پیش‌بینی تولید بیش از 146 هزار تن کاتد در سال 97

به گزارش می متالز به نقل از مس پرس، برنامه‌ریزی و نظارت بر استخراج خاک سولفوری، ارسال به کارخانه تغلیظ و تحویل کنسانتره به کارخانه ذوب و در نهایت ارسال آند تولیدی به پالایشگاه از مهمترین برنامه‌ها و اقدامات معاونت بهره‌برداری این مجتمع است. برای آگاهی از کم و کیف برنامه‌های این معاونت به‌وی‍ژه در حوزه افزایش تولید و راهکارهای مقابله با کاهش تولید به سراغ مهندس حبیب‌الله ضیا‌ءالدینی معاون بهره‌برداری مجتمع مس سرچشمه رفتیم.

با توجه به این‌که با افزایش عمر معدن مس سرچشمه عیار معدن در حال کاهش است و از سوی دیگر شرکت مس برنامه افزایش تولید کنسانتره و کاتد را در برنامه‌های خود دارد، برنامه این معاونت برای حل تناقض بین کاهش عیار معدن و افزایش دادن تولید چیست و چه برنامه‌هایی در این زمینه دارد؟

شرکت مس یک برنامه‌ریزی بلندمدت برای این مسئله دارد. افت عیار به ازای هر 0.1 درصد در هرسال موجب کاهش 10 هزار تن کنسانتره تولیدی و حدود 2500 تن تولید مس محتوی معدنی می‌شود. در این راستا دو کار باید صورت گیرد؛ نخست این‌که با توسعه و افزایش ظرفیت کارخانه‌های تغلیظ بتوانیم کاهش عیار را با توسعه و بهره‌برداری از معادنی مثل درآلو، دره زار، چاه فیروزه جبران کنیم؛ یعنی فرض کنید اگر کارخانه تغلیظ دره زار را با ظرفیت 100 هزار تن در سال راه‌اندازی بکنیم و عیار معدن سرچشمه از 0.65 به  درصد0.55 کاهش پیدا کند، تولید به مقدار فعلی می‌رسد. به عبارتی با در نظر گرفتن عیار 0.6 درصد در  معدن مس سرچشمه ما در دره‌زار حدود 50 هزار تن کنسانتره یا 10 هزار تن تولید مس محتوی را افزایش خواهیم داد. این برنامه‌ای است که شرکت در این زمینه به کار گرفته و ساخت کارخانه دره‌زار هم در اولویت قرار دارد به‌طوری‌که در آینده‌ی نه‌چندان دور در طرح توسعه، کارخانه تغلیظ دره‌زار به بهره‌برداری خواهد رسید.
درباره کاری که خود معاونت بهره برداری انجام می‌دهد تا بتوانیم خاک پر عیارتری را به کارخانه تغلیظ بفرستیم و درنتیجه با افت تولید در چند سال اخیر و سال‌های آینده روبرو نشویم، در حال کار بر روی فرآیند بیولیچینگ هستیم و هم‌اکنون هم شروع فرایند بیولیچیگ با اشل تقریباً نیمه‌صنعتی در حال انجام است تا نتیجه این کار نیمه‌صنعتی را بگیریم و در صورت مثبت بودن نتایج آن را صنعتی کنیم.

فرایند این کار به چه شکلی انجام می‌شود؟

 با توجه به این که لیچینگ مربوط به خاک اکسیدی است و خاکی که ما موجود داریم خاک سولفیدی است این خاک‌ها را به به دو دلیل در فرایند لیچینگ استفاده میکنیم. اول این‌که بتوانیم خاک‌های کم‌عیاری که در محدوده معدن سرچشمه است و این‌ها موجب افت تولید در فرایند تغلیظ می‌شوند را حذف کنیم و به لیچینگ برای استفاده دهیم و دوم این‌که کارخانه لیچینگ را احیا بکنیم. برای این منظور ما یک کارخانه با ظرفیت 12 هزار و 500 تن کاتد در مجتمع مس سرچشمه احداث کردیم که می‌تواند ما را از این خاک‌ها که به‌نوعی در تغلیظ موجب کاهش عیار و کاهش تولید در فرایند پیرو متالوژی می‌شوند نجات دهد. درواقع، در فرایند هیدرو به‌نوعی بازیابی بر روی خاک‌های ضعیف انجام می‌شود تا تبدیل به کاتد می‌شود.

