از قراردادهای میلیاردی با صنعت تا کسب بیشترین درآمد برای دانشگاه/ وقتی «R&Dها» وارد دانشگاه می‌شوند

به گزارش می متالز، دفتر ارتباط با صنعت و جامعه دانشگاه آزاد اسلامی در واحدهای دانشگاهی دارای وظایف و اهداف مختلفی مانند برنامه‌ریزی و هماهنگی برای انجام بازدیدهای علمی و تحقیقاتی دوره‌ای اعضای هیئت علمی، کارشناسان و دانشجویان از مراکز فنی و صنعتی کشور، برنامه‌ریزی برای برگزاری سمینار، مجامع و نمایشگاه‌های علمی و فنی با همکاری صنایع و واحدهای دانشگاهی، ایجاد زمینه تبادل اطلاعات علمی و فنی بین دانشگاه و واحدهای صنعتی اعم از کتاب، نشریه و ...، بررسی مشکلات خاص بخش صنعت و ارائه طرح‌ها و پروژه‌های کاربردی برای رفع آن و ارسال گزارش به حوزه مشکلات پژوهشی هستند.

برنامه‌ریزی لازم برای اخذ بورسیه و فرصت‌های مطالعاتی از واحدهای صنعتی و تولیدی برای اعضای هیئت علمی و کارشناسان، هماهنگی و ارتباط مستمر با دفاتر ارتباط با صنعت سایر واحدهای دانشگاهی و نیز سازمان مرکزی، برنامه‌ریزی و ایجاد هماهنگی با مراکز واحدهای صنعتی برای تأمین نیروی انسانی متخصص مورد نیاز، شناسایی و ارزیابی دقیق واحدها و مراکز صنعتی و تماس مستمر با آنها برای تخصیص سهمیه و امکانات موجود برای اعزام کارآموزان، برنامه‌ریزی برای برگزاری دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت علمی کاربردی برای تأمین نیروی متخصص مورد نیاز صنعت و جامعه و عقد تفاهم‌نامه همکاری با مراکز مختلف برای استفاده مطلوب از توانایی‌های دانشگاه برای اجرای طرح‌های تحقیقاتی و تبادل اسناد، مدارک و اعضای هیئت علمی و استفاده از تجهیزات تحقیقاتی مشترک و ... از دیگر وظایف و اهداف دفاتر ارتباط با صنعت و جامعه در واحدهای دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی است.

خبرنگار خبرگزاری آنا به‌منظور بررسی بهتر و دقیق‌تر فعالیت‌ها، اقدامات و دستاوردهای این دفاتر در شماره یک از پرونده «دانشگاه، صنعت، جامعه» با هادی فرهادی عضو هیئت علمی گروه روان‌شناسی صنعتی و سازمانی و مدیر امور توسعه فناوری و ارتباط با صنعت و کارآفرینی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) گفتگو کرده است که مشروح آن را می‌خوانید.

وظایف و اهداف اداره ارتباط با صنعت و جامعه دانشگاه را تشریح کنید.

فرهادی: وظایف اصلی دفتر ارتباط با صنعت و جامعه دانشگاه از نام آن مشخص بوده و بین دانشگاه و صنعت ارتباط ایجاد می‌کند؛ البته جنس این ارتباط متفاوت است. جنس نخست این است که به‌طور کلی استادان و اعضای هیئت علمی چه‌طور می‌توانند در صنعت فعالیت کنند. معمولاً استادان در قالب طرح‌های برون‌دانشگاهی با صنعت قرارداد می‌بندند و بعد در آن صنعت مشغول به کار می‌شوند و نیازهای صنعت را برآورده می‌کنند.

مورد دوم دانشجویان به‌ویژه دانشجویان تحصیلات تکمیلی هستند که هدف این است پایان‌نامه‌های آنان هم هدفمند پیش برود.

در واقع دفتر ارتباط با صنعت است که اولویت‌های پژوهشی سازمان‌ها را استخراج و براساس آن، دانشجویان را هدایت و آنان را راهنمایی می‌کند که اگر به این سمت بروید، بهتر است؛ البته این مواردی که اشاره کردم، ایده‌آل‌هاست؛ اما خود این‌جانب حداقل در واحد اصفهان تمام این تلاش‌ها را کرده‌ام و به نتیجه رسیده‌ام. یعنی اکنون همه سازمان‌ها اولویت‌های پژوهشی‌ خود را برای این دفتر ارسال می‌کنند و ما آن را برای اعضای هیئت علمی مرتبط ارسال می‌کنیم.

به‌طور مثال موردی که در حوزه مکانیک است، برای اعضای هیئت علمی رشته مکانیک و آن مورد که در حوزه روان‌شناسی است برای روان‌شناس‌ها و ... ارسال می‌شود و سپس از آنان می‌خواهیم که تیم تشکیل دهند و این پروژه را در دست بگیرند و پس از آن دیگر حمایت‌های قراردادی و بحث‌های قراردادی را هم انجام می‌دهیم. این موضوع برای دانشجویان هم به شکلی دیگر انجام می‌شود.

