به گزارش می متالز، استان زنجان یکی از استانهای غنی در زمینه مواد معدنی است به گونهای که با رشد چشمگیر این صنعت در استان طی سالیان اخیر، یکی از محورهای اصلی اقتصاد منطقه بر این اساس شکل گرفته است.
امروز با وجود فعالیت قریب به ۱۰۰ واحد سرب روی بزرگ، متوسط، کوچک با اشتغال حدود ۱۰ هزار نفر استان زنجان سهم عمدهای در صادرات این ماده معدنی دارد، ولی از طرف دیگر تبعات ناشی از فرآیند تولید این مواد به واسطه نزدیکی آن با مناطق مسکونی شهر زنجان، منطقه را از نظر مسائل زیست محیطی تحت تاثیر جدی خود قرار داده و سالهاست به یک معضل اجتماعی و مطالبه مردمی تبدیل شده است.
با توجه به اینکه سالهاست پسماندهای این صنعت در نزدیکی شهر زنجان و در داخل شرکتهای روی دپو شده است و در زمان وزش باد مشکلاتی را برای مردم ایجاد میکند، جابهجایی این مواد به مکان جدید به یکی از دغدغههای مردم و مسؤولان استان تبدیل شده است. اما از آنجا که بخشی از این پسماندها دارای درصدی «روی» است که تعیین تکلیف همین پسماندها در دستور کار دولت قرار گرفته است، چرا که میتواند نیاز بسیاری از واحدها را تامین کند و فرصتی برای واحدهای فرآوری روی استان زنجان باشد.
از آنجایی که آمادهسازی محل جدید و همچنین تأمین راه مناسب برای انتقال این پسماند و برگرداندن محیط آلوده شده فعلی به حالت استاندارد، نیاز به اعتبارات کلان داشت از همین رو در سال ۹۷ استانداری زنجان از هیأت دولت در خواست کرد تا «مجوز هزینه کرد درآمد حاصل از فروش پسماندهای مواد معدنی استان برای جانمایی و انتقال پسماند به محلی مناسب از نظر استانداردهای زیست محیطی» صادر شود.
امروز پس از گذشت ۲ سال از این موضوع و پیگیریهای مستمر انجام شده، قرار است تا دو هفته دیگر پسماندها به محل جدید منتقل شود.
در حال حاضر ۸ میلیون تن پسماند روی در مجاورت شهر زنجان دپو شده که برای انتقال آن توافقاتی با شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران، انجام شده و کار مدیریتی آن در حال انجام است تا این پسماندها به عنوان منبع جدید به چرخه تولید روی کشور، وارد شده و مابقی پسماندهای موجود پس از فرآوری به منطقهای در سردهات منتقل خواهد شد و طبق برآورد انجام شده این محل با هزینه ۳۵ میلیارد تومانی مالکان واحدهای روی فعال در زنجان آمادهسازی خواهد شد.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار زنجان درباره آخرین تصمیمات اتخاذ شده درباره انتقال پسماندهای روی گفت: از آنجایی که در فرهنگ موجود، واژه «پسماند» هم ردیف واژه «زباله» قرار میگیرد، از همین رو کابرد واژه «پسماند» در رابطه با این موضوع چندان صحیح نیست و به کارگیری اصطلاح «خاک معدنی» صحیح تر است چرا که مواد انباشت شده در حومه شهر زنجان در واقع باقیمانده خاک استحصال شدهای است که بنابر ضرورت برخی مواد معدنی از آن استخراج گشته ولی هنوز حاوی برخی مواد معدنی است.
محمدرضا آبیپور ادامه داد: این خاک معدنی با گذشت زمان و بارندگی و نفوذ املاح موجود باقیمانده در آن به آبهای زیرزمینی، منجر به آلوده شدن غلات، محصولات سردرختی، دامهای منطقه و نیز رواج برخی بیماریها شده است بنا به ضرورت این موضوع، کمیتهای ویژه متشکل از سازمانهای حفاظت محیط زیست و صنعت، معدن و تجارت استان برای مدیریت این خاک صنعتی تشکیل و محل ویژهای برای انباشت آن در نظر گرفته شد.
