صرفه‌جویی 12 هزار مترمکعبی در مصرف گاز

به گزارش می متالز، سید امیر طباطبائیان مدیر انرژی و سیالات و سعید جلالی رئیس واحد اکسیژن و هیدروژن فولاد مبارکه میهمانان برنامه رادیو فولاد بودند. مشروح این گفتگو را مرور می کنیم:

در ابتدا در خصوص ساختار مدیریت انرژی و سیالات فولاد مبارکه توضیح دهید.

این مدیریت یکی از نواحی اصلی خدمات فنی و پشتیبانی محسوب می‌شود که وظیفۀ اصلی آن تأمین انرژی و سیالات موردنیاز نواحی است. این واحد از 8 زیرمجموعۀ توزیع سیالات، توزیع برق، تولید آب صنعتی، تصفیه آب و پساب، اکسیژن و هیدروژن، نیروگاه، دفتر برنامه‌ریزی و نگهداری و تعمیرات و گروه فنی تشکیل شده است.

توزیع سیالات: توزیع 12 نوع سیال شامل آب‌های صنعتی، انواع گازها و هوای فشرده در کل سایت فولاد مبارکه و حفظ آماده‌به‌کاری 30 واحد تنظیم فشار گاز متان و اکسیژن در این واحد انجام می‌شود. همچنین جمع‌آوری شبکۀ پساب‌های صنعتی، بهداشتی و شیمیایی، بهسازی آب داخلی کولینگ‌تاورهای سطح فولاد مبارکه از طریق اتاقک‌های تزریق کلر و حفظ آماده‌به‌کاری تصفیه‌خانۀ نورد گرم و امولسیون واحد نورد سرد از دیگر وظایف این واحد است.

تصفیۀ آب و پساب: تصفیۀ آب و پساب از واحدهای 41، 21 و 13 تشکیل شده است. هدف واحد 41 تصفیۀ پساب‌های حاصل از واحدهای گالوانیزه، ورق رنگی و قلع‌اندود است. وظیفۀ این واحد پیش‌تصفیۀ این پساب‌ها و آماده‌سازی جهت تصفیۀ تکمیلی در مراحل بعدی است. واحد 21 دومین قسمت از مجموعه است که یک بخش آن مربوط به تصفیۀ پساب‌های صنعتی است. این پساب‌ها که حاصل عملیات خنک کاری و شست‌وشو است از کل سایت به اینجا منتقل می‌شود. بخش دیگر مربوط به تصفیۀ پساب‌های بهداشتی است که به روش بیولوژیک تصفیه می‌شود. کیفیت خروجی این واحد نهایتا در واحد اوسموز معکوس (osmos) بهبود می‌یابد و به سطحی می‌رسد که قابلیت بازچرخانی به‌منظور استفاده در فرایندهای تولید را داشته باشد.

نکتۀ قابل‌توجه اینکه اخیرا با اضافه شدن واحد استحصال پساب‌های شهری، تصفیۀ تکمیلی بر پساب‌های ارسالی از شهرهای اطراف انجام می‌شود و در ادامه، پساب تصفیه‌شده در سیستم آب فولاد مبارکه به چرخش درمی‌آید.

واحد بعدی تصفیه‌خانۀ آب، واحد 13 است که در مجاورت رودخانۀ زاینده‌رود و در منطقۀ صفاییه قرار دارد. این بخش از تصفیه‌خانه مسئولیت تصفیۀ آب رودخانه و کیفی‌سازی و کاهش سختی آن را بر عهده دارد. در این بخش، آب صنعتی و آب بهداشتی موردنیاز شرکت تأمین می‌شود.

توزیع برق: گرفتن انرژی الکتریکی از شبکۀ سراسری و نیروگاه‌های داخلی فولاد مبارکه و توزیع آن بین نواحی شرکت از وظایف این واحد است. این واحد بسیار مهم است، چون هر مشکلی که در توزیع انرژی به وجود آید، قسمتی از نواحی تولیدی دچار اختلال خواهد شد. این واحد علاوه‌بر توزیع انرژی الکتریکی، بررسی پارامترهای مهم شبکه و کنترل این پارامترها را انجام می‌دهد و وظیفۀ انجام بسیاری از تعمیرات خطوط و همچنین بالانس انرژی در کل شرکت را برعهده دارد.

در شرایطی که مصرف گاز شبکۀ خانگی افزایش یافته، شرکت در زمینۀ تأمین گاز موردنیاز در چه وضعیتی است؟

همواره به‌دلیل افزایش مصرف گاز خانگی، صنایع محدود می‌شوند. با توجه به سرمای زودهنگام، امسال این محدودیت از چهارم دی‌ماه آغاز شد.به همین منظور، پروژه‌های متعددی که برای بازیافت حرارت و بهینه‌سازی مصرف سوخت از سال‌ها قبل تعریف شده بود امسال به ثمر رسید. همچنین پروژۀ بازیافت حرارت از دود خروجی توربین‌های گاز در دستور کار قرار گرفت که خردادماه سال جاری به دست وزیر صمت وقت افتتاح شد. این پروژه یکی از پروژه‌هایی است که در کنوانسیون تغییرات آب‌وهوای سازمان ملل متحد در قالب طرح CDM (طرح مکانیسم توسعۀ پاک) ثبت شده و بخشی از تعهد کشور ما را به‌منظور کاهش COD پشتیبانی می‌کند. با اجرای این پروژه به میزان 12 هزار مترمکعب گاز کمتر مصرف می‌شود.