این برنامه موجب افزایش هزینه‌ها نمی‌شود؟

خیر، اتفاقاً تولید کاتد لیچینگ اقتصادی می‌شود، درواقع ما با این کار به دو دستاورد رسیده‌ایم: 1) تولید لیچینگ اقتصادی می‌شود و به عبارتی تولید افزایش پیدا می‌کند و درنتیجه یک منبع مناسب برای ادامه حیات کارخانه است؛ 2) خاک‌های کم‌عیار از فرایند تغلیظ حذف می‌شود و با راه‌اندازی کارخانه تغلیظ دره‌زار می‌توانیم عیار را روی حدود 0.63 نگه داریم. ببینید ما ناچار هستیم با توجه به ماهیت خاکی که در معدن برای‌مان مانده است به سمت عیار 0.6 درصد برویم؛ اما باید تا زمانی که کارخانه دره‌زار راه‌اندازی شود این عیار را به روش‌های مختلف ثابت نگه داریم؛ زیرا به‌هرحال تولید 100 هزار تن کنسانتره کارخانه بالاخره یک بخش از کاهش تناژ تولید حاصل از کاهش عیار معدن را می‌پوشاند.

شما اشاره کردید که فرایند بیولیچیگ با اشل تقریباً نیمه‌صنعتی در مجتمع مس سرچشمه در حال انجام است، انتظار شما از نتایج کارخانه بیولیچینگ چیست و آیا تاکنون نتایج مثبتی داشته است؟

منظور از نیمه‌صنعتی این بود که ما امسال تنها روی هوادهی کار می‌کنیم و خردایش و آگلومراسیون را انجام نمی‌دهیم، جواب کلی را که از هوادهی گرفتیم سراغ تزریق باکتری به‌علاوه خردایش و آگلومراسیون می‌رویم. فعلاً با همین فرایند نیمه‌صنعتی تا پایان امسال جواب می‌گیریم، نتیجه کار را توسعه می‌دهیم و اگر نیاز به صنعتی شدن بود این کار را انجام می‌دهیم و امکان این‌که با همین فرایند نیمه‌صنعتی به نتیجه دلخواه برسیم هم هست که اگر این اتفاق بیافتد نیازی هم دیگر به فرایندهای خردایش و آگلومراسیون نیست.

برنامه تولید مجتمع مس سرچشمه در سال جاری برای تولید آند و کاتد به چه میزان است و آیا امکان تحقق آن وجود دارد؟

برنامه برای سال 97 روی 6 میلیون خاک 0.2 تا 0.3 درصد سولفوری است که بسته به فشردگی و پیچیدگی کار ممکن است همه این مقدار هم محقق نشود، 80 درصد تا 90 درصد این خاک‌ها کالکوپیریت است و هدف ما تبدیل این خاک‌ها و پر عیارتر کردن خاک معدن جهت تأمین خوراک کارخانه تغلیظ است.
در بخش هیدرومتالورژی برنامه مجتمع روی 6 هزار و 400 تن مس کاتدی است ولی احتمالاً تا 8 هزار تن را تولید خواهیم کرد. در بخش پیرومتالورژی و در ابتدای چرخه تولید در کارخانه تغلیظ 660 هزار تن کنسانتره با عیار 0.24 درصد تولید می‌کنیم. در حوزه ذوب در سال‌های قبل، ذوب سرچشمه و ذوب خاتون‌آباد جدا از هم ‌ظرفیت بالایی نداشتند. به عبارتی ظرفیت ذوب میدوک حدود 40 هزار تن کنسانتره بود که مابقی آن به سرچشمه ارسال می‌شد و از آن استفاده می‌شد. درمجموع ما سالیانه حدود 100 تا 150 هزار کنسانتره مازاد بر مصرف داشتیم که برای فروش استفاده می‌شد؛ اما امسال این‌طور نیست یعنی ظرفیت دو کارخانه ذوب شرکت مس فراتر از تولید کارخانه‌های تغلیظ است و عملاً هر میزان کنسانتره که در منطقه کرمان تولید شود دو کارخانه ذوب استفاده می‌کنند و ما هم به همین دلیل در مجتمع مس سرچشمه تولید 180 هزار تن آند را برای تولید در نظر گرفتیم که انشالله تا پایان سال محقق خواهد شد. برنامه پالایشگاه سرچشمه هم تولید بیش از 140 هزار تن کاتد در نظر گرفته‌ایم که با احتساب 6 هزار تن کاتد تولیدی لیچینگ درمجموع مس سرچشمه امسال 146 هزار و 400 تن تولید کاتد تولید خواهد کرد.