وی در ارتباط با انتقال این پسماندها گفت: ابتدا منطقه مرصع برای دپوی پسماند روی تولید شده در شهرک تخصصی روی استان در نظر گرفته شده بود که به دلیل بروز برخی مشکلات، مقرر شد این پسماندها در منطقه سردهات دپو شود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار زنجان با اشاره به اینکه آمادهسازی زیرساختهای لازم در منطقه جدید دپوی پسماند در حال انجام است، تصریح کرد: طبق هماهنگی با معاونت امور عمرانی به زودی لندویل سردهات برای انتقال پسماندهای تولیدی شهرک تخصصی روی ایجاد خواهد شد.
وی با اشاره به دپوی ۱۰ میلیون پسماند روی در مجاورت شهر زنجان افزود: با توافقات با شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران، انجام شده و کار مدیریتی آن در حال انجام است تا این پسماندها به عنوان منبع جدید به چرخه تولید روی کشور، وارد شده و مابقی پسماندهای موجود هم پس از فرآوری به منطقهای در سردهات منتقل میشود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار زنجان با بیان اینکه شرکت بهینفرآور، شرکتی است که از مشارکت شرکتهای روی شهرک تخصصی روی ایجاد شده است، اضافه کرد: سهامداران آن اعضای شهرک روی هستند و این شرکت متولی انتقال و مدیریت پسماند روی در منطقه سردهات است.
وی تصریح کرد: در حال حاضر تکنولوژی فرآوری مواد معدنی برای استحصال روی بالاتر رفته و میتوان از پسماندها نیز روی باقیمانده را فرآوری کرد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان نیز با اشاره به هزینه بالای جانمایی این خاک معدنی گفت: با توجه به ضرورت پیشگیری از آسیبهای زیست محیطی در منطقه، جابهجایی مواد مذکور ضروری است.
وی با بیان اینکه روزانه ۲ هزار تن پسماند روی در شهرک صنعتی تخصصی روی زنجان تولید میشود، گفت: این پسماندها بیش از ۱۶ سال بود که در محوطه شهرک، انبار میشد.
ناصر فغفوری با اشاره به اینکه با هماهنگی صورت گرفته هیچ واحد تولیدی روی در شهرک صنعتی فعالیت خود را تعطیل نکرده است، گفت: حتی تا زمان نهایی شدن محل جدید، هم تمهیداتی در نظر گرفته شده که واحدها دچار مشکل نشوند.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان با اشاره به اینکه با انتقال پسماند به محل جدید سلامت مردم، تقویت شده و مسائل زیست محیطی هم بهتر میشود، گفت: در راستای تامین سلامتی مردم سازمان صمت زنجان نسبت به توسعه فضای سبز در شهرکهای صنعتی مدیریت و برنامه ریزی لازم را دارد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار زنجان نیز درباره آخرین مراحل ساخت محل جدید پسماند روی گفت: سایت جدید برای دپوی پسماندها با سرعت در حال ساخت است.
مهرداد سلطانی با اشاره به اینکه محل جدید دپوی پسماندهای روی در منطقه سردهات در نظر گرفته شده است، تصریح کرد: این محل به تایید محیط زیست رسیده و چندین بازدید تخصصی از آنهم انجام شده است.
وی با اشاره به اینکه روند ساخت برای دپوی پسماندها به زودی به پایان خواهد رسید، افزود: به محض اینکه پیشرفت ساخت منطقه به مرحلهای برسد که قابلیت انبار پسماند در محل جدید فراهم شود، این کار محقق خواهد شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان نیز درباره انتقال پسماند روی گفت: پسماند روی کارخانجات زنجان با رعایت کامل اصول و نظارت فنی و مدیریتی به منطقه «سردهات» از توابع بخش زنجانرود شهرستان زنجان که برای آماده سازی آن قریب ۳۵ میلیارد تومان هزینه صورت گرفته است منتقل خواهد شد.
آبسالان با اشاره به اینکه با بیان اینکه با انتقال پسماندهای روی به محل جدید، نگرانیها و دغدغه مردم شهر زنجان پس از سالیان دراز برطرف خواهد شد، تصریح کرد: این پسماندها پس از گذشت قریب ۲۰ تا ۲۵ سال به شکل اصولی مدیریت میشود که اگر همان موقع مکانیابی و هدایت درست انجام میگرفت مشکل کنونی نیز پیش نمیآمد.
