به گزارش می متالز، خاورمیانه از جمله مناطقی است که شانس بهرهمندی از ذخایر مس در جهان را داشته است. با این وجود، پراکندگی ذخایر مس این منطقه به گونهای شکل گرفته که تنها برخی از کشورها، قابلیت بهرهبرداری از معادن مس این منطقه را در دست دارند. ایران، ترکیه و عربستان سعودی، مهمترین کشورهای تولیدکننده کنسانتره مس در خاورمیانه محسوب میشوند که ایران با اختلاف قابل توجهی بزرگترین تولیدکننده است. روند صادرات و واردات کنسانتره مس در خاورمیانه برای سالهای 2001 تا 2016 در نمودار 1 قابل مشاهده است. علاوه بر این، نمودار 1، سهم صادرات کنسانتره مس خاورمیانه از تجارت جهانی این ماده معدنی را نشان میدهد.
همانطور که در نمودار 1 قابل مشاهده است صادرات کنسانتره مس از خاورمیانه، با وجود افت و خیزهای قابل توجه در سالهای 2001 تا 2016، سیری صعودی را پشت سر گذاشت و با نرخ رشد سالانه 12.6 درصدی، از حدود 175 هزار تن در سال 2001 به بیش از یک میلیون تن در سال 2016 رسید. در مقابل، واردات کنسانتره به خاورمیانه، با توجه به افزایش حجم تولید کنسانتره مس در ایران و ترجیح ترکیه به صادرات این محصول معدنی و واردات کاتد برای تأمین تقاضای خود، سیری نزولی داشت و از حدود 108 هزار تن در سال 2001 با نرخ رشد سالانه 10.3 درصدی کاهش یافت و به کمتر از 22 هزار تن در سال 2016 رسید.
مهمترین صادرکننده کنسانتره مسی از خاورمیانه ایران و ترکیه هستند که طی بازه 16 ساله مورد بررسی، همواره صادرات خود را حفظ کردند. متوسط سهم صادرات ایران از مجموع صادرات کنسانتره خاورمیانه، طی بازه مذکور، حدود 26 درصد بود و این رقم برای ترکیه به 64 درصد میرسد. سهم صادرات کنسانتره مس ایران و ترکیه از مجموع صادرات خاورمیانه در سال 2016، به ترتیب برابر با 59 و 24 درصد بود. این امر نشاندهنده رشد تولید و صادرات کنسانتره مس ایران طی 16 سال اخیر است. علاوه بر ایران و ترکیه، عمان نیز صادرات کنسانتره خود را از سال 2008 آغاز کرده و به مرور حجم آن را افزایش داده است. حجم صادرات کنسانتره مس عمان در سال 2008، برابر با 20 هزار تن بود که در سال 2016 به بیش از 100 هزار تن رسید.
با توجه به نمودار 1 و به گزارش «فلزات آنلاین»، خالص صادرات کنسانتره مس خاورمیانه طی سالهای 2001 تا 2016 مثبت بود، به استثنای سال 2003 که خالص صادرات این منطقه به دلیل حجم بالای واردات کنسانتره مس ایران (حدودا بالغ بر 185 هزار تن) منفی شد. با توسعه واحدهای معدنی ایران طی سالهای اخیر، وضعیت صنعت بالادستی مس در کشور، رشد شایانی را پشت سر گذاشت. با توجه به کاهش واردات کنسانتره مس منطقه، متوسط خالص صادرات کنسانتره خاورمیانه حدودا برابر با 420 هزار تن بود که از 67 هزار تن در سال 2001 به حدودا یک میلیون تن در سال 2016 رسید. سهم صادرات کنسانتره مس خاورمیانه از مجموع تجارت جهانی در سال 2001 برابر با 1.3 درصد بود که در سال 2016 به 3.2 درصد افزایش یافت.