رکود و رونق

به گزارش می متالز، اما کار همینجا تمام نشد، چراکه چین در جایگاه بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده فولاد جهان به سرعت در مسیر بازیابی اقتصادی پیش رفت و بدین‌ترتیب شاهد رشد قابل‌توجه قیمت فولاد بودیم. در همین حال، چین توانست سهم خود را از تولید فولاد جهان به‌شدت افزایش دهد. براساس برآوردهای اولیه سهم این کشور از تولید فولاد جهان به ۵۵ درصد افزایش یافته است. حال بیش از قبل روند این بازار متاثر از اقتصاد چین و سیاست‌های توسعه‌ای آن خواهد بود.

بازار فولاد در سال ۲۰۲۰ روزهای پر فراز و نشیبی را پشت‌سر گذاشت. قیمت فولاد و محصولات فولادی در ماه‌های ابتدایی سال گذشته تحت‌تاثیر شیوع ویروس کووید ۱۹ قرار گرفت و درنتیجه شاهد افت تقاضا برای خرید این فلز بودیم؛ افتی که زمینه کاهش قیمت این محصولات را در بازار جهانی فراهم کرد. تا جایی‌که بسیاری از کشورهای دنیا از میزان تولید خود کاستند تا بدین‌ترتیب مانع سقوط هرچه بیشتر قیمت‌ها شوند.
اما این پایان کار نبود، چراکه بر خلاف انتظارها طی یک بازه کوتاه تقاضای فولاد چین زمینه بازیابی بازار این فلز را فراهم کرد. دولت این کشور با پرداخت مشوق‌های مالی زمینه افزایش تولید و مصرف در صنعت فولاد را ایجاد کرد. این‌گونه اقدامات باعث رونق هرچه بیشتر بازار این فلز شد و در ادامه شاهد حرکت قیمتی فولاد در مسیر رو به رشد بودیم.

نمودارهای ۱ و ۲ روند قیمتی ورق نورد گرم صادراتی چین و سی‌آی‌اس و همچنین روند قیمتی بیلت و اسلب صادراتی سی‌آی‌اس را نشان می‌دهد. همانطور که در نمودار مشاهده می‌شود، قیمت این محصولات در مسیر رو به رشد قرار گرفته است. تا جایی که در روزهای انتهایی سال ۲۰۲۰، رکوردهای جدیدی از قیمت فولاد در بازار جهانی ثبت شد. البته همانطور که در نمودار مشاهده می‌شود در روزهای اخیر شاهد توقف روند صعودی قیمت فولاد چین و حتی در مواردی افت قیمت فولاد این کشور بودیم. شاید ریزش قیمت سنگ آهن در معاملات بورس فیوچرز چین را بتوان یکی از دلایل این افت قیمتی دانست.

چین، محرک اصلی قیمت فولاد

چین بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده فولاد جهان است؛ بنابراین عملکرد این کشور در حوزه صنعت فولاد تاثیر بسزایی بر بازار فولاد دنیا خواهد داشت. براساس آمار منتشرشده از سوی انجمن جهانی فولاد در سال ۲۰۱۹ در مجموع یک میلیارد و ۸۷۵ میلیون تن فولاد در جهان تولید شد. از این میزان تولید بیش از ۹۹۶ میلیون تن آن در اختیار چین قرار دارد.

براساس پیش‌بینی‌ها، انتظار می‌رفت میزان تولید فولاد جهان در سال ۲۰۲۰ افزایش یابد. هرچند شیوع ویروس کرونا اعتبار این پیش‌بینی‌ها را زیر سوال برد. البته هنوز آمار دقیقی از مجموع کل تولید فولاد دنیا در سال گذشته میلادی ارائه نشده است اما درمجموع انتظار می‌رود تولید دنیا کاهشی باشد. کما اینکه براساس آمار منتشرشده در ۱۱ ماه نخست سال ۲۰۲۰ یک میلیارد و ۶۷۰ میلیون تن فولاد در جهان تولید شد که در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۱۸ افت ۱.۳ درصدی داشته است. براساس آخرین برآوردها، انتظار می‌رود میزان تولید فولاد در دنیا در این سال به حدود یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تن برسد.

با وجود روند کاهشی تولید فولاد در اغلب کشورهای دنیا طی سال ۲۰۲۰، چین توانست به سرعت بر چالش‌های ناشی از شیوع این ویروس غلبه کند و رکورد تولید یک میلیارد تن فولاد را در سال ۲۰۲۰ بشکند. بدین ترتیب پیش‌بینی می‌شود سهم چین از تولید فولاد دنیا در سال ۲۰۲۰ به ۵۵.۵ درصد افزایش یابد. در همین حال چین برای سال ۲۰۲۱ تولید یک میلیارد و ۶۰ میلیون تن فولاد را هدف‌گذاری کرده و این درحالی است که ظرفیت تولید فولاد خام چین در امسال میلادی نیز برابر یک میلیارد و ۲۸۵ میلیون تن برآورد می‌شود؛ یعنی انتظار می‌رود ظرفیت تولید فولاد این کشور در امسال حدود ۲۸ میلیون تن افزایش یابد.

