خاورمیانه منفعل در صادرات لوله‌های حفاری

به گزارش می متالز، واردات خاورمیانه در بازه زمانی سال‌های 2010 تا 2017 به‌طور میانگین سهم 27 درصدی از تجارت جهانی لوله‌های حفاری داشته است. میانگین واردات در این بازه زمانی حدود 84 هزار تن در سال بود، اما فقط سالانه حدود 12 هزار تن از این محصول از منطقه صادر شده است.

رکود صنعت نفت و گاز حاضر دنیا که باعث کاهش سطوح فعالیت‌‌های اکتشاف و توسعه شده، تجارت محصولات مرتبط با این صنعت را نیز تحت تاثیر قرار داده است، خاورمیانه نیز از این امر مستثنی نبوده و روند نزولی در مورد تجارت لوله‌های حفاری را ثبت کرده است. نمودار 1 حجم صادرات دنیا و سهم خاورمیانه از صادرات دنیا را نشان می‌دهد. سهم خاورمیانه از صادرات دنیا در بازه زمانی سال 2010 تا 2017 به‌طور میانگین 2.32 درصد و میانگین سالانه حدود 12 هزار تن است.

نمودار شماره 2 حجم صادرات خاورمیانه به تفکیک کشورهای صادرکننده منطقه را نشان می‌دهد. عمده‌ترین صادرکننده لوله‌های حفاری منطقه خاورمیانه کشور امارات متحده عربی است که در بازه سال‌های 2010 تا 2017 به‌طور میانگین سالانه حدود 73 درصد از صادرات خاورمیانه را به نام خود ثبت کرده و در سال 2017 حدود 9 هزار و 610 تن صادرات داشت. عمده صادرات امارات به کشورهای همسایه مانند عربستان و عمان صورت گرفت اما امارات توانسته محصولات خود را در کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی نیز به فروش برساند. کشورهای عربستان و عمان و ترکیه نیز در این سال‌ها حجم محدودی صادرات داشته‌اند.

از آنجایی که در مناطق ویژه تجاری کشور امارات مخصوصا دوبی و ابوظبی بسیاری از تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان کالاهای مورد نیاز کشورهای نفت‌خیز (OCTG) دفاتر تجاری و نمایندگی دارند، این مناطق به مراکز توزیع این تولیدکنندگان نیز بدل شده‌اند. به این صورت که این نمایندگی‌ها بخشی از تولیدات خود در سایر کشورها را از طریق واردات، در امارات دپو کرده و به یُمن بنادر و گمرکات مجهز و پیشرفته این کشور، در صورت وجود تقاضا سریعا به صورت صادرات مجدد (ری اکسپورت) در سایر کشورهای منطقه و حتی جهان توزیع (صادر) می‌کنند. در طی بازه زمانی سال 2010 تا 2017 امارات متحده به‌طور میانگین سالانه 5 هزار تن صادرات به صورت «ری اکسپرت» به مناطق مختلف دنیا و منطقه انجام داده است، به‌طور مثال در سال 2017 حدود 2 هزار و 300 تن لوله‌های حفاری به صورت ری اکسپورت در گمرکات امارات ثبت شده است که از این میزان حدود 880 تن به عمان و 340 تن به ایتالیا و باقی به سایر کشورها صادر شده است. به‌طور کلی می‌‌توان گفت در بازه زمانی 2013 تا 2017 سالانه به‌طور میانگین 30 درصد از وادرات لوله‌های حفاری به امارات مجددا به سایر مناطق صادر شده است.

صنعت نفت و گاز در حال حاضر در دنیا در رکود به سر می‌برد، قیمت کم نفت، باعث افت تولید و همچنین کاهش سطوح فعالیت‌‌های اکتشاف و توسعه شده است. همین سطوح کم فعالیت‌های توسعه‌ای در سال‌های آینده باعث کاهش عرضه نفت و گاز در مقایسه با تقاضا خواهد شد که انتظار می‌رود باعث افزایش قیمت نفت شود. همچنین قیمت نفت در دنیا همواره تحت سلطه تنش‌ها و تصمیمات تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان آن بوده است و هرگونه تنش سیاسی ممکن است قیمت نفت را دستخوش تغییر کند. اعمال تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران نیز در صورتی که کشورهای دیگر نتوانند سهم تولید ایران را جبران کنند، یکی از دلایل افزایش قیمت نفت در آینده خواهد بود. هم‌چنین فعالیت‌های اکتشافی منابع نفت و گاز جدید در چندین منطقه از جمله آفریقا و آمریکای لاتین، چین، آنگولا و... در حال انجام است که انتظار می‌رود پس از آنکه قیمت نفت به سطح بیش از 75 دلار به ازای هر بشکه افزایش یافت، توسعه یابد.

به گفته کارشناسان، ارزش بازار جهانی لوله حفاری در دهه آینده با رشد مرکب سالانه (CAGR) 10 درصدی روبه‌رو خواهد شد تا در سال 2025 به‌حدود 2.2 میلیارد دلار برسد. لوله‌های حفاری همانند هر چیز دیگری در قرن بیست و یکم، به سرعت در حال رشد و توسعه است تا با صنعت در حال گسترش نفت و گاز هماهنگ شود. با اکتشافات در دریاهای عمیق‌تر و یا حفاری در محیط‌هایی با H2S، دما و فشار بالاتر و حفاری صخره‌ای و... صنعت نفت و گاز در دهه‌های آینده نیاز به لوله‌های محکم‌تر، اتصالات سخت‌تر و مقاوم به خستگی بیش‌تر در گشتاورهای بالا و طول عمر بالاتر دارد. این نیازها چشم‌انداز روشن این بازار را تضمین می‌کند. گستردگی بازار لوله‌های حفاری و چشم‌انداز روشن آینده آن و هم‌چنین نیاز داخلی صنعت نفت و گاز ایران (بیش از 10 هزار شاخه در سال) لزوم بازنگری سیاست‌های دولتی در خصوص تولید و حمایت از سرمایه‌گذاری در این بخش را آشکار می‌کند.