دستاوردهای فولادی "فولاد مبارکه" در سال‌های گذر از تحریم و کرونا

به گزارش می متالز، «صنعت فولاد» در کشورمان، نیز از صنایعی به شمار می آید که، زیرساخت اصلی فاز توسعه صنعتی را موجب می شود.

صنعت فولاد ایران، تا پیش از انقلاب، صددرصد به حضور کارشناسان خارجی وابسته بود، با پیروزی انقلاب اسلامی و خروج این نیرو‌ها، توسعه این صنعت با مشکل مواجه شد، اما این محدودیت‌ها و دشواری‌های جنگ از جمله بمباران زیرساخت‌ها و کارخانه‌ها مانع از پیشرفت صنعت فولاد در کشور نشد و طی چهار دهه کارخانه‌ها یکی بعد از دیگری در استان‌های مختلف وارد مدار تولید شدند، کوره‌های بلند برپاشد، آهن مذاب جریان پیدا کرد و عزم پولاد مردان این سرزمین، دستاوردهای مختلفی را در بنگاه های مختلف اقتصادی این صنعت به همراه داشت.

شرکت فولاد مبارکه، به گفته صالحی، نماینده دوره پیشین مجلس، بیشترین ارزآوری و افتخار را در عرصه صنعت و اقتصاد برای کشور به همراه داشته و از این شرکت به عنوان سرمایه ملی یاد کرده است.

فولاد مبارکه، تنوع در تولید، اقتدار در صادرات

«شرکت فولاد مبارکه» بعنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد تخت (رول‌های فولادی) در خاورمیانه و شمال آفریقاست. این شرکت تولید‌کننده محصولات فولادی از ضخامت ۱۸/ ۰ تا ۱۶ میلی‌متر به‌صورت کلاف، ورق گرم نورد شده و سرد نورد شده، کلاف و ورق قلع‌اندود، کلاف گالوانیزه و کلاف رنگی است که علاوه بر تامین نیاز داخلی اکنون به چهل کشور دنیا صادر می‌شود.

رفع نیاز داخلی و خارجی در بخش ورق های فولادی

واقعیت آن است که اکنون با توجه به افزایش نیاز بازار داخلی و خارجی به ورق‌های فولادی، خط نورد گرم فعلی فولاد مبارکه جوابگوی نیاز صنایع پایین‌دستی نیست، چرا که ظرفیت تولید کوره‌ها در (واحد اصلی) فولاد مبارکه ۷ میلیون تن و ظرفیت نورد گرم با تمام ظرفیت‌های بهبود یافته در سال‌های اخیر حداکثر ۵ میلیون تن در سال است، که نسبت به ظرفیت نهایی فولادسازی ۲ میلیون تن کسری دارد و برای نورد این ۲ میلیون تن اضافه، باید فکری می‌شد.

خط جدید نورد گرم ۲ فولاد مبارکه در راستای تکمیل طرح شهید خرازی، تدبیری بود که برای حل این مشکل اندیشیده شد.

به‌عنوان مثال از زمان راه‌اندازی خط موجود، بخشی از نیازهای بازار از طریق این خط تولید و بقیه از خارج از کشور تامین می‌شد که با راه‌اندازی خط جدید، نیاز کشور کاملا از واردات مرتفع خواهد شد. با توجه به نفت‌خیز بودن ایران و نیاز بسیار زیاد صنعت نفت به لوله‌های انتقال نفت و گاز که عمدتا از نوع ترش (همراه با گوگرد بالا) است امکان تولید رول ورق برای ساخت لوله‌های با اقطار بزرگ و ضخامت زیاد وجود نداشت، نیاز صنایع نفت به تولید گریدهای جدید فولادی از قبیل API X۷۰ است که صرفا با راه‌اندازی این خط جدید مقدور خواهد بود.

رفع نیاز صنعت با تولیدات داخلی فولاد مبارکه

اکنون بیشترین نیاز صنایع لوله و پروفیل به‌صورت عمومی ضخامت‌های زیر ۲ میلی‌متر است که به‌دلیل فرسودگی خط موجود امکان پوشش کامل این نیاز در این ضخامت وجود ندارد و با احداث خط جدید می‌توان ضخامت‌های تا ۲/ ۱ میلی‌متر را با استحکام بالا و به‌صورت سبک تولید کرد که در هزینه‌های تمام شده مشتریان ساختمانی نیز موثر خواهد بود. همچنین در حال حاضر امکان تولید گرید پراستحکام QSD۷۰۰ برای تولید شاسی خودرو سنگین وجود نداشته و تولیدات خط جدید نورد گرم ۲ می‌تواند این امکان را برای کشور برای اولین بار فراهم کند. ضمن اینکه خط فعلی بیشتر پاسخگوی نیاز بخش تجاری و ساختمانی است.