تاثیر متقابل سنگ آهن و فولاد

تولید بخش قابل‌توجهی از فولاد چین براساس سنگ آهن انجام می‌شود؛ بنابراین رشد تولید فولاد این کشور، زمینه افزایش مصرف سنگ آهن را از سوی چین فراهم می‌کند. این کشور در طول سال‌های گذشته در رده بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سنگ آهن جهان قرار داشت اما اکنون عیار ذخایر سنگ آهن آن به‌شدت کاهش یافته است؛ بنابراین بخش قابل‌توجهی از نیاز چین به ماده معدنی برای تولید فولاد از طریق واردات تامین می‌شود. واردات سنگ آهن چین در سال ۲۰۲۰ به رقم یک میلیارد و ۱۷۰ میلیون تن رسید که رکوردی تاریخی به‌شمار می‌رود.

در همین حال انتظار می‌رود شرایط اقتصادی بسیاری از کشورها در امسال میلادی بازیابی شود. همین بازیابی اقتصادی نیز تاثیر بسزایی بر رشد تولید و تقاضای فولاد خواهد داشت؛ بنابراین به اعتقاد برخی فعالان بازار نوسان و حتی رشد قیمت مواد اولیه تولید فولاد ازجمله قراضه و سنگ آهن در امسال دور از ذهن نخواهد بود.

گفتنی است قیمت سنگ آهن طی ماه‌های اخیر رشد قابل‌توجهی داشته است. شاید همین موضوع هم تاثیر بسزایی بر افزایش قیمت فولاد گذاشته باشد. اما این روند صعودی طی ماه‌های اخیر به‌قدری شدت گرفته که حاشیه سود فولادسازان نیز از آن متاثر شده است؛ بنابراین نمی‌توان انتظار داشت این روند صعودی قیمت همچنان ادامه یابد.

حرکت در مسیر توسعه اقتصادی

همانطور که پیش‌تر هم اشاره شد چین سهم قابل‌توجهی از تولید و مصرف فولاد جهان را در اختیار دارد؛ بنابراین برنامه‌های این کشور در مسیر توسعه و رشد اقتصادی تاثیر بسزایی بر عملکرد و بازار فولاد جهان خواهد داشت. به‌ویژه که میزان نیاز داخلی چین در طول سال‌های گذشته افزایشی بوده است. بر همین اساس نیز از میزان صادرات فولاد این کشور در طول سال‌های گذشته کاسته شده است.
بخشی از برنامه‌های مهم اقتصادی چین در نشست کنگره سران خلق چین که در ماه مارس برگزار می‌شود، اتخاذ خواهد شد. بنابراین نتیجه این نشست اهمیت ویژه‌ای دارد. چنانچه پروژه‌های توسعه‌ای در این کشور روند رو به رشدی داشته باشند، تاثیر بسزایی بر تداوم افزایش تقاضای فولاد چین و بهبود بازار این فلز خواهد داشت.

گفتنی است روند اجرای پروژه راه ابریشم نیز در این نشست مشخص خواهد شد و نتیجه آن می‌تواند میزان تقاضای فولاد چین برای سال ۲۰۲۱ را مشخص کند. بدون تردید اجرای پروژه راه ابریشم نیاز قابل‌توجهی به فولاد دارد. فولاد محصولی حجیم و با وزن بالاست؛ بنابراین انتظار می‌رود فولاد مورد نیاز این پروژه از کشورهای نزدیک به محل اجرای پروژه تامین شود. همین موضوع نیز صنعت فولاد را به‌ویژه در کشورهایی که در مسیر اجرای این جاده هستند، تقویت می‌کند. هرچند چین در طول سال‌های گذشته اقدام به خرید چند کارخانه فولادی در کشورهایی که جاده ابریشم از آنها می‌گذرد، کرده است.
 

سخن پایانی

تولید، تقاضا و فروش فولا طی یک سال گذشته از هیچ‌کدام از پیش‌بینی‌ها تبعیت نکرده است. هرچند در ماه‌های نخست سال ۲۰۲۰ تولید و نرخ فروش آن تحت‌تاثیر شیوع ویروس کووید ۱۹ قرار گرفت اما دوباره فعالیت این صنعت در مسیر بازیابی قرار گرفت. بدین‌ترتیب در ماه‌های پایانی سال ۲۰۲۰ شاهد رشد قابل‌توجه نرخ فروش فولاد و محصولات فولادی در بازار بین‌المللی بودیم. این روند رو به رشد قیمتی در روزهای نخست سال ۲۰۲۱ نیز تداوم یافت. هرچند در ۱۸ ژانویه قیمت فولاد افتی را تجربه کرد. حال روند تولید، مصرف و بازار فولاد در ادامه سال ۲۰۲۱ به‌شدت بستگی به سیاست‌های اقتصادی کشورها به‌ویژه چین به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد دنیا دارد. چنانچه این کشورها در مسیر توسعه اقتصادی گام بردارند تقاضا برای فولاد افزایش می‌یابد و باید شاهد فروش این فلز در همین سطح قیمتی باشیم.