وی با تاکید بر اینکه هدف اداره کل حفاظت محیط زیست زنجان، رفع آلایندگی و رعایت برنامههای زیست محیطی از سوی واحدهای تولیدی، صنعتی و خدماتی است، افزود: طبق هماهنگی تا ۱۰ یا ۱۵ روز دیگر انتقال پسماندها آغاز خواهد شد.
مدیرکل محیط زیست استان زنجان با بیان اینکه از ابتدای انتقال پسماندها یعنی بارگیری و تخلیه نظارت لازم انجام میشود، اضافه کرد: قطعا در این مرحله نماینده محیط زیست حضور خواهد داشت و حتی قرار شده از تشکلهایی که مورد اعتماد هستند به عنوان ناظر استفاده شود.
وی افزود: با احتساب اضافه شدن روزانه ۳ هزار تن پسماند، این محل جدید برای ۱۷ سال ظرفیت دارد و قابلیت گسترش آن تا ۴۰ سال نیز داراست.
آبسالان با اشاره به اینکه کار قابل قبول دیگر نیز این بود که در محل جدید با ۱۰ میلیارد تومان دیوارکشی انجام شده است تا باد پسماندها را با خود جابهجا نکند، اضافه کرد: همچنین کار دیگری که در شهرک روی انجام شده، تصفیه خانه مرکزی با ۱۵ میلیارد تومان است که برای نخستین بار ساخته خواهد شد.
وی با اشاره به ارزش اقتصادی پسماندهای روی گفت: مسؤولان ذیربط در حوزه فرآوری به دنبال این هستند که عناصر پسماندها را بگیرند و از آن بهره اقتصادی داشته باشند که قطعا به نفع استان خواهد بود.
آبسالان با بیان اینکه ما با مالکیت کاری نداریم ولی هرکسی مالک باشد باید مدیریت زیست محیطی را انجام دهد، تصریح کرد: همه این مالکیت ها باید با رعایت موارد زیست محیطی باشد.
رئیس کل دادگستری استان زنجان نیز با اشاره به اینکه بیش از هفت ماه از رأی قطعی دیوان عدالت در مورد پسماند روی دپو شده در زنجان میگذرد، گفت: باید فرآیند فروش پیگیری و به مرحله اجرا درآید.
حجت الاسلام اسماعیل صادقی نیارکی با اشاره به اینکه استان زنجان سالها درگیر مساله دفع پسماند دپو بود، اظهار کرد: بالغ بر یک هزار میلیارد تومان ارزش ریالی این پسماند در استان زنجان است.
رئیس کل دادگستری استان زنجان با اشاره به اینکه دو دهه در مورد مالکیت این پسماند اختلاف وجود داشت، افزود: با رای دیوان عدالت اداری این مالکیت به دولت رسید.
حجتالاسلام اسماعیل صادقی نیارکی با اشاره به اینکه بیش از هفت ماه از رأی قطعی دیوان عدالت اداری میگذرد، خاطر نشان کرد: باید فرآیند فروش پیگیری شود و به مرحله اجرا درآید.
وی تصریح کرد: با پیگیریهای فراوان بیش از ۸ میلیون تن باطله فیلتر کیک سرب و روی که دهها سال بلاتکلیف مانده بود با رای دستگاه قضا در اختیار دولت قرار گرفت تا هزار میلیارد تومان ارزش ریالی آن به نفع مردم استان زنجان تمام شود.
رئیس کل دادگستری استان زنجان افزود: دپوی فیلتر کیک پسماند سرب و روی در ۲۸ هکتار انجام میشود که عملیات سیمان پاشی ۶ هکتار از محل انجام شده و ایجاد دیوارههای بتنی محل دپوی پسماند برای رفع مشکلات زیست محیطی و نگرانیهای مردم منطقه نیز انجام خواهد شد.
وی تصریح کرد: دستگاه قضایی این استان در راستای اجرای سیاستهای قوه قضاییه به ویژه پیگیری مصوبات سفر رئیس قوه قضاییه به استان زنجان، از همان روز اقدامات لازم برای به ثمر نشستن مصوبات را بکار بست و با لطف خدا بیشتر مصوبات سفر اجرایی شده است.
صادقی نیارکی افزود: با تعیین تکلیف باطلههای فیلتر کیک پسماند سرب و روی در زنجان؛ محیط زیست آرام گرفت و چرخ تولید ۸۰ واحد صنعتی به حرکت در آمد.