در صورتی که نیاز صنایع کشور به محصولات مستحکم و سبک روز به روز با راه‌اندازی خط نورد گرم ۲ بیشتر می‌شود. از سوی دیگر با توجه به وجود ظرفیت تولید ورق برای صنایع لوازم خانگی با عرض بالا در واحد نورد سرد فولاد مبارکه، این ظرفیت در خط نورد گرم ایجاد نشده است که خط نورد گرم ۲ برای صنایع لوازم خانگی نیز بسیار مصرف خواهد داشت.

خودکفایی در راه اندازی خطوط تولید با تکنولوژی نوین

این در حالی است که در خط جدید با عنایت به تکنولوژی پیشرفته آن، نیاز به قطعات یدکی، تعمیرات و توقف تولید بسیار کمتر از خط موجود است.

تکنولوژی خط موجود مربوط به دهه ۱۹۷۰ میلادی است اما تکنولوژی خط جدید به‌روزترین تکنولوژی روز دنیاست. همچنین عدم امکان تولید محصولات دوفازی DP۸۰۰ و DP۶۰۰ برای استفاده در بدنه خودرو که فولادی با ضخامت کم و استحکام بسیار بالا است، تحول شگرفی در صنعت خودرو اتفاق خواهد افتاد. این تحول از حیث افزایش ایمنی، کاهش مصرف سوخت،آلودگی کمتر هوا و سرعت بیشتر در خودرو خواهد بود.

بی نیاز از بیگانه در راه اندازی خطوط بایکوت شده نورد گرم 2

پس از ۱۲ سال بدعهدی طرف‌های اروپایی و چالش‌های پیش‌رو برای راه‌اندازی خط نورد گرم ۲ فولاد مبارکه، پس از برجام نیز تلاش‌هایی برای انجام این پروژه صورت گرفت که با کارشکنی‌های آمریکا و تحریم‌های جدید همه آنها ملغی شد. اکنون انعقاد قرارداد نورد گرم ۲ در راستای تکمیل طرح شهید خرازی در فولاد مبارکه، یکی از دستاوردهای ارزنده ملی در دوران پساتحریم خواهد بود که عملیات اجرایی آن با مشارکت ۵۰ درصدی تامین‌کنندگان داخلی (و قابل افزایش تا ۷۰ درصد) و ۵۰ درصد با مشارکت خارجی در بخش‌هایی که توان داخلی برای تامین آن وجود ندارد، انجام خواهد پذیرفت.

برخی از مزایای احداث واحد نورد گرم ۲:

• اشتغال ۱۰۰۰ نفر به‌صورت مستقیم و ۷۰۰۰ نفر به‌صورت غیر مستقیم.
• بی‌نیازی کشور از واردات ورق‌های فولادی ویژه نفت و گاز.
• تولید ورق‌های فولادی عریض برای تولید لوله‌های انتقال آب.
• تولید ورق‌های استحکام بالا با وزن کمتر برای ساخت خودروهایی سبک وزن با مصرف سوخت پایین‌تر و ایمنی بالاتر.
• تولید ورق‌های فولادی ویژه شاسی خودروها و ماشین‌های سنگین.
• تولید ورق‌های فولادی با ضخامت کمتر و استحکام بیشتر برای مصارف ساختمانی و صنایع لوله و پروفیل.
• جلوگیری از عرضه تختال مازاد کشور بدون ارزش افزوده و افزایش تولید ناخالص ملی.
• ایجاد بازار بین‌المللی و فرصت صادرات ورق گرم نوردشده با اتکا به اقتصاد درون‌زا و برون‌نگر برای توسعه صادرات غیر‌نفتی.
• تنوع بخشیدن به سبد محصولات فولاد مبارکه با توجه به تقاضای روزافزون صنایع داخلی و خارجی.

فولاد مبارکه و سهم موثر آن در فعالیت های پژوهشی

ایجاد ارتباط و شبکه‌سازی در زمینه‌های پژوهشی و فناوری و کسب تجربه، از جمله دیگر سرفصل های شرکت فولاد مبارکه به شمار می آید که توسط حمایت از نخبگان و واحدهای تحقیقات و فناوری و همچنین پشتیبانی از واحدهای دانش بنیان محقق شده است.

