اقتصاد قوی ژاپن، اقتصاد ضعیف تولید کاتد را می‌پوشاند

به گزارش می متالز، بررسی روند صادرات کاتد مس در جهان نشان می‌دهد که به‌استثنای ژاپن، کشورهای بهره‌مند از ذخایر قابل توجه مس، نظیر آمریکای لاتین و آفریقای جنوبی، بزرگترین صادرکنندگان کاتد مس در جهان نیز هستند. در نمودار 1، آمار صادرات مهمترین صادرکنندگان کاتد مس برای سال‌های 2001 تا 2016 ارایه می‌شود. شیلی بزرگترین صادرکننده کاتد مس در جهان است و با اختلاف قابل ملاحظه‌ای در صدر این فهرست نشسته است. با این حال، نکته مهم این است که صادرات کاتد مس از شیلی طی بازه 16 ساله مورد بررسی، هیچ رشدی نداشت و به‌طور متوسط حدود 2.8 میلیون تن بود. بررسی سهم صادرات شیلی از تجارت جهانی کاتد مس نشان می‌دهد که شیلی در سال 2001، سهم 41 درصدی از کل تجارت کاتد را در دست داشت و با رونق بیشتر داد و ستد این فلز سرخ و عدم رشد صادرات شیلی، سهم این کشور به‌تدریج کاهش یافت و در سال 2016 به 26 درصد، حداقل 2 دهه اخیر رسید.

با توجه به نمودار 1، پس از شیلی، کشورهای ژاپن، روسیه، جمهوری دموکراتیک کنگو، استرالیا و زامبیا، بزرگترین صادرکنندگان کاتد مس در جهان هستند که مجموع صادرات آن‌ها با احتساب شیلی، متوسط سهم 58 درصدی از کل تجارت جهانی این فلز سرخ را تشکیل می‌دهد. در سال 2001، مجموع سهم 6 کشور برتر صادرکننده کاتد مسی در جهان، برابر با 68 درصد بود که رشد صنعت مس در سایر کشورهای جهان، از سهم 6 کشور برتر کاسته شد و در سال 2016 به 50 درصد رسید.

بررسی نرخ رشد سالانه صادرات کاتد مس سایر کشورهای بزرگ مورد بررسی نشان می‌دهد که جمهوری دموکراتیک کنگو، زامبیا، ژاپن و استرالیا طی سال‌های 2001 تا 2016، با رشد همراه بودند؛ در حالی که صادرات کاتد مس از روسیه طی بازه 16 ساله مورد بررسی، افت سالانه 1/1 درصدی را گزارش کرد. از میان کشورهایی که رشد صادرات کاتد داشتند، جمهوری دموکراتیک کنگو با نرخ رشد سالانه 29.4 درصدی بیشترین میزان افزایش را در این مدت نشان می‌دهد. حجم صادرات زامبیا نیز، رشد سالانه 2.7 درصدی در بازه مذکور داشت که همانند کنگو، علت رشد تولید و صادرات در کشورهای آفریقایی تولیدکننده مس، بهره‌مندی از پرعیارترین ذخایر مس جهان است، که نظر تمامی سرمایه‌گذاران را نیز به خود جلب کرده است.

ناگفته نماند چالش‌های تولید در این کشورها نظیر محیط سخت‌گیرانه حقوقی و تامین انرژی، بعضا سودای تولید را از سر سرمایه‌گذاران بیرون می‌کند. نهایتا این که وجود ذخایر بزرگ و پرعیار مس در کمربند مسی آفریقا، سبب توسعه مس معدنی در این کشور شده است. با توجه به این که بر خلاف سایر نقاط جهان، حجم قابل توجهی از ذخایر مس این منطقه، اکسیدی هستند؛ حدود 80 درصد تولید مس معدنی این کشورها، کاتد الکترووینینگ است. از این رو، به‌جای رشد صادرات کنسانتره مس در این منطقه، شاهد رشد صادرات کاتد مسی هستیم. گفتنی است که تولید مس در کنگو، از اواخر دهه 2000 میلادی توسعه یافت و اکنون با سبقت از زامبیا و آفریقای جنوبی، در جایگاه نخست تولیدکنندگان برتر آفریقا قرار گرفته است.

ژاپن از جمله کشورهای نادری است که به‌رغم عدم بهره‌مندی از ذخایر مس، تولیدکننده و صادرکننده بزرگ کاتد در جهان به‌حساب می‌آید. رشد و توسعه صنعت ذوب و پالایش مس در این کشور، مرهون اقتصاد قدرتمند ژاپن و سطح عالی در مناسبات تجاری جهت خرید کنسانتره کافی است.صنعت ذوب و پالایش ژاپن، به‌طور کامل به واردات کنسانتره بستگی دارد، اما گسترش دارایی‌های مس شرکت‌های معدنی از جمله میتسوبیشی ژاپن در سراسر جهان، به تامین خوراک واحدهای ذوب و پالایش این کشور کمک کرده است. صادرات کاتد مس ژاپن طی سال‌های 2001 تا 2016، با نرخ رشد سالانه 2.5 درصدی افزایش یافت و از حدود 400 هزار تن در سال 2001 به بیش از 570 هزار تن در سال 2016 رسید؛ البته این کشور رکورد صادرات 590 هزار تنی در سال 2009 را به ثبت رسانده است.