز ۱۰ دسامبر رشد ۷/ ۲۵ درصدی داشته و به ۳۴۸۰ رسیده است. افزایش تقاضا از سوی چین در عین کاهش عرضه کامودیتی‌ها مهم‌ترین عوامل رشد قابل توجه شاخص بورس فلزات لندن ظرف یک سال اخیر بوده است. درواقع شیوع ویروس کرونا بر بخش تولید فلزات پایه اثرگذار شده و همین کاهش عرضه مانع از افت بهای فلزات همپای کاهش نرخ نفت در این مدت شده است.

واکسن کرونا و افزایشی شدن بازارهای کالایی

ظرف هفته‌های اخیر، اخبار کشف موفقیت آمیز واکسن کرونا توسط چند شرکت معتبر دارویی تبدیل به مهم‌ترین عامل تاثیرگذار در بازارهای کالایی دنیا شده است و حداقل در فاز روانی؛ سیگنال افزایشی به بازارها داده است. اگرچه حتی به شرط موفقیت آمیز بودن واکسیناسیون در مرحله انسانی نیز، بازه زمانی حداقل یک ساله برای واکسیناسیون سراسری و بازگشت به شرایط طبیعی وجود دارد اما این خبر به لحاظ روانی بازارها را وارد فاز افزایشی کرده است. در این میان اثرات حمایت‌های اقتصادی دولت‌های مختلف دنیا از مردم و کسب‌وکارهای خود که با تزریق نقدینگی انجام شده عاملی در جهت تقویت بازارهای کالایی و جلوگیری از ورود این بازارها به کاهشی شتابان به‌شمار می‌رود.