برنامه‌های دانشگاه متبوع شما در حوزه ارتباط با صنایع چگونه و با چه اهدافی ترسیم شده‌اند؟

فرهادی: مبنای برنامه‌ها دقیقاً همان اهدافی است که بیان شد. بر همین اساس اکنون در حال پیگیری طرح پایش، پویش و رویش هستیم. بخش پایش مربوط به موضوع پایان‌نامه‌هاست که به‌طور مثال در حوزه‌های آب، امنیت غذایی، روان‌شناسی صنعتی و سازمانی اولویت‌بندی شده‌اند.

به‌طور مثال به استاد می‌گوییم که می‌تواند ۵۰ درصد پایان‌نامه‌ها را آزاد انجام دهد؛ اما نصف پایان‌نامه‌ها را از طریق این دفتر انجام دهد و سپس برای بحث‌های ارتقا و پرداختی و ... برای کسانی که در این زیرمجموعه قرار بگیرند، امتیاز قائل شده‌ایم.

در بخش دانشجویان هم فقط به دانشجویان ارشد بسنده نکردیم، طرح پویش را راه‌اندازی کردیم که حتی دانشجویان کارشناسی‌ هم به‌صورت هدفمند چند روز در فضای صنعت و چند روز در فضای دانشگاه قرار می‌گیرند.

به‌طور مثال هفته گذشته با یک گاوداری بزرگ ارتباط داشتیم که به دانشجوی امور دامی نیاز داشت و حتماً هم دانشجو نباید کاملاً فارغ‌التحصیل و متخصص باشد. توافق کردیم که از بین دانشجویان رشته امور دامی پنج نفر را انتخاب و خودش تعلیم دهد. ترم نخست می‌آیند، اگر از کارشان رضایت داشتند، مرحله بعد به‌طور مثال آن شرکت شهریه‌ دانشجویان را پرداخت کند. همین‌طور مرحله به مرحله پیش می‌رود و پس از اینکه دانشجو پنج سال در شرکت کار کرد، دیگر نه شرکت او را رها و نه دانشجو او را رها می‌کند.

علاوه‌بر این دانشجو سر کلاس هم می‌آید و به‌صورت هدفمند درس می‌خواند؛ بنابراین در این قالب برنامه‌ریزی کردیم و اکنون دفتر ارتباط با صنعت خیلی قوی در حال انجام این کار است. یعنی مرتب با سازمان‌های مختلف در حال برگزاری جلسه هستیم.

اتاق بازرگانی و اداره کار استان اصفهان را هم درگیر این موضوع کرده‌ایم. به‌طور مثال اداره کار فرآیندهای موضوعات قراردادها و بیمه دانشجویان را پیگیری می‌کند و این موضوعات را با جلسات مختلفی که داشتیم، هموار کرده است. با نیروی انتظامی هم همکاری‌های مناسبی داریم و تفاهم‌نامه‌ای هم در همین زمینه منعقد کرده‌ایم.

قراردادهای میلیاردی با فولاد مبارکه و ذوب‌آهن

اولویت‌ طرح‌های ارتباط با صنعت و انعقاد قراردادهای برون‌دانشگاهی چیست؟

فرهادی: کار (ارتباط با صنعت) را از صنایع بزرگ آغاز کرده‌ایم. یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان قرارداد باز با فولاد مبارکه منعقد کرده‌ایم. یعنی این مبلغ را به دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان اختصاص داده‌ایم و این در بودجه سالانه دانشگاه دیده می‌شود و واحد اصفهان می‌تواند تا یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان استفاده کند.

سپس وقتی به‌طور مثال استاد گروه معماری می‌گوید می‌توانم این کار را انجام دهم یا استاد گروه مدیریت می‌گوید این کار را می‌توانیم انجام دهیم، این بودجه تقسیم می‌شود. به‌دلیل اینکه بنده در حوزه روانشناسی صنعتی و سازمانی هستم، در این حوزه هم با آنها قرارداد بسته‌ایم.

با ذوب‌آهن هم یک میلیارد تومان قرارداد باز داریم که یکساله است. مرداد ۹۹ قرارداد منعقد شده و تا مرداد سال آینده اعتبار دارد.

قرارداد و مذاکره با سازمان‌های کوچک هم مانند شرکت شهرک‌های صنعتی را هم آغاز کرده‌ایم، بیشتر با شرکت‌هایی که منابع انسانی‌شان قابل قبول و به‌طور مثال بالای ۲۰۰ یا ۱۰۰ نفر است، آنها را هدف قرار می‌دهیم و به سراغ‌شان می‌رویم. در طرح‌های برون‌دانشگاهی‌ هم با اتاق بازرگانی همکاری می‌کنیم.