نکتۀ قابل‌توجه اینکه حدود 20 تا 25 درصد از برق موردنیاز شرکت در داخل شرکت تولید می‌شود. با این 12 هزار مترمکعب می‌توان یک مدول احیا مستقیم راه‌اندازی کرد. اگر بخش خصوصی و سایر شرکت‌ها در زمینۀ بهینه‌سازی مصرف سوخت، این پروژه را اجرا کنند، بسیاری از محدودیت‌ها کم می‌شود. همچنین به لحاظ اقتصادی روزانه 80 میلیون تومان صرفه‌جویی حاصل می‌شود. علاوه بر این از 24 دی‌ماه با محدودیت بی‌سابقۀ برق نیز مواجه شدیم. این محدودیت تولید فولاد مبارکه و در نتیجه عملکرد سایر کارخانه‌های پایین‌دست فولاد مبارکه را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

در زمینۀ تأمین برق پایدار، شرکت در چه وضعیتی است؟

در فصل زمستان طبق برنامه‌ریزی قبلی، در نیروگاه شرکت 210 مگاوات برق تولید می‌شود. حدود 300 تا 400 مگاوات برق هم از شبکۀ سراسری دریافت می‌کنیم، در حالی که سقف برداشت از شبکه باید 1000 مگاوات باشد. سعی کرده‌ایم در این مدت تولید نیروگاه را افزایش دهیم تا واحد فولادسازی که بیشترین مصرف برق را دارد در مدار نگه داشته شود.

امسال و تا این لحظه استان پهناور اصفهان و سرچشمۀ زاینده‌رود بارش‌های خوبی نداشته و احتمالا با تابستان سختی از لحاظ تأمین آب شرب مواجه خواهیم بود. تولید فولاد مبارکه تا چه حد به برداشت آب از تصفیه‌خانۀ صفاییه وابسته است؟

فولاد مبارکه از سال 92 پروژه‌های بزرگی را شروع کرده است. شبکۀ جمع‌آوری پساب‌های شهری در شهرهای اطراف با کمک سازمان آب و فاضلاب استان اصفهان اجرا شده، تا بعد از تصفیۀ تکمیلی بتوان از این آب پایدار در فرایند تولید فولاد استفاده کنیم.

پروژۀ استحصال پساب شهری از آذرماه به‌صورت آزمایشی در مدار قرار گرفته و پروژۀ مخزن ذخیره‌سازی آب صنعتی، شبکه و پمپ‌خانۀ سایت خرازی هم امسال راه‌اندازی شده است. پروژه‌های دیگری هم در آینده داریم تا بتوانیم وابستگی به آب زاینده‌رود را کمتر و تاب‌آوری در زمان‌ بحران را بیشتر کنیم. در حال حاضر میزان برداشت آب فولاد مبارکه از رودخانۀ زاینده‌رود به زیر 20 میلیون مترمکعب کاهش یافته، ضمن اینکه این پروژه‌ها همچنان ادامه ‌دارد.

پروژۀ انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی با سرعت در حال پیشروی است و این آب تا صنایع کرمان و یزد رسیده است. آیا شرکت فولاد مبارکه برای تأمین آب به این شبکه می‌پیوندد؟

به این منظور کنسرسیومی متشکل از صنایع و شهرداری‌ها تشکیل شده و فولاد مبارکه هم به‌عنوان یکی از صنایع فعال با مشارکت مالی با این گروه هم‌سوست.

یکی از اقدامات شایستۀ شرکت فولاد مبارکه، تأمین رایگان اکسیژن بیمارستان‌ها بود. در این خصوص توضیح دهید.

 تولید اکسیژن مایع در 24 ساعت حدود 70 تن است که 10 تن آن موردنیاز خط تولید است و مازاد آن، یعنی روزانه 60 تن، پیش از این به فروش می‌رسید؛ اما با شیوع ویروس کرونا این اکسیژن در اختیار سازمان نظام پزشکی قرار می‌گیرد. اکسیژن گازی هم که تولید می‌کنیم در هر ساعت حدود 35 هزار نرمال مترمکعب است که به‌طور پیوسته به خط تولید ارسال می‌شود.

با توجه به ادامه‌دار بودن پاندمی کرونا، آیا تأمین اکسیژن بیمارستان‌های استان در سال 1400 هم ادامه پیدا خواهد کرد؟

برنامۀ توزیع اکسیژن رایگان در میان بیمارستان‌های استان و بسیاری از بیمارستان‌های کشور که به‌منظور عمل به مسئولیت‌های اجتماعی شرکت بوده، از تیرماه شروع شد و مقرر است تا پایان سال ادامه یابد. خوشبختانه مدیرعامل شرکت به‌موقع این درخواست را اجابت کرد.

سخن پایانی؟

کمبود آب مهم‌ترین چالش پیش روی شرکت است. به همین منظور بهترین راهکار موجود استفادۀ بهینه و کاهش حداکثری مصرف است. امسال در واحدهای احیا مستقیم، پروژۀ عظیم تغییر برج‌های خنک‌کنندۀ تر و برج‌های هیبریدی تعریف ‌شده که می‌تواند مصرف آب را تا 2 میلیون مترمکعب در سال کاهش دهد.

راهکار دیگر، استفادۀ حداکثری از پساب‌ها در شرکت است. درعین‌حال، ورود پساب‌های نامتعارف یکی از معضلات مهم است. به همین دلیل از همۀ همکاران، به‌ویژه عزیزان حوزۀ تعمیرات، خواهش می‌کنیم از اضافه کردن هرگونه پساب نامتعارف، ازجمله پساب‌های روغنی و مواد نفتی به شبکه خودداری کنند؛ زیرا این مواد با همکاری واحد پسماند به روش کاملا استاندارد تعیین تکلیف می‌شوند.