قیمت فولاد باید بورسی کشف شود، نه دستوری/ درمان بیمار نیازمند جراحی، استامینوفن نیست!

به گزارش می متالز، سه‌شنبه کلیات طرح توسعه و تولید پایدار زنجیره فولاد را به تصویب رساند.

این طرح که از سوی کمیسیون صنایع تصویب و به صحن علنی رفته بود، ساماندهی بازار فولاد را بدون هیچ‌گونه قیمت‌گذاری برای محصولات تولیدی این زنجیره و با محوریت کشف قیمت در بورس به قانون تبدیل خواهد کرد.

به منظور بررسی اوضاع بازار فولاد، قیمت گذاری دستوری وزارت صمت و طرح جدید مجلس با ایزدخواه گفت و گو کرده‌ایم که در ادامه می خوانید:
 

هفته گذشته وزیر صمت در نامه‌ای برای محصولات فولادی کف قیمت 70 درصدی تعیین کرد که با مخالفت بورس کالا مواجه شد. این تعیین قیمت در حالی صورت می‌گیرد که شیوه‌نامه دولت کف 80 درصد را برای محصولات پیشنهاد داده بود به‌این‌ترتیب،  نامه وزیر صمت به‌منزله نقض شیوه‌نامه است، نظر شما در این خصوص چیست؟

قیمت‌گذاری دستوری و یا آزادسازی قیمت بدون نظارت، هر دو محکوم به شکست است. اگر ما سیاست صنعتی نداشته باشیم به‌صرف گذاشتن و یا برداشتن قیمت، اتفاقی مثبتی در بازار رخ نمی‌دهد. این نگاه که با قیمت‌گذاری، می‌توان بازار را تنظیم کرد بر خواسته از نگاه لیبرالیستی به بازار است که اقتصاد را به چند پارامتر مثل قیمت و... محدود می‌کند. حرف ما این است که ابتدا باید زنجیره صنعت را مدیریت کرد تا بعدازآن نوبت به قیمت برسد. تا صنعت مدیریت نشود چه قیمت دستوری باشد و چه بدون نظارت آزاد، در هر دو حالت شکست خورده‌ایم.

وزیر صمت گفته تعیین قیمت پایه به مفهوم قیمت‌گذاری نیست اما وقتی در بورس دیده می‌شود که وزارت صمت، هم قیمت پایه تعیین می‌کند و از طرف دیگر هم تقاضا را از طریق بهین یاب کنترل و همچنین معامله‌های بالاتر از قیمت مدنظر این وزارتخانه است را ابطال می‌کند، به‌نوعی قیمت‌گذاری تکلیفی و دستوری صورت نگرفته است؟

در بورس این قاعده وجود دارد که اگر قیمت پیشنهادی مشتری از حدی بالاتر باشد و به‌اصطلاح قیمت برای بازار گرمی باشد، بورس حق ابطال را دارد و کاری به دستور وزیر ندارد. اما دولت نمی‌تواند به این صورت در بورس دخالت کند. ما مدافع این‌گونه مداخلات نیستیم و می‌گوییم وزارتخانه باید سیاست صنعتی داشته باشد تا بعد نوبت به سیاست تجاری برسد. چون سیاست صنعتی نداریم می‌خواهیم همه مشکلات را با تنظیم پارامتری مثل قیمت حل کنیم که نشدنی است. 

زنجیره فولاد از نگاه ما ایرادات اساسی دارد، بخش مواد اولیه صنعت فولاد مشکلات خاص خود را دارد و بخش پایین‌دستی نیز مشکلات دیگری دارد که نتوانسته‌ایم آن‌ها را حل کنیم. به‌صرف اینکه محصول فولادی را قیمت‌گذاری کنیم مشکلی برطرف نخواهد شد، مانند این است که بخواهیم بیماری که نیاز به جراحی دارد را با استامینوفن درمان کنیم.

بحث تعیین قیمت را در پتروشیمی نیز تجربه کردیم  و دیدیم کنار آن بازار سیاه ایجاد شد ...

بحث ما این است که بورس کالا چند پیش‌فرض دارد که اگر آن‌ها محقق نشود، روال بورس، به‌درستی پیش نخواهد رفت. یکی از آن‌ها این است که محصول باید به‌صورت کامل عرضه شود که متأسفانه در مورد فولاد این اتفاق نیفتاده است. 20 درصد محصول وارد بورس شده و بقیه را در بازار سیاه می‌فروشند، درصورتی‌که با 20 درصد هیچ‌گاه کشف قیمت رخ نمی‌دهد و برای تعیین قیمت واقعی نیاز به عرضه کل محصول است. از طرف دیگر، تقاضا را نیز باید به طور صحیح مدیریت کرد . «سایت بهین یاب» وزارت صمت نیز ایراد دارد و نمی‌تواند به‌درستی، متقاضی واقعی را تشخیص دهد و باعث شده دلالی و سوداگری به وجود بیاید. این عملکرد ضعیف باعث ایجاد بازار سیاه و بازار دوگانه شده که باید اصلاح شود و به این ترتیب به‌صرف اینکه قیمت، دستوری و یا رها شود منجر به حل مشکل نخواهد شد. در مورد خودرو نیز آقای وزیر 45 درصد قیمت را آزاد اعلام کرد که هم تبعات اجتماعی داشت و هم سازمان بازرسی به موضوع ورود پیدا کرد، ما هم از اول گفتیم که مداخلات قیمتی پایدار نخواهد بود و به بن‌بست خواهد خورد که دیدیم درنهایت همین‌گونه شد. در طرح «توسعه و پایدار زنجیره فولاد» که به صحن مجلس آمده و کلیات آت تصویب شده، این را بیان کرده‌ایم که باید نگاه ما به فولاد زنجیره‌ای باشد و تمام حلقه‌ها باهم دیده شود، از طرف دیگر نیز وقتی فولاد را وارد بورس می‌کنیم باید اجازه رقابت عادلانه را نیز بدهیم.

این طرح جدای از شیوه‌نامه فولاد است؟

خیر، طرح توسعه زنجیره فولاد و عرضه در بورس است. پیشنهادی که در طرح آمده این است که تمام زنجیره فولاد در بورس عرضه شود و اگر فردی بخواهد در طول این زنجیره، صادرات داشته باشد (از سنگ‌آهن گرفته تا میلگرد و...) باید حتماً محصول را در بورس کالا عرضه کند، یعنی صادرات را  مشروط به عرضه در بورس کرده است.

در این طرح بحث تعیین قیمت نیز دیده شده است؟

خیر، قیمت‌ها در بورس کشف می‌شود؛ البته نیاز به یک قیمت پایه اما غیردستوری است.

قیمت پایه چقدر تعیین شده است؟

یک عدد مشخص نیست، بلکه یک قاعده پیش‌بینی‌شده است.

شنیده‌شده که وزیر صمت به دنبال رایزنی با نمایندگان مجلس است تا نامه‌ای که برای بورس کالا در خصوص تعیین قیمت کف 70 درصد فوب سی آی اس، ارسال کرده را عملیاتی کند و با ابزار قانونگذاری مجلس آن را پیش ببرد. شما اطلاعی دارید؟

ما در جلسات کمیسیون با قیمت‌گذاری مخالف هستیم ما ابتدا طرح را دادیم و وزیر بعدازآن، شیوه‌نامه را ارائه کرد، البته ایشان گفت که شیوه‌نامه وزارت کاملاً مبتنی بر طرح شما است منتهی ما در کل با قیمت‌گذاری دستوری مخالف هستیم.