گریز از خام‌فروشی/ از بخش خصوصی استقبال می‌کنیم

می متالز - طی سال‌های گذشته به منظور توسعه صنایع معدنی و جلوگیری از خام‌فروشی اقدامات قابل توجهی انجام شده است، به‌طوری‌ که رشد ایجاد ظرفیت در زنجیره فولاد کشور از سال ۹۲ تاکنون بیش از ۵۰ درصد، زنجیره مس و آلومینیوم بیش از ۷۰ درصد است لکن با توجه به پتانسیل‌های معدنی کشور، این توسعه‌ها کافی نبوده و لازم است توجه ویژه‌ای در این بخش به وسیله همه دست‌اندرکاران اقتصادی انجام شود.

به گزارش می متالز، به منظور جبران عقب‌ماندگی در اکتشاف، ایمیدرو با همکاری بخش خصوصی از سال ۹۳ تاکنون، نزدیک به ۷۰۰ هزار کیلومترمربع پهنه اکتشافی را عملیاتی کرد و تاکنون بیش از هزار محدوده پتانسیل‌دار را شناسایی کرده است که می‌توان تا حدودی زیربنای توسعه فعالیت‌های معدنی آتی کشور باشد و تکمیل فعالیت‌های اکتشافی یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین اقدامات در توسعه معدنی کشور بوده که جزو اولویت‌های این سازمان است.

همچنین اجرای طرح‌ها و پروژه‌ها در مقیاس‌های بین‌المللی با هدف ایجاد ارزش افزوده صنعتی در زنجیره فلزات اساسی، تکمیل زیرساخت‌های موردنیاز بخش معدن و صنایع معدنی، افزایش جذابیت این بخش جهت سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، بسترسازی و تسهیل فرآیندها در این زمینه از جمله برنامه‌های این سازمان به منظور توسعه بخش معدن و صنایع معدنی کشور است.

طرح احیای معادن کوچک

ایمیدرو در راستای سیاست‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت، با همکاری شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران و تشکل خانه معدن، طرح احیای معادن کوچک را از سال ۹۸ آغاز کرد. در راستای اجرای این طرح، طی ۹ ماه امسال، ۱۷۶ معدن و در سال گذشته ۱۴۶ معدن در مناطق کشور مختلف، احیا و فعال‌سازی شده است (مجموعاً ۳۲۲ معدن). طی این طرح در ابتدا به بررسی دلایل غیرفعال شدن معادن پرداختیم که از عمده آنها، تغییرات شرایط اقتصادی مواد معدنی، کمبود زیرساخت‌ها، بوروکراسی‌های دولتی، کمبود منابع مالی موردنیاز فرآوری و... است که از طریق طرح مذکور به بررسی و رفع بسیاری از مشکلات معدنکاران پرداختیم.

اگر بخواهم مشکلات معادن کوچک‌مقیاس را دسته‌بندی کنم باید به دو مشکل اشاره کنم. مشکل نخست این است که با توجه به بررسی‌های انجام‌شده در اغلب معادن واگذار‌شده، اکتشاف انجام نشده است. همچنین، به دلیل ذخایر پایین، امکان فرآوری در این معادن وجود ندارد. برای رفع این مساله، می‌توان با مشارکت شرکت‌های بزرگ همچون فولاد مبارکه و مس، ۱۰ تا ۲۰ معدن کوچک را در اختیار آنها قرار داد، تا با سرمایه‌گذاری‌هایی که انجام می‌دهند، نسبت به اکتشاف و فرآوری اقدام شود. می‌توان با واگذاری واحدهای کوچک به بخش خصوصی، بهره‌وری آنها را بالا برد. در این زمینه شرکت تهیه و تولید مواد معدنی با واگذاری راهبری برخی واحدهای تابعه، تجربه مطلوبی کسب کرد. به‌طوری که تولید در این واحدها بیش از پنج برابر، اشتغال و میزان ذخیره نیز هریک سه برابر شده است. اگر واگذاری به شکل درست اتفاق بیفتد، بخش خصوصی می‌تواند این واحدها را توسعه دهد.

تاثیر تحریم بر ایمیدرو

در سال‌های اخیر اقتصاد کشور، تحت تاثیر تحریم‌های اقتصادی قرار داشت. با این حال و با وجودی که از ابتدای اعمال تحریم‌های ظالمانه، فولاد و فلزات اساسی کشور در گروه تحریم‌ها قرار گرفته‌اند، خوشحالم اعلام کنم که در زنجیره فولاد کشور طی سال‌های ۹۷ و ۹۸ رشد تولید داشته‌ایم (رشد تولید شمش فولاد در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ به ۱۰ درصد رسیده است) و این روند در سال جاری نیز ادامه دارد به‌طوری‌که در هفت‌ ماه ابتدای سال تولید شمش فولاد ۹/ ۱۶ میلیون تن (شش درصد رشد) و محصول فولادی ۷/ ۱۲ میلیون تن (۹ درصد رشد) داشته‌اند.