شرکت فولاد مبارکه با انجام اقداماتی راهبردی تحت عنوان توسعه اکوسیستم نوآوری شرکت، کوشیده است شرایط و بستر مناسب را برای ایجاد نوآوری و خلق دانش مهیا سازد. این اقدامات شامل همکاری و ارتباط با بیش از ۱۲۰ دانشگاه، مرکز تحقیقاتی و شرکت دانش‌بنیان، تأسیس پژوهشکدۀ فولاد تقاضامحور با مشارکت دانشگاه صنعتی اصفهان و تدوین سند راهبردی آن جهت خدمات دانش‌بنیان در جهت طراحی محصولات شرکت و همچنین مباحث اقتصاد چرخشی، تأسیس مرکز نوآوری و توسعه فناوری گروه فولاد مبارکه جهت حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌های حوزۀ فولاد، تأسیس مرکز نوآوری تحول دیجیتال گروه فولاد مبارکه مشترک با دانشگاه تهران و معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری برای ایجاد و کسب دانش مرتبط با حوزۀ جدید اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی و در آخر اعطای اعتبار ویژۀ پژوهشی (گرنت) به اساتید دانشگاه جهت حمایت از پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی و ترغیب دانشجویان دانشگاه‌ها به تحقیق، کسب و ارتقای دانش در حوزۀ فولاد است.

طرح‌های تحقیقاتی شرکت فولاد مبارکه

اجرای ۴۰ تا ۵۰ طرح تحقیقاتی در سال، اجرا و خاتمه ۱۱۲۰ پروژۀ تحقیقاتی کاربردی، ۱۱۵ طرح تحقیقاتی در دست اجرا، افزایش بودجۀ تحقیقات در طی پنج سال از ۲۵ میلیارد ریال در سال ۹۵ به ۸۷۰ میلیارد ریال در سال ۹۹، افزایش امتیاز کیفیت پروژه‌های تحقیقاتی در حدود ۹۰ درصد و استفاده از آیین‌نامه معافیت مالیاتی (تهاتر) برای انجام پروژه‌های تحقیقاتی در سال‌های ۹۶، ۹۷ و ۹۸ به‌عنوان تنها شرکت خصوصی بزرگ صنعتی ازجمله اقدامات صورت‌گرفته در این زمینه است.

در این زمینه راه‌اندازی پورتال تحقیق و توسعه جهت تسهیل ارتباطات بیرونی و دریافت ایده‌های داخل و خارج از سازمان و همچنین کنترل مناسب‌تر پروژه‌های تحقیقاتی در دست انجام و راه‌اندازی کتابخانۀ دیجیتال در شرکت فولاد مبارکه ازجمله اقداماتی است که در جهت بهبود فرآیندهای تحقیق و توسعه در دستور کار این مدیریت قرار گرفته است.

تولید تختال با ضخامت ۲۵۰ میلی متر در ماشین ریخته گری شماره ۲

18 دیماه سال جاری تولید ضخیم ترین تختال کشور با ضخامت 300 میلی متر برای اولین بار در کشور در ماشین شماره 5 ریخته گری محقق گردید و ایران به جمع معدود کشورهای تولید کننده این نوع تختال پیوست.

تولید تختال با ضخاتم 250 میلی متر در شرکت فولاد مبارکه نیز در راستای به کارگیری ظرفیتهای فولاد مبارکه و واحدهای تحقیقات و نخبگان داخلی عملیاتی شده است.

به گفته مدیران این شرکت ،طراحی ماشین شماره 2 ریخته گری برای تولید تختال های با ضخامت 200 و 220 میلی متر، موفقیتی بزرگ برای افزایش حجم تولید و ارتقاء قابل توجه کیفیت تختال های تولید شده اعلام شده است.

بنا به این گزارش؛ تمامی مراحل به طور کامل توسط متخصصان برق، مکانیک، متالورژی و تولید شرکت فولاد مبارکه و بدون هیچ گونه دخالت خارجی به دست آمده و از این جهت با توجه به حجم عملیات صورت گرفته بسیار حائز اهمیت و باعث افتخار است.

افزایش خواص مکانیکی بهتر در هنگام نورد و کاهش ناخالصی ها را از دلایل کاربرد تختال های جدید در تولید فولاد های API و قابل استفاده در صنایع استراژیک کشور از جمله صنعت نفت و گاز است.

تاسیس مرکز نوآوری تحول دیجیتال

تاسیس مرکز نوآوری تحول دیجیتال با همکاری دانشگاه تهران و معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، بومی‌سازی ۱۲۰۰ متریال کد استراتژیک پیچیده و تحریمی برای نخستین‌بار و همچنین بومی‌سازی فرآیند اسکین پاس مجتمع فولاد سبا بخشی از عملکرد گروه مبارکه در حوزه آموزش، پژوهش و فناوری است.