نگرش فعالان بخش صنعت به ارتباط با دانشگاه به‌ویژه دانشگاه آزاد اسلامی چگونه است؟

فرهادی: قبلاً خوب نبود؛ اما در چند سال اخیر با توجه به اقداماتی که مشاهده کرده‌اند، این نگاه کاملاً عوض شده است. این‌جانب فارغ‌التحصیل دانشگاه اصفهان هستم، دوره کارشناسی به بعد هم خارج از کشور بودم. مواردی مشاهده می‌کردم که فقط تمایل‌شان این است که با دانشگاه اصفهان قرارداد ببندند؛ اما به مرور زمان اتفاقی که رقم خورد، کاملاً این موضوع برعکس شد. یعنی میزان کاری‌بودن استادان دانشگاه آزاد اسلامی را که مشاهده کردند، معادله برعکس شد و اکنون اتفاقاً تمایل دارند که با ما کار کنند و ارتباط داشته باشند؛ چراکه مقداری در تصمیم‌گیری و مسائل چنینی چابک‌تر هستیم و نیازمحور پیش می‌رویم و به‌نظرم سال‌های آینده اگر حمایت شود، اتفاق خیلی خوبی رقم خواهد خورد.

نگاه مساله‌محوری و حل‌المسائلی در ارتباط با صنایع و بخش‌های فعال جامعه چه جایگاهی دارد؟

فرهادی: هفته گذشته بخش تحقیق و توسعه R&D صنایع اپتیک اصفهان (صاایران) را به دانشگاه دعوت کردیم، مسئول منابع انسانی‌ و چند تن از مهندسان شاخص‌ آنها را دعوت کردیم. ۲۰ نفر هم از استادان در رشته‌های فیزیک هسته‌ای و مکانیک و ... در این جلسه حضور یافتند. صنعتگران به‌طور مثال بیان کردند که برای فلان عینک نیاز به شخصی داریم که فیزیک هسته‌ای کار کرده باشد. برخی نیز بین‌رشته‌ای بودند. به‌طور مثال IT باید با مکانیک هم‌راستا می‌شدند. همان‌جا تیم‌ها را تشکیل دادیم و بعد هم قرار شد که R&D آن سازمان در دانشگاه مستقر شود تا نیازمحور پیش رود؛ بنابراین کاری که آغاز کرده‌ایم، آوردن R&Dها به دانشگاه است؛ اگر این اتفاق رقم بخورد در بلندمدت این ارتباط خیلی قوی‌تر می‌شود.

آیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان در ارتباط با صنعت و جامعه موفق عمل کرده است؟ فعالیت‌های شاخص را برشمارید.

فرهادی: همان‌طور که گفتم، قرارداد ۱,۵ میلیارد تومانی را هیچ دانشگاه دولتی اکنون ندارد؛ اما ما با فولاد منعقد کرده‌ایم. برخی سازمان‌ها هم به مرور به این سمت می‌روند که پستی در سازمان خود با عنوان مدیر ارتباط با دانشگاه ایجاد کنند، این هویت و پرستیژ در حال شکل‌گرفتن است.

بخش ارتباط با صنعت بیشترین درآمدزایی را برای دانشگاه داشته است

موضوعی که لازم است گفته شود این است که به‌دلیل اتفاقی که جدیداً رقم خورده است، گفته‌اند پست ارتباط با صنعت لازم نیست. در حالی که درآمدزایی که این دفتر داشته بسیار بیشتر از بخش‌های دیگر دانشگاه بوده است؛ بنابراین چرا باید پستش حذف شود؟! اگر امکانش است این موضوع را پیگیر باشید. تقاضا دارم از مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی که چارت سازمانی را مشخص می‌کنند، دلیل اینکه باید پست ارتباط با صنعت حذف شود، چیست؟ بخش‌های دیگر چه‌قدر برای دانشگاه درآمدزایی داشته‌اند؟ انتظار داریم این موضوع و درخواست پیگیری شود. چرا در این وضعیت که اکنون اتفاقات خوب در حال رخ‌دادن در این بخش است، باید از چارت سازمانی حذف شود؟

دستاوردها و برنامه‌های پیش روی شما در اداره ارتباط با صنعت و جامعه چیست؟

فرهادی: تلاش می‌کنیم R&D حداقل ۱۰ شرکت را به دانشگاه بیاوریم.اتفاقی دیگری که در حال رقم‌خوردن است، اینکه در کنار آن در کلاس‌ها، فردی که در صنعت کار کرده است به دانشجویان درس بدهد تا دانشجویان فقط کتاب و تئوری نخوانند و آن فرد مقداری از لحاظ عملیاتی تجربه‌های خود را منتقل کند. R&Dها اگر به دانشگاه بیایند، مدل دانشگاه کوئینزلند، دانشگاه میشیگان و ... می‌شود. به مرور زمان به‌صورت مشکل‌محور می‌توانیم پایان‌نامه تعریف و کارها را هدایت کنیم؛ بنابراین رویکردمان در این زمینه مثبت است.