نظارت دولت بر زنجیره فولاد غیرممکن است/ کنترل بازار فولاد، توسط دولت نگران کننده است

به گزارش می متالز، «محمدرضا بهرامن» در پاسخ به این پرسش که شما درخصوص شیوه نامه دولت در زمینه ساماندهی بازار زنجیره تولید فولاد کشور، چه نظری دارید و ضعف های آن مربوط به چه بخشی است؟ اظهار داشت: خانه معدن ایران، پس از ارائه شیوه نامه دولت درخصوص ساماندهی بازار زنجیره تولید فولاد کشور در نامه ای به رییس کمیسیون صنعت و معدن مجلس شورای، نقطه نظرات کارشناسی تشکل خانه معدن ایران حول محور مفاد مندرج در طرح توسعه و تولید پایدار فولاد را ارائه داد.

وی افزود: اقتصاد معدن و صنایع معدنی، دارای زنجیره ای با ارزش بالا و متنوع اقتصادی و بزرگی است که شامل تولید کنندگان مواد اولیه، صادر کنندگان و تجار است و درک این مطلب که دولت، چگونه خواهد توانست، این اقتصاد بزرگ را که درون آن بازاری بسیار بزرگ وجود دارد را به گونه ای کنترل کند که فسادی در آن ایجاد نشود، بسیار نگران کننده است.

رییس خانه معدن ایران، تصریح کرد: لذا انتخاب استراتژی مناسب در هر زمینه تخصصی به طور حتم ما را در مسیر رشد و توسعه ناپایدار اقتصادی و موفقیت آمیز قرار می دهد و مطالعه روند و سوابق تاریخی در دوران معاصر نشان می دهد که هیچ کشوری مسیر توسعه موفقیت آمیزی را سپری نکرده است؛ بدون آنکه از باز بودن اقتصادی در جهت منافع اقتصادی ملی استفاده کرده باشد.

بهرامن تاکید کرد: مفاد قید شده در شیوه نامه دولت درخصوص ساماندهی بازار زنجیره تولید فولاد کشور را تنها در بسته ترین اقتصادها می توان یافت.

سامانه بهین یاب با مشکلات جدی روبرو است

رییس خانه معدن ایران در ادامه و با اشاره به ماده یک شیوه نامه دولت، گفت: در این ماده، دولت در تعریف زنجیره تولید فولاد، به سادگی، کلمات را در کنار هم قرار داده است و این زنجیره را توصیف کرده است و گفته است که ما در حال تاثیرگذاری بر روی سرمایه گذاری فولاد نیز هستیم و معنی آن این است که در آینده، هر سرمایه گذاری در این زنجیره بزرگ، بازار عظیم و استراتژیک، نیازمند کارکرد بر مبنای این طرح است که هر لحظه می تواند تغییر یابد و این امر، موجب کوتاه مدت شدن رویکرد سرمایه گذاری در کل زنجیره، خواهد شد.

بهرامن درخصوص رصد بازار فولاد توسط دولت، اظهار داشت: در ماده یک بند کمیته رصد فولاد که در شیوه نامه دولت به آن ذکر شده است، باید گفت که اگر کل یک اقتصاد را صرفا در دسترس چند نفر یا چند گروه ذینفع زنجیره تولید فولاد قرار داده شود و این تصور را داشته باشیم که در این کمیته امکان دخل و تصرف های گروهی و اخلال کننده توسعه، وجود نخواهد داشت بسیار دور از ذهن در بستر اقتصاد ایران است.

این مقام مسوول، تصریح کرد: در حال حاضر، سامانه بهین یاب وزارت صمت با مشکلات جدی و اساسی روبرو است و بسیاری از کارشناسان به این سامانه، انتقاد دارند و وجود یک سامانه، نشان دهنده کارایی آن در اقتصاد نیست. این سامانه دارای نواقصی است که اتصال کل زنجیره به آن، نیازمند انجام اصلاحات اساسی در بستر سامانه است.

بهرامن تاکید کرد: دولت در این شیوه نامه بیان کرده است که بورس کالا مرجعی برای مشخص شدن و کشف قیمت فولاد است و اگر چنین است؛ چگونه به جای ایجاد بسترهای فسادزا، تمام عرضه ها در بازار داخلی در کل زنجیره ارزشگذاری بازار و بورس کالا و مکانیزم شفاف آن، ارائه نمی‌ شود؟

وی تصریح کرد: بورس کالا با قوانین و مقررات فعلی امکان پذیرش و عرضه برخی محصولات فولادی را ندارد و ضروری است این موضوع، مورد بررسی قرار بگیرد که برخی محصولات اشاره شده در شیوه نامه دولت، قابل استاندارد سازی نیستند و تولید کننده و مصرف کننده خاص دارند.