به این ترتیب، فولاد مبارکه می‌تواند راهبر و پیشرو فناوری و بومی‌سازی در حوزه فولاد باشد، و این شرکت در کنار توسعه، می‌تواند در راستای تحقق ساخت داخل نیز جهت‌گیری داشته باشد.

فولاد مبارکه و تولید بر مدار بومی سازی در گذر از سال‌های تحریم و شیوع کرونا

حمیدرضا عظیمیان، "مدیرعامل فولادمبارکه" همواره بر بومی‌ســازی و اجــرای به‌موقــع پروژه‌هــای در دســت اقــدام تاکید کرده و معتقد است,"باید برنامه‌ریزی‌هــا را بازبینــی و بــا دقت بیشـتر اجرا کرد تا از ایجاد هرگونـه توقف در خطـوط تولید جلوگیـری شـود".

به گفته وی «تحریم» و «کرونا» نیز مانعی بر سرِ راه پیشرفت و اجرای برنامه های از پیش تعیین شده این شرکت نیست و نخواهد بود.

از جمله دستاوردهای مهم این شرکت در دوران مواجهه با «تحریم» و «کرونا» می توان به موارد ذیل اشاره کرد؛

"پروژه کنسانتره سنگان"

افتتاح «پروژه کنسانتره سنگان» به‌عنوان یکی از دسـتاوردهای فولادمبارکه، در اوج شـیوع ویـروس کرونـا اتفـاق افتـاد و این در شـرایطی بود کـه کارشناسـان طــرف قــرارداد خارجــی از ادامــه اجــرای پــروژه ســر باز زدنــد؛ اما متخصصــان داخلی ایــن کار بســیار مهــم را بـه سرانجام رساندند.

بنا به گفته مدیرعامل فولادمبارکه، ظرفیـت تولید سـنگان، بـه بیـش از ۵ میلیـون تـن خواهد رسید، چرا که بهره‌بـرداری حداکثری از فـاز اول و رسـیدن بـه ظرفیـت اسـمی آن و تکمیـل فـاز دوم ایـن پـروژه بــرای تامیــن خــوراک شــرکت و ثبــات تولیــد بســیار مهــم اســت.

"تولید موفقیت آمیز اسلب گاز ترش"

تولید موفقیت‌آمیز اسـلب گاز تـرش در فـولادمبارکه، از جمله دستاوردهای دیگر این شرکت به شمار می آید که بستر مناسبی برای تامین لوله‌های نفتی از مهم‌تریــن و اســتراتژیک‌ترین پــروژه‌ها محسوب می شود که با توجه به محدودیتهای بین المللی موجود، بار روانی بسیار مثبتی برای کشور به همراه داشته است.

ورود نسل چهارم تکنولوژی در صنعت فولاد

بنا به اظهار مدیر عامل فـولادمبارکه، این شرکت درصدد اسـت نسـل چهـارم تکنولـوژی را به عنـوان یـک الگـو در صنعـت فـولاد کشـور ایجاد کند تا چالــش مــواد معدنــی خــود را برطرف و ســبد محصــولات خــود را تکمیــل کند.

ارزآوری محصولات فولادیِ «فولاد مبارکه» طی سالهای تحریم

بنا به آمار اعلام شده، فروش این شرکت در مدت 3ماهه نخست سال جاری، با رشد ۳۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل از رشد مطلوبی برخوردار بوده و به بیش از ۱۲۶ هزار میلیارد ریال افزایش یافته است.

سخن آخر

حفظ و بهبود روند تولید، در حالی که فولاد مبارکه به طور کاملاً مشخص در لیست تحریم های آمریکا قرار گرفت، در موقعیتی صورت گرفت که این شرکت علاوه برای تولید برای صادرات و تامین برخی مواداولیه مورد نیاز با مشکل مواجه بود. اما تجربه چندین ساله و مدیریت مطلوبِ مستمر این شرکت در برهه های مختلف زمانی، باعث شد علاوه بر حفظِ کمی و کیفی تولید، حتی در مقابله با دمپینگ فولادی کشورهای دیگر مانند چین نیز مقتدرانه به تولید و صادرات خود در کشورهای هدف ادامه داد و با دستاوردهای جدید خود در حوزه تولید و صادرات باعث شگفتی در عرصه داخلی و خارجی شد.

بدیهی است؛ ادامه چنین روندی که طی سال های متمادی با مدیریت بهینه و اجرای آن به شکل نهادینه شده در تک تک کارکنان این شرکت میسر شده است، به دستاوردهای مطلوبتری منتهی خواهد شد که نیاز به تعامل بیشتر جهت دستیابی به افتخارات دیگر در عرصه فولاد و صنایع مرتبط دارد.