خوشبختانه در حوزه صادرات نیز عملکرد افزایشی است. به عنوان نمونه صادرات شمش فولاد در سال ۹۸ بیش از ۹/ ۶ میلیون تن (رشد ۲۶درصدی) و محصولات فولادی بیش از ۴/ ۳ میلیون تن (۱۶ درصد رشد) بوده است. اکنون هم که افق پیش‌رو بهبود شرایط اقتصادی کشور را نوید می‌دهد، با توجه به پتانسیل‌های بخش معدن و صنایع معدنی از طریق جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی و بسترسازی مناسب به منظور اجرای طرح‌های بزرگ با ارزش افزوده بالا می‌توان جهش مناسبی در حوزه معدن و صنایع معدنی داشت.

توسعه بازارهای صادراتی

در سال‌های پیش‌رو برای توسعه بازارهای صادراتی هم برنامه‌ریزی شده است.‌ با توجه به اینکه در حال حاضر تنوع بازارهای صادراتی حوزه معدن و صنایع معدنی بسیار زیاد است، توسعه بازارهای هدف با تاکید بر کشورهای همسایه، چین، روسیه و سایر کشورهای دارای ارتباط مناسب بین‌المللی هدف‌گذاری خواهند شد و در این خصوص اقدامات لازم صورت می‌پذیرد.

طرح جامع فولاد

برداشتن مشکلات پیش‌روی فولادسازی یکی از مهم‌ترین اهداف ما در سال‌های پیش‌رو است. در سال‌های اخیر طرح جامع فولاد با هدف ایجاد توازن در زنجیره فولاد کشور تعریف شده و سیاست‌های مناسب به منظور بهبود وضعیت موجود و توسعه اکتشافات به منظور کاهش ریسک تامین مواد در این طرح اتخاذ شده است که امیدواریم با تصویب این طرح و تشکیل ستاد زنجیره فولاد کشور بتوان گام موثری در بهبود وضعیت موجود برداشت.

گسترش فعالیت‌ها در شهرستان‌های کم‌برخوردار

ایمیدرو به عنوان تنها نهاد توسعه‌ای بخش معدن و صنایع معدنی کشور،‌ تاکنون از ۱۰۸ شهرستان کم‌برخوردار و کمترتوسعه‌یافته، در ۸۲ شهرستان اقدام به سرمایه‌گذاری در قالب دو استراتژی کلان «توسعه و توانمندسازی» کرده است. از آمار فوق در ۴۸ شهرستان سرمایه‌گذاری توسعه‌ای و زیرساختی انجام شده که با احتساب انجام فعالیت‌های اکتشافی در ۴۱ ناحیه کمترتوسعه‌یافته، در مجموع ۸۲ شهرستان تحت فعالیت‌های ایمیدرو و شرکت‌های تابعه قرار گرفته‌اند.یکی از اقدامات سال‌های اخیر ایمیدرو، سرمایه‌گذاری در بخش اکتشاف نقاط مرزی کشور از جمله سیستان و بلوچستان،‌ خراسان جنوبی، رضوی و شمالی و نیز استان‌هایی مانند کردستان، هرمزگان و... به عنوان نقاط کم‌برخوردار کشورمان بوده است.

طرح احیا و فعال‌سازی معادن کوچک نیز عمدتاً در نقاط کم‌برخوردار متمرکز شده است. استان‌هایی نظیر کهگیلویه و بویراحمد، سه استان ناحیه خراسان،‌ هرمزگان، آذربایجان غربی،‌ بوشهر،‌ سیستان و بلوچستان،‌ کرمان و جنوب کرمان از جمله مناطقی هستند که در طرح احیا و فعال‌سازی معادن کوچک قرار گرفته‌اند.

گسترش همکاری با بخش خصوصی

ایمیدرو و شرکت تهیه و تولید مواد معدنی از سال ۱۳۹۳ تاکنون ۵/ ۲ میلیارد دلار سرمایه جذب کرده است که بخشی از آنها در حال تکمیل است. بسترسازی برای حضور بخش خصوصی از قبل در ایمیدرو بوده و در تلاش هستیم این روند را گسترش دهیم و شرایط لازم را تسهیل کنیم. به‌طور مثال، با ایجاد شرکت سهامی عام پروژه، نقدینگی لازم برای اجرای طرح‌های شرکت‌های بزرگ را از طریق بورس تامین کنیم. از دیگر اقدامات برای توسعه بخش معدن با حضور بخش خصوصی، افزایش سرمایه شرکت‌های معدنی و صنایع معدنی برای حمایت از معادن کوچک مدنظر قرار گرفته است. حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و استفاده از ایده‌های جدید برای تدوین راه جدید جهت رسیدن به فعالیت‌های جدید نیز جزو برنامه‌های ایمیدرو است.