بهرامن افزود: بورس کالا با چالش های اجرایی همراه است و محصولات تولیدی زنجیره فولاد کشور به دلیل تنوع و همچنین بروکراسی مرتبط از جمله حراج و … ارائه آن ها در بورس کالا با مشکلاتی روبرو خواهد شد.

رییس خانه معدن ایران، گفت: دولت با تدوین شیوه نامه ساماندهی بازار فولاد، چگونه می خواهد نظارتی دقیق در یک چرخه عظیم ایجاد کند و این امر، غیر ممکن است و حتی با سیستم های آنلاین و مدرن، هم امکانپذیر نیست؛ این تصمیم دولت، درک صحیح از اقتصاد کلان را با شبهه، مواجه می کند و می تواند شائبه عدم درس گرفتن از تجربه های گذشته را زنده کند.

بهرامن تصریح کرد: در شیوه نامه دولت به مهمترین ارکان زنجیره فولاد که انجمن های تخصصی هستند حتی یک حق رای هم داده نشده است و این موضوع با روح خود این طرح در تناقض است.

ابتدای زنجیره تولید فولاد نیازمند توجه

رییس خانه معدن ایران در پاسخ به این پرسش که ایجاد توازن در زنجیره تولید فولاد کشور، چه اثرات مثبتی به دنبال خواهد داشت؟ گفت: هر فعالیت اقتصادی که در بخش معدن، انجام می گیرد بایستی، ابتدای زنجیره تا انتهای زنجیره آن را به یک شکل ببینیم و اگر از ابتدا تا انتهای زنجیره را درست تعریف نکنیم؛ بصورت طبیعی، نمی توانیم به طور کامل یک جریان اقتصادی مناسب داشته باشیم و برای ادامه این سرمایه گذاری، برنامه ریزی کنیم.

بهرامن اظهار داشت: یکی از اهداف خانه معدن ایران در افق ۱۴۰۴ رسیدن به تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در سال است و برای رسیدن به این میزان تولید، نیاز است که اکتشافات، توسعه داده شوند. خانه معدن در طرح احیای معادن کوچک به معادنی دست پیدا کرده است که به دلیل مشکل مالی و عدم سرمایه گذاری در مرحله اکتشاف متوقف شده اند.

رئیس خانه معدن ایران، گفت: صنعت فولاد کشور، یک صنعت استراتژیک است و باید به این موضوع توجه داشت که میزان تولید فولاد کشور در سال ۱۳۵۷ حدود ۳۷۰ هزار تُن در سال بوده و در حال حاضر، این مقدار به ۲۷ میلیون تن در سال رسیده است.

بهرامن افزود: اگر سرمایه گذاری در بخش ابتدای زنجیره تولید فولاد، یعنی معدن و اکتشافات معدنی اقتصادی نباشد؛ سرمایه گذار وارد این حیطه، نمی شود و توازن کل زنجیره بهم می خورد. لذا باید شرایطی ایجاد شود که ابتدای زنجیره تولید فولاد، تحت هر شرایطی اقتصادی باشد. همانطور که انتهای زنجیره تولید فولاد کاملا اقتصادی و جذاب است بایستی، ابتدای زنجیره هم اقتصادی و جذاب باشد.

رئیس خانه معدن ایران در ادامه به سرمایه گذاری اندک در بخش اکتشاف معادن سنگ آهن اشاره کرد و اظهار داشت: در حال حاضر، میزان سرمایه گذاری در بخش اکتشاف معادن سنگ آهن، پایین است و اکتشافات عمیقی در زمینه معادن سنگ آهن صورت نگرفته است. لذا باید با توجه به آمایش سرزمینی یک استراتژی ملی، برای سرمایه گذاری های خصوصی و دولتی در کل زنجیره تولید فولاد تعریف بشود و اگر این استراتژی وجود نداشته باشد؛ سرمایه گذاری ها در بخش هایی به هدر می رود و توجه به سرمایه گذاری در ابتدای زنجیره، یک ضرروت است.

بهرامن، تصریح کرد: وقتی به ابتدای زنجیره تولید فولاد توجه بشود باید روی نرخ گذاری ها هم دقت لازم صورت بگیرد. بحث ما این است که کل زنجیره تولید فولاد کشور باید سودمند باشد و اگر این چنین باشد انگیزه های افراد افزایش می یابد و اگر غیر از این باشد همه تمایل دارند فولاد تولید کنند و این به برنامه های راهبردی ما لطمه وارد می کند.

رییس خانه معدن ایران در پایان، گفت: زیرساخت ها در بخش معادن کشور مهیا است و این یک، استراتژی ملی است و اگر برنامه های  مناسبی برای آن تعریف شود خواهیم توانست شاهد یک نقش آفرینی در زمینه توسعه صنعت معدن کشور باشیم.